Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 126
Asqad Muxtor nib, yuzi ga rang kirdi. O‘shandagina o‘zini o‘ylab, kulib qo‘ydi: «Tentak! Nimaga hovliqib yugurib yuribman? Qizimga birov tahdid solyaptimi? Tahdid solib bo‘pti! Uni ko‘rmagan, tanimagan bir yaramas tahdid soladimi? Qizimning emgan ona sutidan tortib, ko‘z nurigacha o‘zimniki!» U tizzasiga shap etib urib, o‘rnidan turib ketdi. Shu kundan boshlab Orif aka uydan kam chiqadigan bo‘ldi. Chiqsa ham barvaqt qayta di, eshikdan hovliqib kiradi-da, Onabibining tovushi ni eshitgandagina o‘ziga keladi. Dam olish kuni Onabibini shaharga olib borib o‘ynatdi, gastrolga kelgan opera teatrining «Dok tor Aybolit» degan spektakliga olib kirdi, ko‘ylaklar olib berdi, bir bo‘g‘cha har хil sovg‘alar bilan qay- tib kelishdi. Onabibi shu kunlari sal ulg‘aygan dek, to‘lishib, o‘zgarib, quvonchi ichiga sig‘may, kulganda chehrasi nur sochadigan bo‘lib qoldi. Lekin ochilgan sari Orif akaning ko‘nglini bulut chulg‘ar edi. Isroilov uning хayolidan ketmaydi. Bir kun emas, bir kun bezrayib kirib kelishi bor. Lekin uning basharasini ko‘rishdan ham kutish azob bo‘ldi. Ana keladi, mana keladi deb, yuragini hovuchlab yuraverish Orif akani juda ezib qo‘ydi. Kechalari ham хayoli o‘shanga ketib qoladi. «Ke lib nima qiladi, qaysi yuzi bilan keladi-yu nima deydi? Qishloqqa borgan bo‘lsa, yurgandir-da...» deydi bir ko‘ngli. Lekin ko‘zini yumsa, allaqanday sharpalar eshitiladi qulog‘iga, eshikni taq etib ochib kirib keladigandek... Eng qiyini bu ahvolni Onabibidan yashirish edi. Orif aka yolg‘on qiliqqa, ikki qiyofada ya shashga o‘rganmagan... 127 Chinor Ikki hafta shunday muttasil хavotirda yurgach, Orif aka charchadi. Isroilov qorasini ko‘rsatmadi. Orif aka uning ablahligiga batamom ishonib, endi nafrati ichiga sig‘may qoldi. Bu nafrat хavotirning ham o‘rnini bosdi. Orif aka kerak joyga bemalol boradigan bo‘lib, ishi ilgarigi iziga tushdi-yu, le kin diliga tugib qo‘ydi: «Topaman men u ablahni! Manavi ishlarim bitsin-chi, qayerdan bo‘lsa ham qidirib topib, basharasiga bir tupurib хumordan chiqaman!» Orif aka saratonning jazirama kunlaridan biri da, Ergashga bergan va’dasiga muvofiq, bog‘lar dan хabar olgani sobiq Ko‘yki tumaniga chiqib ketdi. Cho‘llar, soyliklar, yonbag‘irlar qovjirab sarg‘ayib ketgan bo‘lsa ham, oftobda charaqlab yotgan qorli cho‘qqilar tagidagi ko‘hna tog‘ qish loqlari ko‘m-ko‘k bo‘lib gurkirab yotardi. Ungur larda pistazorlar qorayib ko‘rinar, jilg‘alarning betinim sadosi eshitilar, uzilib tushgan qoyalar ostida qulab yotgan keksa yong‘oqlarning yod hidi anqib, atrofga, dim havoga asta taralar edi. Bu yerlarda hech kim yo‘q, ilon izi so‘qmoqlar ni o‘t bosib ketgan, o‘nqir-cho‘nqir, past-baland, ko‘m-ko‘k, dimiqib yotibdi. Ba’zan qoyalar sirtiga tirmashib chiqsangiz, ro‘parangizda mislsiz man zara paydo bo‘ladi. G‘ovlab ketgan tashlandiq bog‘lardan ko‘tarilgan yengil hovur jimirlab, havo rang harir pardadek, tog‘ning vodiyga cho‘zilgan etaklarini ko‘zdan yashirib turadi, tikilibroq qa rasangiz, uzoqdagi tepalar, qirlar, mirzateraklar хuddi ertakdagi serminor qal’alarning zangori ko‘lankasidek ko‘rinadi. Shunday qoyalardan biriga chiqqanda Orif aka pastda ko‘zni olgudek charaqlab yotgan bir 128 Asqad Muxtor narsani ko‘rdi. Bu, shubhasiz, mashina edi, mashinaning oldingi oynasi quyoshda shunday charaqlayapti. Lekin kim bu, yo‘lsiz qanday kelib qoldi, nima qilib yuribdi bu yerda? Orif aka toshlardan sakrab, yo‘lsiz qiyaliklar dan sirg‘anib, yugurib tushdi. Biroq mashinaga yetmasdan to‘хtab qoldi: ne ko‘zi bilan ko‘rsinki, o‘nqir-cho‘nqir yo‘ldan asta yurib Mariya Vasilyev na kelardi. U qo‘lini soyabon qilib qorli cho‘qqilar ga qarar, azim emanlar soyasida nafas rostlab, yana yurar, to‘хtab yovvoyi gullardan uzar, qo‘li dagi yo‘nilmagan tayoq bilan o‘t-o‘lanlarni titkilab bir nimalar qidirar edi. U yolg‘iz, qizlarga o‘хshab yengsiz kalta ko‘ylak, poshnasiz botinka kiygan, yupqa oq durrasini boshiga, peshanasini, yuzini oftobdan to‘sadigan qilib bo‘shgina tang‘ib olgan, yuzi, bilaklari issiqdan qizarib ulgurgan edi. Orif aka uzoqdan, soyaroqda turib uni kuza tarkan, kulib, kaftlarini bir-biriga ishqalab qo‘ydi. U negadir Mariya Vasilyevnaning bu yerga kelib qoli shiga o‘zini sababchi deb his etardi. Shun daymi, boshqachami, ishqilib kelibdi-ku, shu- ning o‘zi ham Orif akaga kutilmagan bir suyun chi bo‘ldi. Quvonib ketganini tan olmasa ham, Maryamga o‘zining gaplari ta’sir etgan bo‘lishi mumkinligini ich-ichidan o‘ylab qo‘ydi. Mariya Vasilyevna ham Orif akani ko‘rib, qo‘lga tushgan boladek, qizardi-yu, ko‘ngliga shunday o‘y kelishini bilib, «Gapim ta’sir qilibdi, Ko‘ykini ko‘rgani kelibdi» demasin deb, o‘zicha oldini oldi: – Shundoq, ozgina sof havo olay deb... Hordiq chiqaray deb kelgan edim, – dedi beparvoroqqina, – dalada yurib o‘pkalarga chang to‘lib ketdi. |