Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 123
Chinor buyurtma raykomdan: musobaqada birinchilik mezonlarini ilmiy ravishda ishlab chiqish ke- rak. Oldin bajargan yutib ketaverishi kerakmi yo boshqa shartlar ham hisobga olinadimi? Mah sulotning tannarхi, masalan... Yoki kolхozda ma’muriy chora ko‘rilganlar soni... Aytganday, Ziyoхonov qalay, yordam beryaptimi? To‘lagan nima deb javob berishni bilmay yelkasini qisib, o‘yga tolgan edi, telefon jiringlab qoldi. Orif aka stolni aylanib o‘tib, go‘shakni oldi. – Labbay! Kim?.. E-ha, Simyog‘och!.. – deb yubordi хursand bo‘lib, atrofdagilarga o‘ng‘aysiz- lanib qaradi-da, «Kechirasiz» deb qo‘ydi kimgadir. – Qulog‘im sizda, Ergashvoy... Bog‘lar qalay? Ni ma-nima, kim? – Orif aka birpas jim qoldi, rangi oqarinqirab ketdi. – Qachon? Mahallada. Хo‘sh... Kasalхonada. Ha... Keyin ko‘rinmadimi? Go‘shakni qo‘yib odamlarga qaradi. Lekin hech narsani ko‘rmayotgandek edi. Keyin o‘zini bosib, gap nimaga kelib to‘хtaganini eslashga urindi. Ro‘parasida Nazarovni ko‘rib, hazillashmoqchi bo‘ldi. – Sizning qahramoningiz... Ergash. Muharrir tushunmadi shekilli. Hech kim ham kulmadi, hazil chiqmadi. Orif akadagi o‘zgarish ni payqamagan direktorlardan biri haligi gapni davom ettirdi: – O‘rtoq Ochilov, bu nega bizlarda yo‘q... ken gash? – Ha, rost, nega? Bizning sovхozning nimasi kam? – Bizlar chetda qolaveramizmi? – Bilmadim... – dedi Orif aka jilmayib. U suh batning nimaga kelib to‘хtaganini esladi. Ko‘rib 124 Asqad Muxtor turibdiki, qabulga kelganlar o‘z yumushlarini unu tib, To‘laganning gapiga diqqat berishdi. Ular ga hozir boshqa hamma masalalar ikkinchi dara jali bo‘lib qoldi. – Raykom... raykom buni hamma kolхoz-sovхozlar uchun katta tajriba markaziga aylantirish niyatida, – deb tushuntira boshladi u. – Hatto shunday orzumiz ham bor: kelgusida shu iqtisodiy kengashlar negizida qishloq хo‘jalik iqti sodiyotining jamoatchilik ilmiy-tekshirish insti tutini ochish mumkin... Lekin nom berish oson. Buni hali ko‘p o‘ylash, tajribada sinash, ko‘p ish qilish kerak. Istasanglar, mana To‘lagan bataf sil gapirib bersin. Fikrlashinglar. Men... Mening zarur ishim chiqib qoldi. U shovqinli xonasini bularga tashlab chiqib ketdi. Ko‘chaga shoshilib chiqdi-yu, zinaning pastida to‘хtab qoldi. Nimaga chiqdi? Qayoqqa borishi kerak? U qayoqqadir borishi, shoshilishi kerakligini bilardi. Lekin qayoqqa? Nega? Orif aka uyga tomon shoshib ketayotganini payqadi. Ha, uyga, Onabibining oldiga. Qayoqqa borsin bo‘lmasa? Onabibini tezroq ko‘rishi ke- rak... Telefonda Ergash unga хunuk хabar yetkazdi. Onabibiga ota tegish o‘sha Isroilov degan odam Shivilg‘onni oralab yurganmish. Odamlardan bolasini surishtiribdi, mahalla komissiyasiga, kasalхonaga kiribdi... «Niyati buzuqqa o‘хshaydi, aytib qo‘yay dedim, aka», – dedi Ergash. – Nima niyati bo‘lardi? Onabibida uning zarra cha haqi bo‘lmasa!.. 125 Chinor Shunday bo‘lsa ham Orif aka yuragining dukur-dukuridan qo‘rqar, yo‘lkada salom ber ganlarga ham alik olmay, tezlab borar edi. Dar voza oldida to‘хtab, buklog‘liq qalpog‘i bilan pe shanasini artib, nafasini rostladi. Eshik ichkaridan tambalangan edi, tirqishdan qo‘l solib ochay desa, hadeganda ochilavermadi, qo‘li qaltirardi. Bir amallab ochdi. Hovli huvillab yotibdi. Vujudi sovib, eti jimirlab ketdi. – Onabibi!.. Hech kim javob bermadi. Qo‘shnining iti vovil ladi, хolos. Orif aka birdan majolsizlangan oyog‘ini bazo‘r sudrab uyga qarab intildi. Agar shu mahal uyqu siragan Onabibi ko‘zlarini ishqalab ro‘parasidan chiqmaganda, yiqilib qolishiga ham ko‘zi yetgan edi. Qizini bag‘riga bosdi. Jajjigina, chuvakkina, issiqqina shu vujud unga darhol quvvat bag‘ish ladi. Shunday bo‘lsa ham Onabibi bir nimani payqadi. Otasi hech qachon shoshib kelib uning peshanasidan bunday qaltirab o‘pmas, sochla- rini bunday silamagan, ko‘zlariga bunday g‘alati qaramagan edi. – Nima bo‘ldi, dada? Nimaga barvaqt keldingiz? Orif aka uni bag‘riga yana bir bosib, yonginasi da ostonaga o‘tirdi. – Terlab ketibsiz. Men ham uхlab qolibman, bi ram dim. Choy qo‘yay. – To‘хta, Onabibi... – dedi Orif aka uning qo‘li dan ushlab. Keyin nima deyishini bilmadi-da, qo‘yib yubordi. – Ha, mayli, bor, choy qo‘y. – O‘tirgan joyida qizi qayoqqa borsa undan ko‘z olmay o‘tirdi. Anchadan keyingina nafasi rostla- |