71
IV BÖLMƏ. MƏKTƏBDƏ TARĠX TƏLĠM PROSESĠ
Müəllimlik sənəti, peşəsi cəmiyyətdə
ən yüksək qiymətə layiq olan bir
peşədir. Müəllim olmaq kimi şərəfli
bir iş yoxdur. Çünki müəllimlər
xalqın biliklənməsinin, təhsilinin
inkişaf etməsinin və nəhayət, xalqın
elminin
inkişafının
əsasını
qoyanlardır
Heydər Əliyev
§ 1 Məktəbdə tarix təlim prosesinin mahiyyəti və onun
planlaĢdırılması. Tarix təliminin didaktik prinsipləri və funksiyaları.
Məktəb tarix təlimi prosesinin qanunauyğunluqları
Təlim - müəllim və şagirdlərin qarşılıqlı fəaliyyətinin xüsusi təşkil edilmiş,
məqsədyönlü, sistemli və idarə olunan prosesi olub bu zaman bilik, bacarıq və
vərdişlərin
mənimsənilməsi baş verir, məktəblilərin tərbiyə və inkişafı həyata
keçir.
Təlim anlayışı hadisəni bildirir. Təlim obyektiv
gerçəkliyin çox mürəkkəb
prosesidir. Ona görə də bu prosesin tam və hərtərəfli tərifini vermək çox
çətindir. Təlimin metodik ədəbiyyatda çoxsaylı tərəfləri var.
Qədim və orta əsr mütəfəkkirlərinin əsərlərində «təlim», «təlim prosesi»
anlayışları dedikdə, başlıca olaraq tədris başa düşülür.
XX əsrin əvvəllərində
«təlim» anlayışına bu prosesi təşkil edən iki komponenti- tədris və öyrənmə
anlayışlarını da daxil etdilər. Tədris dedikdə dərs materialının mənimsənilməsini
təşkil etmək üçün müəllimlərin fəaliyyəti başa düşülür.
Öyrənmə dedikdə
keçirilən materialı mənimsəmək üçün şagirdlərin fəaliyyəti başa düşülür.
Şagirdlərin idrak fəaliyyətini formalaşdırmaq üzrə müəllimin idarəedici
fəaliyyəti, müəllim və şagirdlərin birgə fəaliyyəti də təlim anlayışında öz əksini
tapır.
Müasir anlamda təlim üçün aşağıdakı əlamətlər səciyyəvidir:
1) ikitərəfli xarakter;
2) müəllimlərin və şagirdlərin birgə fəaliyyəti;
3) müəllim tərəfindən rəhbərlik;
72
4)
şagirdlərin təhsil-tərbiyəsini, inkişafını və formalaşmasını, planauyğun
surətdə təşkil və idarə etmək;
5) tamlıq və vəhdətdə olmaq;
6) şagirdlərin yaş inkişafının qanunauyğunluqlarına müvafiqlik.
Dostları ilə paylaş: 
