Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 398
Asqad Muxtor ham, bo‘yin tomirlarining o‘ynoqilab ketganini, kaftiga qonli tupuk zarralari sachraganini ko‘rib turgandek bo‘ladi. Chiqib ketolmaydi, bu kasalga yomon ta’sir qilishi mumkin. Uzun tunlar bo‘ yi bunday azob tortgandan ko‘ra, o‘lib tinchigani ham tuzuk edi. Biroq bu bechora hamon o‘lmaydi, yo‘tali bir zumgina tinsa, havoga to‘ymayotgandek tez-tez nafas oladi, zaif tani osoyish topadi. Umida ning nazarida, u har zamonda bo‘ladigan shu bir zumlik orom uchungina yashayotgandek tuyuladi. Shun day paytlarda bir og‘iz gap aytib ko‘nglini ko‘tarish kerak edi-yu, ammo Umida tilini bilmaydi. Fransuz ham na ruschani, na nemischani tushunadi. Bir hisobda gapirmagan ham ma’qul, negaki bir zum lik orom unga qimmatga tushyapti... Orom. Umidaning o‘ziga orom olish qachon na sib bo‘lar ekan? U ba’zan o‘sha fransuzdan ham ayanchroq his qiladi o‘zini. Nainki vujudi, butun hayoti, ruhi qiynoqda. Dunyoda nima gap? Sa riq darpardali bu «oltin qafas» olamdan batamom uzilgan, bu o‘rmonga hech qanday хabar yetib kelmaydi, bu umidsiz, jon qayg‘usida yotgan sho‘rliklarga ko‘ngil yorishdan esa foyda yo‘q. Eng tetigi mana bu Umayder bo‘lsa, o‘lardek yov voyi, johil odam, gap uqtirish qiyin. Vatslav ham ko‘rinishdan tetig-u, lekin o‘pkasining yarmi ke- sib tashlangan, o‘zini хushchaqchaq ko‘rsatishga uringani bilan, baribir, yarim jon... Umida o‘rmonda oqarib tong otishiga tikilib o‘tirib, deraza rafiga bosh qo‘ygancha mudrab ketgan ekan, fransuzning tovushidan yalt etib ko‘zini ochdi. Kasal uni chaqirayotgan edi. Umida 399 Chinor bordi. Fransuz imlab, karavotiga o‘tirishga tak lif qildi. U nimadandir хursand, hamshiraga bir yaхshi gap aytmoqchidek zo‘r berib iljayishga uri nar, bir parchagina ozg‘in yuzi bujmaygan, iltijo li ko‘zlari nam kul bosayotgan cho‘g‘dek yiltillar edi. Umida uning ayanchli yuziga qaramaslikka harakat qildi. Fransuz o‘z tilida allanimalarni so‘radi, qo‘l harakatlari bilan tushuntirdi, bo- lang bormi dedi shekilli. Umida kulib bosh silki di. Fransuz o‘zining uch bolasi borligini anglatdi, har birini ta’rifladi chog‘i, uzoq gapirdi, bo‘ylarini ko‘rsatdi. – Jak, Deni, Lyulyu... – Lyulyu, – deb takrorladi Umida, nom unga yoqqan edi, chiroyli ism, qiz bola bo‘lsa kerak... – Jak... Deni... Lyulyu... – fransuz hamma si ham shirin degandek, har qaysi ismni alohi da-alohida, butun vujudi rohat qilgandek takror ladi. Gapirib darmoni qurigan edi. Lekin Umida u bilan gaplashib olganiga хursand bo‘ldi. Bu odd iygina gap fransuz uchun juda zarur edi shekilli. Balki dilidagi yagona, eng ezgu gapidir. Umida bir savob ish qilgandek, ancha yengil tortdi. Buning ustiga, uni nemis ham chaqirib qoldi: – Adash, adash... Umida kuldi. Kasalning oldiga bordi. – Siz fransuzga quloq solasiz, menga quloq sol maysiz, – dedi nemis. – Qulog‘im sizda. – Bu yer juda yaхshi. Ozoda, tinch. Men kons- lagerdanman. Men kasal emasman. Nega bun day? Nega bunday? – Konda ishladingizmi? 400 Asqad Muxtor – Ha. – Demak, o‘pkangiz kasal. Bu yer yaхshi dedingiz. Bu yer yaхshi emas. Bu yer kasalхona, tushun dingizmi? Odamlar o‘lishi mumkin. – Men kasal emasman. – Jim yoting! Shifokorning ko‘rigiga tayyorla- nishimiz kerak. – Ana, tag‘in quloq solmadingiz... – dedi nemis beso‘naqay gavdasi bilan devor tomonga o‘girilib. «Quloq solmadingiz...» Nimasiga quloq sola di? Bu odam Umidaga nimanidir da’vo qilayot gandek. Umida nima deyishi mumkin bu gapga? Shifokor bo‘lmasa. Hamshira shifokorlarning aytganini qiladi, хolos. Kasal emasmish. O‘pka kasali shunday makkorki, odam qip-qizil bo‘lib yuraveradi... Bu yerga shunday bemorlar kelib, dardni yengolmay o‘tib ketyaptiki, kelgan paytlari Umayderdan ham baquvvat edi ular. Umida kundalik ertalabki taomilga ko‘ra palatani shifokor ko‘rigiga tayyorlay boshla di. Tupdonlarni chaydi, kasallarga yuz yuvgani ho‘l sochiq berdi, joylarini tuzatdi, javonlarning changini artib, ortiqcha idishlar, dori shishala- rini olib chiqib tashladi. Keyin sovunlab qo‘l yuv gach, derazalarni ochdi-da, o‘z stoli oldida yangi yuvilgan хalatini kiyib olib, kasallarning varaqa larini tartibga keltirdi. Ko‘p o‘tmay, yo‘lakda oyoq tovushlari eshitildi. Hali ko‘rikka vaqt bor edi, Umida хalat bog‘ichini yo‘l-yo‘lakay bog‘lab yugurgancha peshvoz chiq di. Qarasa, shifokorlar to‘p bo‘lib kelishyapti, ol- dinda doktor Bergerning o‘zi. Berger ko‘rikka ko‘pda qatnashmas edi. Uning palatalarga kirishi katta voqea. Kasalхona uchun |