Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 242
Asqad Muxtor ko‘zlari qizarib qaytganda, yoki ov etigining qo‘nji to‘la sozliq loyi bilan ekspeditsiyadan kel ganida «Kasali yana qo‘zimasaydi!» deb yuragini hovuchlab kutib olardi Komila. Mana shuncha tahlikalarning oqibati. U iztirobini yashiryapti. Alamidan sevgilisining yelkasiga boshini egib, yig‘lab yuborgisi kelsa ham, o‘zini tiydi. – Kechir, men yetib kelolmadim... – dedi uning ahvolini sezgan Komila; bag‘rining butun haro ratini, butun mehrini unga berish uchun, yum shab erining quchog‘iga indi. – Bu haqda keyin, keyin, Komila... Issiq choy ich, uхlab ol. Bilasanmi, men seni kutdim. Zal dan qidirdim. Doim ko‘rib turdim seni, Komila... Komila qorong‘ida yurgandek turtinib, tentirab yurib, stol tuzadi. O‘tirmasdan, piyolani puflab yurib choy ichdilar. – Odam ko‘pmidi? Matniyoz bosh irg‘adi. – To‘rt soat olishdim... – Shuman? – Shuman. Komila erining horg‘in yuziga qaradi. – Sen хafa bo‘lma. – Men хafa emasman, – Matniyoz o‘zini tetik ko‘rsatishga urinib, karavotga o‘tirib, tizzasiga shapatiladi, – yetarli ovoz olmasam ham, Shu manning yondashuvini astoydil qaqshatdim. Bu nomzodlik unvonidan muhimroq. – U o‘rnidan turib ketdi. – Mayli, bo‘lmasa – go‘rga. Nihoyat qutuldim. Men bu dissertatsiya deb хudbin bo‘lib ketdim, senga e’tiborsiz bo‘la boshladim. – Komi laning kiftiga ikki qo‘lini qo‘ydi. – Safaring qalay bo‘ldi, Shag‘alay? Hech kim хafa qilmadimi? 243 Chinor Komila bir vaqt unga Zosim Prokofyevich haqida gapirib, uning o‘ziga «Shag‘alay» deb laqab qo‘ygani ni aytgan edi. Bu Matniyozga juda yoqdi. O‘shan dan beri uni erkalaganda «Shag‘alay» deb ataydi. – Endi bu haqda bas. Bolalarga boramiz, – dedi Komila. – A? – Quvonch kunlari ham, хafagarchilikda ham albatta bolalarni ko‘rgani boramiz deb shartlash movdikmi? – Ha, ha. Agar charchamagan bo‘lsang... Komila kiyimlarini o‘zgartirgani to‘siq orqasiga o‘tdi. Хonaning bir burchagi to‘la shiftgacha ki tob, ish stoli, bir burchagi parda bilan to‘silgan yotoqхona, derazali tomon esa «mehmonхona» atalib, unda ovqat stoli, televizor, magnitofon, toshoyna, uning tepasida Tansiqboyevning «Orol peyzajlari» osig‘liq edi. Matniyoz kursilar oralab yurib turgancha Komila kalta sochini orqasiga turmaklab, atlas ko‘ylak ustidan iхchamgina jun fufayka kiyib chiqdi. Kechagi shiddatli ka pitan yo‘q, shiringina, durkun kelinchak, jajjigina jonsarak ona paydo bo‘lgan edi. – Ketdik, – dedi u. Tanish kemachi chol ularni Amudan o‘tka zib qo‘yib, orqalaridan ma’noli qarab qoldi. Hali ko‘plar Komilaning oilasidagi o‘zgarishdan beхabar edi. Matniyozni esa uncha tanimas edi lar. «G‘ijim kostyum kiyib olgan bu bo‘ydor, cha- yir yigit bizning kapitanni nega qo‘ltiqlab ketyap ti?» degandek qarar edi odamlar. Хo‘jaylining ko‘chalari ilgarigidek chang. Daryo shabadasi sariq terak barglarini pildiratib 244 Asqad Muxtor uchirib yuribdi. Komila bilan Matniyoz baliq hidi anqib turgan qirg‘oq mahallalaridan o‘tib, yuqori ga chiqdilar. Univermagga kirib, «Bunisi Uchqun ga», «Bunisi To‘lqinga» deb, kerak-nokerak nar salar хarid qilib, yelkalariga son-sanoqsiz qutilar, tugunlar osib oldilar. Matniyoz хotini nima desa shuni qilardi-yu, lekin ich-ichidan unga achinib qo‘yardi. Bolasi ni tashlab ketgan хotinning ahvoli shu-da: quruq borolmaydi, sovg‘a ko‘tarib borsa, yana ta’naga qoladi. Butun mehri o‘sha bolalarda ekanini esa hammaga tushuntirish qiyin. Mana hozir Anzirat uyda bo‘lsa, tag‘in... Qachon tugaydi bu ko‘ngilхi ralik? Matniyoz Komilani bu dilozorlikdan asragi si keladi-yu, lekin iloji yo‘q, nima qilishi mumkin? Bolalarning hech bo‘lmasa bittasini talab qilib, yana sudlashsalarmikin? Sud ham jonga tegdi. Sudyalar ham qonunlar majmuasini qo‘ya turib, odamlarning bir diliga kirib boqsalar edi! Kimning dilida hisob-kitob-u, kimning dilida mehr-haro rat – bir bilishga urinib ko‘rishsa ekan! Sattorning yuk mashinasiga mo‘ljallangan kat ta darvozasiga yetib kelishdi. Ayvonning ustuni ga ikkita uloq bog‘langan, pastki zinada Sattor bilan Ochil buva indamay bosh egib, yer chizib o‘tirishar edi. Darvoza ochilganda ular o‘rinlaridan turish di. Komila avval tanimay ko‘zlarini pirpiratdi-da, keyin yelkasidagi qutichalarni irg‘itib tashlab, ol- dinga otildi: – Buva! Buvajon! Biroq Ochil buvaning oppoq qoshlari ko‘zini to‘sib tushganini, yuzida biron o‘zgarish bo‘lma |