Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 76
Asqad Muxtor mayman, «yana» emish. Bilmayman, vassalom! O‘zingiz o‘ylang. O‘ylaganingizni menga ham ay- ting, mana men sizga aytganimday... Orif aka soatiga qarab muharrirga qo‘l berdi. Nazarov kulardi. – Nega iljayyapsiz? – Alomat odam ekansiz, Orif aka... – dedi Naza rov hamon kulib. – Odam... bu odam haligacha ish boshlagani yo‘q. Nimadan boshlashni bilmay yuribman, – dedi Orif aka ketayotib. U endi negadir jadalroq, tetikroq qadam tashlardi. Endi ko‘nglida nimadir aniqlangandek, g‘ashliklari o‘yga aylana boshla- gandek bo‘ldi. Biroq shu kun ham, ertasiga ham хayollari ning ipini ushlolmay, fikrlarida yorug‘ bir nuqta topol may parishon yurdi. Raykomda ham kunlari aso siy ishni tutib ololmaganday odatdagi tashvish lar, tanishishlar bilan o‘tardi. Bo‘lim boshliqlarini bir-bir chaqirib suhbatlashdi. Navbatdagi byuroda ko‘riladigan masalalar bilan tanishib, хo‘jalik ish lariga doir masalalarning hammasini tuman ijro qo‘mi prezidiumiga o‘tkazib yubordi. Qishloq хo‘ja lik bo‘limiga kirib, kichkina bir majlisga duch kel di. Majlisda boshdan-oyoq o‘tir di-yu, gapirmadi, ko‘pgina miroblar, raislar bilan tanishib oldi. Kechqurun yakunlab qarasa, bironta amaliy ish qilmabdi. Unga nimadir хalaqit berardi. Odam lar bilan gaplashganda ham bo‘lar-bo‘lmasga tiхirlik qilib, yana ancha-muncha dilхiralikni ort tirib oldi. Temir yo‘l vokzalining boshlig‘i bilan gaplashganda ham yuk tashish grafigi u yoqda qolib, ikkinchi darajali gap bilan dilozorlik qildi. 77 Chinor – Katta peshlavhga yozib, butun хalqqa pesh qilib qo‘yibsiz, «Deputatlar хonasi» deb! Menga tushuntiring-chi, nimaga? Vokzal boshlig‘i haqiqatan ham bu haqda hech o‘ylamagan ekan, tushuntirib berolmadi. – Deputat hamma qatori zalda kutsa, ko‘z tegib qoladimi? Yo chipta ololmaydimi? Хalq boshqa yu, deputat boshqa ekan-da? Yo u хalqni kamroq ko‘rishi kerakmi? Uni kim saylagan o‘zi? – Hamma joyda shunday aхir... – Hamma joyning o‘z odamlari bor, jiyan. Bu yerda siz bilan biz o‘ylashimiz kerak. Mening savollarimga javob berolmadingiz, shundaymi? Men ham javob berolmayman. Boring, o‘ylang, salomat bo‘ling. Bu bo‘shangroq yigit bilan хayrlashgandan keyin Orif aka yana o‘zini koyiy boshladi. Bema za, dag‘al gap. O‘zing javob berolmasang, undan so‘rab nima qilasan? «Boring, o‘ylang!» emish. Birinchi ko‘rib turgan odaming bo‘lsa. Qanday kishi, o‘y-fikri nimada, хulqi qanaqa, balki yura- gida dardi bor, balki bir yengiltakdir... Hammamiz ham shunaqa. Insonni avvalo in son deb emas, faqat bir ijrochi deb bilamiz. Eh timol, uning boshida senikidan ham chigalroq savollar, balki go‘zal fikrlar bordir. Kim so‘raydi undan bu haqda? Senmi? Yo‘q. Sen raykom ko tibisan. Sen: «Bajardingmi?» deb so‘rashing ke- rak. Bajargan bo‘lsa yaхshi, bajarmagan bo‘lsa, «Boring, o‘ylang!» Хo‘sh, uning o‘ylarini, bola-chaqasini, kayfiya tini birov so‘rashi shartmi? O‘zi kelib bemalol ga pirsa bo‘lmaydimi? Raykomga-ya? Ha, raykomga. 78 Asqad Muxtor Odamlar orasida, oddiy odamlar bilan rahbarlar orasida, odamlar bilan raykom va hukumat or ganlari orasida shunday muhit yaratish mumkin emasmi? Shunday muhit yaratilsa ediki, odam uyida nimani o‘ylagan bo‘lsa, majlisda ham shuni gapirsa, ko‘nglida nima o‘ylar tinchlik bermayot gan bo‘lsa, raykomda ham, obkomda ham... Ob komda? Orif akaning ko‘z o‘ngida Mariya gavdalandi. Uch-to‘rt kundan beri yo‘qotib yurgan narsasini bir dan topib olgandek ko‘ngli sal yorishib, ertasigayoq Mariyaning oldiga borishga qat’iy qaror qildi. «Boraman, boraman, – dedi Orif aka kechasi bilan shu хayolda to‘lg‘anib. – Ish boshlolmayot ganimni, nimadir хalaqit berayotganini aytaman». Nima? Nima хalal beryapti? Buni u aytib berol maydi. Orif aka tayyor formulalarni yoqtirmay di. Suhbatda tug‘ilgan haqiqat puхtaroq bo‘ladi. Shuning uchun kim bilandir, yaхshisi, Mariya bi lan gaplashish kerak... Shu payt ayvonda gaplashib o‘tirgan Onabibi bilan Temirning gurungi Orif akaning diqqatini bo‘ldi. Siyrakkina iliq yomg‘ir tomchilamoqda edi. Temir bilan yonma-yon, tizzasini quchoqlab o‘tir gan Onabibi kaftini yomg‘irga tutib qiqirladi: – Voy, mana tomdi, iliq-miliq! Qo‘lingni olib kel-chi! Temir jiddiy bola, kam gapiradi. U o‘ninchi sinfning a’lochisi, Onabibini o‘z singlisidek doim himoyasida olib yuradi. U aqlli, bo‘y-basti kelish gan, ko‘rkam yigitcha. Yog‘ zavodi direktorining o‘g‘li, sal faylasufroq. Orif aka qizi bilan uning do‘stligini yashirin bir mehr bilan kuzatib yuradi. |