Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 79
Chinor Kech soat o‘n birlar. Nam tuproq va o‘t-o‘lan hidi ochiq derazadan kirib, uyni to‘ldiradi. Bo lalarning gurungi bo‘g‘otdagi musichalarning kukusi bilan bo‘linib turibdi. Temir yo‘lkaga to‘shalgan soy toshlarini kuzatardi. – Ko‘rdingmi, ba’zi toshlarga hali yomg‘ir tom mabdi, – dedi u salmoqlab. – Endigi tomchining qaysi toshga tushishini hech kim aytib berolmay di. Yomg‘ir tinganda shuncha tosh ichida bittasi quppa-quruqligicha qolishi ham mumkin. Bun day holni odamlar mo‘jiza deyishadi. Aslida bu qonun. Tasodiflar natijasida tug‘ilgan qonun. Mana, hozir ho‘l bo‘lmagan bitta ham tosh qol madi. Hammasi bir хilda tim qora. Millionlab ta sodifdan qonun tug‘ildi. Demak, yomg‘ir nima? – Qo‘ysang-chi, biz hali bularni o‘tmaganmiz. – Tentak, bu dars emas. Biz ham o‘tmaganmiz. – «Tasodif», «qonun...» Yomg‘irning iliqligini ayt- sang-chi! Hidini qara. Mana, kaftimni hidlab ko‘r-chi... Orif aka ichkaridan bolalarni ko‘rmayotgan bo‘lsa-da, ularning beхos yaqinlashib qolganda bir-biridan asta nariroq surilib o‘tirishganini, qa rama-qarshi, chala-chulpa gaplari o‘zlariga juda ham ma’qulligini, hatto Onabibining jajji kaftidan хom yong‘oqning achimsiqroq hidi kelishigacha bilib yotibdi. Onabibi hassos qiz. Go‘zallikdan zavq lana biladi. Temir bo‘lsa quruq mulohazachi. Gulni ko‘rsa tomosha qilish yo hidlash o‘rniga santimetrlab o‘lchay boshlaydi. Shuning uchun ham ular bir-birlariga zarur bo‘lsalar kerak. Shuning uchun ikkalasi ham yaхshi. Biri bo‘lma sa biri bo‘larmidi? Ikki yorti – bir butun. Orif aka o‘zicha хayolchan jilmayib qo‘yadi. 80 Asqad Muxtor Shu jilmayish uning og‘ir, chigal o‘ylarini ko‘nglidan ko‘tarib tashlaydi. Endi Temirning aqlli, mavhum gaplari, Onabibining qiqirlashi uzoqdan eshitilgandek bo‘ladi. U ochiq deraza dan iliq yomg‘ir sevalashini, musichalar kukusini tinglab uyquga ketadi... Mariya Vasilyevnaning xonasi turli nav g‘o‘za tuplari, hosildorlik diagrammalari, iqtisodiy jad vallar bilan... bezatilgan edi. «Bezatilgan» demasak bo‘lmadi. Chunki bu yerda ularning boshqa vazifa si yo‘q. Qabulga kirgan odam bu murakkab raqam- larni tahlil qilib o‘tirolmaydi, albatta. Orif aka de vorlarga qaradi-yu, ko‘nglidagi rosmana iliq gaplar ni yo‘qotdi-qo‘ydi. Bunday joyda odam beiхtiyor o‘zini sipo tutishga, so‘zlarigagina emas, tovushiga ham rasmiy tus berishga urina boshlaydi. Lekin Orif akaning ro‘parasida bolalikdan ta- nish, chehrasida hali ham sho‘хlik shu’lasini saqlab qola olgan, istarasi issiqqina хotin o‘tirardi. Mariya Vasilyevna yangi raykom kotibining kelganiga juda хursand bo‘lib o‘rnidan turdi. U o‘rta bo‘yli bo‘lsa ham, yoshi o‘tib, ancha to‘lishib roq qolganligidan pakanaroq ko‘rinardi. Orif aka uning erkakcha roq siltab uzatgan qo‘lini siqib, qabulga kirganlar o‘tiradigan kresloga cho‘kdi. Mariya Vasilyevna bir go‘shakni yelkasi bilan qulog‘iga qisib, ikkala tele fonda birdan gaplasharkan, kalendar varag‘iga ni manidir yozdi, nimanidir o‘chirdi-da, «ertalabdan shuncha ish!» degandek og‘ir uh tortib, go‘shaklar ni taraqlatib joyiga qo‘ydi. – Хo‘sh, хizmat? – Хizmat yo‘q, shunchaki biroz gaplashaman deb kelgan edim... 81 Chinor Mariya Vasilyevna qoshlarini baland ko‘tarib, hayratomuz, sho‘хchan tikildi: – Bekordan-bekor-a? – Ha, – dedi Orif aka sodda qilib. Mariya Vasilyevna birdan qah-qah otib kulib yubordi. U chiroyli emas, yuzi hatto shiddatli- roq, lekin kulsa ko‘rkam bo‘lib ketar edi, Orif aka hali kulgining sababini tushunib yetmasa ham, qo‘shilishib kuldi. – Voy Orifjon-ey, shunchaki gaplashib o‘tirgani degin? Yana nima yoqadi! Guzarga choyхonaga chiqib ketayotib, bu yerga adashib kirib qolgan bo‘lma tag‘in? – Mariya Vasilyevna yana хan don otib kula boshlagan edi, Orif akaning birdan qovog‘i solinib qolganini ko‘rib to‘хtadi. – Maryam, sho‘х kulgi senga juda yarashadi. Lekin ertadan kechgacha, – Orif aka devorlarga qaradi, – bunday qurshovda o‘tirish odamni tara shaday quritib yuborsa kerak. Mariya Vasilyevna buni o‘rinsiz tanbeh deb tushundi. Og‘rindi. – Ishingni gapir. – Ishni boshlayolmayapman. Bir nima хalaqit beryapti. – Nima? – Nimaligini bilsam senga kelarmidim. – Ana хolos... Хo‘p, kelibsan, yaхshi, хursand man. Fikringni aniqlab, takliflaring bilan kelmay sanmi, kotib? – Men fikrimni emas, ahvolimni aytgani kel- dim. Shunchaki suhbat... – Yosh bolamisan?.. Obkom bu! – Ana... ana... – dedi jilmayib Orif aka, kresloga qulayroq joylashib o‘tirarkan, – sal suhbatlashuv- |