Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 407
Chinor yotardi. U kichkinagina, boladek... Bolalarining ismini tilga olgan bo‘lsa kerak, Umida so‘nggi lahzada yonida bo‘lolmadi. Jak... Lyulyu... Jak, Lyulyu. Yana bittasi nima edi? Хah, nima edi-ya? Hozir eng zarur narsa shudek, Umida eslashga harchand urinmasin, eslolmadi. Birdan achchiq chinqiriq eshitildi: – Ayting aхir! Olib chiqib ketishsin!!! Bu Umayder edi. Umida qattiq qo‘rqdi: o‘rni dan turib ketsa, yomon bo‘ladi, Umidaga ham, o‘ziga ham. – Aytdim, tinchlaning, aytdim. Biroq o‘likni tong otguncha olib chiqib ketish madi. Ertalab ham zambil keldi-yu, murdani emas, Vatslavni olib ketishdi. Vatslav ham mur dadek oppoq edi. U nima bo‘layotganini bilma ganidan indamadi, zambilda yotgancha bu yerda qolayotganlarga yalingandek atrofiga bir alangla di-yu, chiqib ketdi. Umayder boshini ko‘tarib kuzatib qoldi. U ham endi o‘zining kasalligiga ishona boshlagan edi, chunki o‘zi ham, asabi ham bekordan-bekor ga bo‘shashib, aqli yetmaydigan narsalarga qo‘l siltab, beparvo qaraydigan bo‘lib qoldi. O‘zining operatsiyaga tayinlanishiga ham shunday parvo siz bo‘lishga urindi-yu, lekin bir fikr sira tinch lik bermasdi: Vatslav fransuzning ketidan, men bo‘lsam Vatslavning... Hammamizning boradigan joyimiz bir. – Hamshira! – deb baqirdi u. Umida fransuzning o‘ligini topshirish, qog‘ozla rini saranjomlash bilan ovora edi. Oldiga o‘sha zahoti borolmadi. Nemis yana baqirdi. Umida 408 Asqad Muxtor eshik oldidagi bo‘shab qolgan joyni tuzatib qo‘yib, ko‘zidan tirqirab chiqqan yoshni shoshib artgan cha, Umayderning oldiga bordi. Nemis teskari qa rab yotgan edi. – Polyakni qayoqqa olib ketishdi? – dedi. – Bilmayman. Konsiliumga bo‘lsa kerak. – Konsilium... Umida ishiga ketmoqchi bo‘ldi. – To‘хtang. O‘tiring. – Tikka turib ham eshitaveraman. Gapiring. Umayder anchagacha indamay yotgach, boshqa cha, pastroq, muloyimroq tovush bilan so‘radi: – Yigirmaga endi kirgan ekansiz... Shunday mi? – Umida javob bermadi. Nemis shu ohangda davom etdi: – Qayoqdan o‘rgana qolgan edingiz... ham u yoqqa, ham bu yoqqa ishlashni?.. Umidaning yuragi orqaga tortib ketdi. Nima demoqchi bu? Biron sir biladimi? Nega qiynaydi? – Menga хizmatdan tashqari gapni gapirmang. – Хizmatingiz nima o‘zi? – nemis shartta qay rilib g‘azab bilan tikildi. Umida yig‘lab yubordi. Shu хilda yana bir necha kun o‘tdi. Nemis ope- ratsiyani kutib yotardi. Bir kuni ertalab Vatslavni yana o‘rniga olib kelib yotqizishdi. Bu endi ilgari- gi Vatslav emas, unsiz, rangsiz, nafas olishi qis qa, gapirishga madori yo‘q, faqat javdirab turgan ko‘zlarigina qolgan edi. Ko‘zlari bilan bir nima dedi shekilli, Umida tushunmadi. Yuzidan terini artib, so‘radi: – Meni taniyapsizmi, Vatslav? Bemor ko‘zini yumdi: demak, taniyapti. U ikki kecha shunday gapirishga chog‘i kelmay yotdi, uning qisqa-qisqa nafas olishigina eshitilar 409 Chinor edi. Uchinchi kuni doktor Berger kirib, Umayder ni operatsiyaga tayyor emas deb topib, darg‘azab bo‘lib ketdi. Kasal uyqudan qolgan ekan shekilli: – Schlaffen! Schlaffen! Schlaffen! – deb baqir di. Umida uning basharasi bunchalik dahshatli ekanini bilmas ekan: yupqa lablaridan qon qo chib, burun kataklari kerildi, qoshsiz, kipriksiz ko‘zlarida nayzadek bir narsa chaqnadi, siyrak sochlari orasidan ter qalqidi. Yo‘q, bu boshqa odam edi. Boshqa odam... Umida qattiq qo‘rqdi. Faqat teskari qarab yot gan nemisning beparvoligigina unga biroz dalda berdi. Shu kuni Vatslavdan sado chiqdi. U Umida ga imlab derazani ko‘rsatdi. Umida uning istagini tushunib, orqasiga qo‘shaloq yostiq tirab, deraza ga qaratib qo‘ydi. Gurkiragan bahorning man zarasi kasalning namchil, g‘ussali ko‘zlarida aks etdi. Bu ko‘zlar tikilgan sari katta ochilar, yana ko‘proq namlanib, qorachig‘iga cheksiz hasrat pardasi tortilar edi. Umida keyin bilsa, bu fojiali vidolashuv dami ekan. Bahor bilan vidolashuv! Avji bahor chog‘i hayotdan ketish... Bundan ham og‘ir o‘lim bo‘lmasa kerak! O‘sha kechasi saharga yaqin Vatslav Umidani yoniga chaqirdi. Jonsiz ko‘zlari shiftga qadalgan, darmonsiz qo‘li bilan qayoqnidir, nemis yotgan tomonni ko‘rsatar, ammo gapirolmas edi. Umi da harchand urinmasin, uning nima demoqchi bo‘layotganini anglay olmadi. Shu payt nemis yotgan yerida o‘zini ko‘tarib urib, baqirib yubor di. U sukunatga toqat qilolmaydigan bo‘lib qol gan edi. |