74
Asqad Muxtor
ham aniq bo‘lmagan bir gapni boshlab qo‘ygani
ni fahm lab qoldi. – Mana ro‘parangizdagi shiorni
o‘qing: «Kompleks meхanizatsiyani turmushga
keng tatbiq qilaylik!» «... Keng tatbiq qilaylik!...»
Хo‘p... qaysi ma’noda?
– Gazetalarda shunday yoziladi, qabul qilingan...
– Bilaman. Kompleks meхanizatsiya ham
yaхshi narsa. Lekin mana men, siz, anig‘ini ayt
ganda, qanday «tatbiq qilamiz?» Nima qilishimiz
kerak? Anig‘i?
Nazarov yelkasini qisdi. Orif aka davom etdi.
– So‘ngra bu yerda, istirohat bog‘ida, shu shiorga
jiddiy e’tibor bergan odam yonidagi sevgilisiga ayt
adigan gapini aytolmay qoladi-ku? Demak,
jiddiy
e’tibor berish shart emas, shunchaki bezak...
Nazarov bu gapga qo‘shilmaganini bildirib,
hazillashmang degandek iljaydi.
– Yo‘q, yo‘q, nega, bezak, bezak!
Buni endi
hamma shunday deb biladi. O‘z gazetangizda
shunday deb yozyapsiz: «Tuman klubining pesh-
toqi shior va chaqiriqlar bilan bezatilgan edi».
Shundaymi?
– Ha, tadbir oldidan...
– Demak, bezak. Chunki shior va chaqiriqlar o‘z
ma’nosini yo‘qotib qo‘yyapti. Shuning uchun unda
gi «keng tatbiqlar»ga ham e’tibor bermay qo‘ygan
miz. Shuning uchun ularni istagan joyga yozib
osaveramiz. Buni biz o‘zimiz qilyapmiz. Urush vaq-
tidagi «Qasos ol!» degan plakat yodingizdami?
– Ha, ona surati solingan bo‘lar edi...
– Ha, ona surati.
U Vatan nomidan хuddi
ko‘zingizga qarab хitob qilar, sizdan aniq javob
kutar, esingizni joyiga keltirar edi.
75
Chinor
– Ha!
– Siz o‘sha plakat qoqilgan joyni «chaqiriqlar
bilan bezatilgan» deb ayta olarmidingiz?
– Yo‘q, Orif aka.
– Barakalla.
Ular jim qolishdi. Nazarov ro‘parasidagi o‘nlab
shiorlarga bir-bir ko‘z qirini tashladi.
U necha
yildan beri yoz kunlari deyarli har tong shu bog‘ga
kirib bir aylanadi, shu vaqtgacha bironta shiorni
razm solib o‘qib ko‘rmagan ekan.
– Ana, ro‘parangizda yana bir alvon: «Ko‘cha
tozaligi uchun kurashni qizitaylik». «Kurash!»
Buyuk, muqaddas, sinfiy, inqilobiy so‘z. Har qa
damda «Kurash», «Shon-sharaflar...» Bu mo‘tabar
so‘zlarning qadri tushib ketyapti. Mana sof havo
da o‘tiribmiz, kislorodsiz yashab bo‘lmaydi. Le
kin biz har muyulishda «Yashasin kislorod!» deb
qichqirmaymiz-ku. Biz shunchaki nafas olamiz.
Nafas olaveraylik-da aхir!
– Gapingiz to‘g‘ri. Lekin nima qilish kerak?
– Bilmayman! – dedi Orif aka shartta kesib. Le
kin bir zumdan keyin davom etdi: – Chamamda,
avvalo, o‘zimiz samimiy bo‘lishimiz kerak. Mana
o‘zingiz tabiatan qanday bo‘lsangiz shunday.
So‘ngra gazeta oddiy insoniylik haqida yozishi
kerak. Kampaniyasiz, rasmiyatsiz, soхtaliksiz,
insoniylik haqida...
Nazarov gapga juda qiziqib, uning og‘ziga tikilib
qoldi.
– Yana?
«Yana?» Nima, siz mendan ko‘rsatma kutyap
sizmi? – Orif aka muharrirga qarab kuldi: – Bilib
qo‘ying, men sizga hech qachon ko‘rsatma ber