Fərhad Mehdiyev
506
başqa qanunvericilik aktları və bələdiyyənin nizamnaməsi ilə tənzimlənir.
Qanuna görə:
Bələdiyyə qulluğu - yerli özünüidarə orqanlarının səlahiyyətlərini icra
etmək üçün həmin orqanlarda daimi peşə fəaliyyətidir.
1. Bələdiyyənin icra aparatı
“Bələdiyyə qulluğu haqqında” Qanunun 3-cü maddəsində bələdiyyənin icra
aparatının strukturu izah olunur. Bələdiyyənin icra aparatı bələdiyyənin
sədrindən, onun “Bələdiyyələrin statusu haqqında” Azərbaycan Respublikası
Qanunu və bələdiyyənin nizamnaməsi ilə müəyyən edilmiş qaydada
formalaşdırdığı struktur bölmələrdən və başqa icra strukturlarından ibarətdir.
Bələdiyyənin icra aparatının strukturunu, ştat cədvəlini və saxlanması xərcləri
smetasını bələdiyyə (seçilmiş bələdiyyə üzvlərinin şurası) təsdiq edir.
Bələdiyyənin icra apar atına rəhbərliyi bələdiyyənin sədri həyata keçirir.
Bələdiyyə icra aparatının tərkibi bələdiyyənin fəaliyyət göstərdiyi əraziyə
və konkret iş vəziyyətinə uyğun olaraq bələdiyyənin nizamnaməsi ilə nəzərdə
tutulmuş qaydada və sayda idarə rəisləri və rəis müavinləri, şöbə müdirləri və
müdir müavinləri, mütəxəssislər, müfəttişlər və başqa işçilərdən təşkil olunur.
2. Bələdiyyə qulluğunun təşkili
Bələdiyyə sədri və bələdiyyənin icra aparatı struktur bölmələrinin rəhbərləri
bələdiyyə qulluğu ilə bağlı təşkilati rəhbərliyi həyata keçirir və aşağıdakı
vəzifələri daşıyırlar:
-
Qanunun yerinə yetirilməsinə nəzarət;
-
ixtisasartırma sahəsində işin təşkili;
-
bələdiyyə qulluqçularının yerdəyişməsinə dair təkliflər verilməsi;
-
bələdiyyənin qəbul etdiyi qərarların icra edilməsi.
Yerli əhaliyə xidmət, iqtisadi və sosial inkişaf proqramlarını həyata keçir -
mək üçün yaradılan icra strukturlarının rəhbərləri bələdiyyənin qərarına əsasən,
başqa işçilər isə bələdiyyə sədrinin əmri ilə təyin edilir.
Bələdiyyə qulluğuna daxil olmaq üçün, dövlət qulluğunda olduğu kimi,
qanunvericiliklə imtahan sistemi nəzərdə tutulmayıb. Lakin müasir
dövlətlərdəki praktikanı nəzərə alsaq, demək mümkündür ki, ölkəmizdə də
bələdiyyə qulluğuna girmək üçün mərkəzi imtahan sistemi nə vaxtsa tətbiq
olunacaq. Bu, şəffaflığın təmin edilməsi və idarəetmənin səmərəliliyin
İnzibati hüquq
507
artırılmasında daha effektiv metoddur. Hal hazırda isə bələdiyyə qulluğuna
girmə uyğun bələdiyyənin/sədrin adına yazılan ərizə üzrə həyata keçirilir.
B. BƏLƏDİYYƏ QULLUQÇUSU
Bələdiyyə qulluqçusu isə yerli özünüidarə orqanlarında təyin olunmaqla
vəzifə tutan və ödənişli əsaslarla xidmət göstərən şəxs hesab edilir. Bələdiyyə
üzvləri və bələdiyyələrin fəaliyyətinin təmin olunması ilə birbaşa bağlı olmayan
vəzifələri yerinə yetirən şəxslər bələdiyyə qulluqçusu hesab edilmirlər.
Bələdiyyə üzvü bələdiyyə qulluqçusu kimi fəaliyyət göstərə bilməz.
