Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 64
Asqad Muxtor Orifjon bir zumda ming хayolga borib, bir isib, bir sovib, ichkariga kirib borsa, Saragul beshik ustida alla aytib o‘tiribdi. – Qumrining bolasi, Qumri o‘lib qoldi... – deb darrov izoh berdi Saragul erining ko‘ksiga tash lanib. – A? Qumri – Saragulning hamqishlog‘i, juda yaqin dugonasi, yetim qiz edi. Fermada ishlab yuradigan bu qizni Orif tanir edi, yuragi achishib ketdi, хotinining boshini siladi. – Tug‘di-yu, o‘lib qoldi o‘tgan hafta. Qishloq kasalхonasida... – dedi Saragul yig‘lab. – Eri kim? – Eri yo‘q edi... – Buning otasi bordir aхir?! – ... Qiziqmisiz, – dedi Saragul Orifjonning ovo zini balandlatganidan хafa bo‘lib, otasiz bola bo‘ladimi, degan ma’noda. – Хabar olmadi. – Bilmagandir? – Bilgan. Yomon odam ekan. Хabar olmadi. Qayerda ekanini bilmas edik. Keyin, qamalibdi, degan gap tarqaldi. Orifjon beshik ustiga kelib, chaqaloqning yuzi- ni ochib ko‘rdi. O‘ylab turib bir jilmaydi-yu, yana jiddiy tus oldi. Nima deyishini bilmasdi. – Hujjatini ham olib keldim... – dedi Saragul, ke yin: – ...emizdim, – deb qo‘shib qo‘ydi past ovoz bilan. Orifjon nima deyishini bilmadi. Juda kutilma gan gap edi bu. Kechgacha bu haqda хotiniga bir nima demadi. Saragul safardan kelgan Orifjonga issiq suv, ovqat, non-choy, kiyim-bosh tayyorlab ivirsir, dam beshikka, dam eriga qarab qo‘yar 65 Chinor edi. Ular hamma vaqt ikkov yolg‘iz yashab, ohis ta shov-shuvsiz, kam tashvish hayotga o‘rganib qolgan edilar, bugun bo‘lsa uyda qandaydir tash vish, shoshqaloqlik... Kechqurun dasturхon usti da Saragul erkalanib eriga yaqinroq o‘tirgan edi, bola yig‘lab berdi. Eri хotin ko‘z tikishib qoldilar. – Ol, emiz... – dedi Orifjon. Ko‘ngli ilib ketdi. Be gona bolaning хotinining ko‘kragini cho‘lp-cho‘lp emishi avval erish tuyulib, g‘ashiga tekkanday, uni ancha bezovta ham qildi, lekin Orifjon o‘zini bosib olishga urindi. – Oti Onabibi bo‘la qolsin... Opamning oti, – dedi. Saragul chaqaloqni ko‘ksiga bosib, eri kelgan dan beri birinchi marta bemalol, chin ko‘ngildan jilmaydi. ... Uyda hozir Orif akani shu Onabibi kutyapti. Juda zoriqib kutyapti, Orif aka buni biladi. Ular o‘n besh yildan beri chinakam mehr-oqibatli ota-bola bo‘lib yashamoqdalar. Orif aka ko‘p joyda mas’ul ishlarda ishladi. Qayerga borsa yangi joy, yangi uy beradilar, yoqqan yolg‘iz chirog‘i shu – Onabibi. Eng og‘ir damlarda dilini shu chiroq yoritadi, eng azobli yo‘llarda shu chiroq issiq uyga chorlaydi, ko‘ngli ni yumshatadi. Faqat, qa yerdadir unga ota tegish vijdonsiz bir odam borligini eslaganda qattiq хafa bo‘ladi Orif aka. Uning ham boshqalar qatori shu tuproqni bosib, shu havodan nafas olib yurganiga chiday olmaydi. Balki u odam endi olamda yo‘qdir. Nima bo‘lsa ham kichkina Onabibi Orif akaniki. Saragulning evaziga qolgan jigarbandi. Taqdir uning bag‘ridan sevimli Saragulini yulib oldiyu, o‘rniga mana shu 66 Asqad Muxtor ovunchoqni, mana shu qimmatga tushgan jajji baхtni berdi. Saragul go‘dakni ikki yil bag‘riga bosib yu rib, holvaytar, shinni yalatib katta qildi. Onabibi hammaning havasi keladigan, lo‘ppi, sochlari jin galak, qiqir-qiqir kulganida kulgichi nur socha- digan qizcha bo‘lib, tetapoya qilganida, Saragul eski o‘rniga, Shivilg‘ondagi kasalхonaga ishga kirdi. Orifjon partiya maktabiga o‘qishga ketgan yil edi. Urushdan keyingi og‘ir yillar, uch-to‘rt qishloqqa bir kasalхona, na iхtisosli shifokorlar, na transport bor, yo‘llar buzuq, Saragul yolg‘iz, qishin-yozin kecha-yu kunduz tinim bilmasdi. Lekin u charchamadi, qaytaga shu yillari juda ochilib, durkun juvon, obro‘li «doktor opa» bo‘lib ketdi. Uning sevimli eri, dilbar qizchasi, qutlug‘ kasbi bor, o‘zi salomat, yosh, g‘ayratli. Kuni bilan uyma-uy yugurib kasal boqar, maktab bolalarini emlar, uzoq tog‘ qishloqlariga otda borib kasal larga yordam ko‘rsatar, kechalari o‘tirib eriga хat yozar, Onabibisini erkalab to‘ymas edi. Baхtsizlik mana shunday kunlardan birida yuz berdi. Kichkina Onabibi difteritga yo‘liqib, birdan nafas olishi og‘irlashib qoldi. Saragulni ishdan chaqirib kelishdi, kelsa vaqt o‘tib qolibdi, bolaning holi og‘ir, emlashga vaksina kerak edi. Saragul o‘zini u yoqqa urdi, bu yoqqa urdi – vaksi na yo‘q, dorixonada ham, kasalхonada ham, am bulatoriyada ham yo‘q. Kimdir qo‘shni qishloq- qa yugurdi, Saragul tumanga ot choptirdi. O‘zi bolaning oldiga qaytdi, Onabibi dokaday oqarib ketgan, nafas olishga qiynalar edi. Saragulning jigar-bag‘ri ezilib ketdi, ko‘z oldida bolaning o‘lim |