1. Bələdiyyə qulluqçularının statusu
Bələdiyyə qulluqçusunun hüquqi statusuna adətən qulluqçunun öz
funksiyalarını yerinə yetirmək üçün verilmiş hüquq və vəzifələrinin cəmi
kimi baxılır.
“Bələdiyyə qulluğu haqqında” Qanunun 6-cı maddəsinə əsasən, bələdiyyə
qulluqçularının aşağıdakı hüquqları vardır:
-
işə qəbul etmək və işdən azad etmək səlahiyyəti olan vəzifəli
şəxsdən xid-məti vəzifələrinin yazılı surətdə təsbit edilməsini və onların
həyata keçirilməsi üçün zəruri şəraitin yaradılmasını tələb etmək;
-
vəzifə səlahiyyətlərinin yerinə yetirilməsi üçün Azərbaycan
Respublika-sının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada uyğun
orqanlardan, idarə, təşkilat və vətəndaşlardan zəruri məlumat və sənədləri
almaq;
-
səlahiyyətləri daxilində məsələlərin baxılmasında və onların həlli ilə
əlaqədar qərar qəbul edilməsində iştirak etmək;
-
həmkarlar ittifaqı yaratmaq, onlara daxil olmaq və təmsil etmək;
-
ixtisas dərəcəsini və peşə hazırlığını artırmaq;
-
bələdiyyə qulluğunun təkmilləşdirilməsi üzrə təkliflər vermək;
-
öz hüquq və azadlıqlarının müdafiəsinin təminatını tələb etmək.
Bələdiyyə qulluqçularının vəzifələri aşağıdakılardan ibarətdir:
- öz fəaliyyətlərində qanunvericiliyə əməl etmək;
Fərhad Mehdiyev
508
- vətəndaşların, müəssisə, idarə və təşkilatların müraciətlərinə
səlahiyyətləri çərçivəsində və qanunvericilik ilə müəyyən edilmiş qaydada
baxmaq;
-
rəhbərliyin
«Bələdiyyələrin
statusu
haqqında»
Azərbaycan
Respublikasının Qanunu, «Bələdiyyə qulluğu haqqında» Qanun,
Azərbaycan Respublikasının başqa qanunvericilik aktları və bələdiyyələrin
nizamnaməsi ilə müəyyən edilmiş səlahiyyətləri çərçivəsində qəbul etdiyi
qərar və sərəncamları yerinə yetirmək;
- əmək və icra intizamına əməl etmək;
- yerli icra hakimiyyətinin uyğun strukturları ilə fəaliyyətlərini
əlaqələndirmək və yerli problemlərin həllində qarşılıqlı fəaliyyət
göstərmək.
2. Bələdiyyə qulluğu ilə bağlı qadağalar
Bələdiyyə qulluqçuları üçün qulluqla ba ğlı aşağıdakı qadağalar nəzərdə
tutulur:
- qanunverici, icra və məhkəmə orqanlarında vəzifə tutmamalı, habelə
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında" AR Qanununun 21.3-cü
maddəsinə müvafiq olaraq AR Mərkəzi Bankının İdarə Heyətinin üzvü
olmalıdır;
-
vəzifəsinin icrası ilə bağlı ona bəlli olan məlumatdan xidməti vəzifədən
kənar məqsədlər üçün istifadə etməməlidir.
3 . Bələdiyyə qulluqçusunun iş vaxtı, məzuniyyəti, pensiyası və digər
sosial təminatları
Bələdiyyə qulluqçularının iş vaxtı, məzuniyyəti, pensiyaların və başqa
müavinətlərin təyin edilməsi və verilməsi qaydası və digər sosial təminatları
qanunvericilikdə dəqiq şəkildə tənzimlənmədiyi üçün ümumi əsaslara görə
müəyyən edilməlidir.
Belə ki bələdiyyə sədrinin və bələdiyyə şurasının üzvlərinin s tatusu
Nizamnamə ilə müəyyən edilməlidir. Bələdiyyənin vəzifəli şəxslərinin statusu
Nizamnamə və ya digər bələdiyyə aktı ilə tənzimlənə bilər. Vəzifəli şəxslərin
statusu
və
işçilərin
statusu
ayrıca
tənzimlənmədiyi
halda
əmək
qanunvericiliyinə görə müəyyən olunmalıdır.