Dərsliyə Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin 01 iyun 2006-cı IL tarixli 426 saylı qərarı ilə qrif
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
37
BYD kitabçası, 4 səhifəli üz qabığından, kəsilməyən (qoparılmayan) 1/2 nömrəli sarı vərəqdən və 1/2 nömrəli kötükdən, 1 nömrəli (kəsilən) vərəqlərdən və 1 nömrəli kötüklərdən (ağ rəngli), 2 nömrəli kəsilən vərəqlərdən və 2 nömrəli kötüklərdən (yaşıl rəngli) və yol nəqliyyat hadisəsinə dair protokollardan (sarı rəngli) ibarətdir. Kəsilən vərəqlərin və onların kötüklərinin (1 və 2) birləşməsi (kombinasiyası) bir qayda olaraq hər bir ölkədə (göndərilmə ölkəsində və giriş gömrükxanalarında), 2 nömrəli kəsilən vərəq və 2 nömrəli kötük isə çıxış və təyinat gömrükxanalarında istifadə olunmaq üçün nəzərdə tutulmuşlar. Hal-hazırda istifadə edilən BYD kitabçaları 14 və ya 20 vərəqdən (yəni 7 və ya 10 komplektdən) ibarətdir və müvafiq olaraq 7 və ya 10 dövlətin ərazisindən keçməklə daşıma üçün nəzərdə tutulmuşdur. BYD kitabçasına çoxnövlü (qarışıq) daşımalar (nəqletmə əməliyyatı bir neçə nəqliyyat növündən istifadə edilməklə həyata keçirilən zaman) nəzərdə tutulmuş xüsusi vərəq əlavə edilə bilər. Göstərilən vərəq müstəsna olaraq daşıyıcıların ehtiyacları üçün nəzərdə tutulmuşdur, gömrük orqanları tərəfindən doldurulmur və ona nəzarət edilmir, ancaq onlar tərəfindən əlavə məlumat almaq məqsədilə, zəruri olduqda, istifadə edilir. BYD prosedurasına əməl olunmaqla daşınmanı həyata keçirməyə yalnız BYD kitabçasının sahibinin hüququ vardır. BYD kitabçaları 1975-ci il BYD Konvensiyasının iştirakçı dövlətlərinin zəmanət birlikləri tərəfindən verilir. Azərbaycan Respublikasında BYD kitabçaları ABADA tərəfindən verilir. Bu cür kitabçalar ingilis və rus dillərində çap olunan, birinci kəsilməyən sarı vərəqi çıxmaq şərti ilə, fransız dilində çap olunur. BYD kitabçasında pozmalara və ləkələmələrə yol verilmir. Bütün düzəlişlər yanlış məlumatların üstündən xətt çəkilməsi yolu ilə aparılır. Düzgün məlumatlar yuxarıdan yazılır və müvafiq olaraq BYD kitabçasının sahibi (gömrük rəsmiləşdirməsinədək), yaxud da gömrükxana tərəfindən təsdiq edilir. Zəmanət birliyi BYD kitabçasının etibarlıq müddətini müəyyən edir və üz qabığının birinci səhifəsində birinci qrafada göstərilir. Bu müddət bitdikdən sonra BYD kitabçası göndərilmə gömrükxanası tərəfindən rəsmiləşdirmə üçün qəbul edilə bilməz. Əgər BYD kitabçası, onun etibarlılıq müddətinin sonuncu günü və ya tarixədək göndərilmə gömrükxanası tərəfindən rəsmiləşdirmə üçün qəbul edilmişsə, onda BYD kitabçası proseduraya əməl edilməklə daşıma başa çatanadək etibarlıdır. BYD kitabçasının etibarlılıq müddəti yalnız BYD kitabçalarını verən zəmanət birlikləri tərəfindən uzadıla bilər. Müddətin uzadılmasına dair məlumatlar BYD kitabçasının birinci qrafasında göstərilir və zəmanət birliyinin möhürü ilə təsdiqlənir. BYD kitabçaları qeyd-şərtlərlə və qeyd-şərtlərsiz rəsmiləşdirilə bilər. Qeyd-şərtlər BYD prosedurasına əməl edilməklə malların çatdırılmasını və tranziti zamanı qayda pozuntularına aid olmalıdırlar. Qeyd-şərtlər kəsilən vərəqin 27-ci qrafasında və BYD kitabçasının, kötüyünün 5-ci qrarfasında göstərilir. Bu zaman həmin qrafalarda “R” simvolu qoyulur və qayda pozulmasının rus dilində qısa təsviri verilir. BYD kitabçası qeyd-şərtsiz rəsmiləşdirilmişsə, həyata keçirilmiş gömrük rəsmiləşdirilməsinə dair şəhadətnamə qeyri-qanuni və ya aldatma yolu ilə alındığı və ya malların təyinat gömrükxanalarına və ya çıxış gömrükxanalarına çatdırılmadığı hallar istisna olunmaqla, gömrük orqanları zəmanət birliyindən gömrük rüsumları və vergilərinin ödənilməsini tələb edə bilməzlər. Azərbaycan Respublikasına gətirilən BYD kitabçalarının blankları gömrük rüsumsları və vergilərinin ödənməsindən azad edilir və gətirilmə və ya aparılma zamanı hər hansı bir məhdudiyyətə məruz qalmırlar. BYD prosedurasına əməl olunmaqla malların gömrük nəzarəti altında Azərbaycan Respublikasına çatdırılması və tranziti zamanı zəmanət assosiasiyası - Azərbaycan Beynəlxalq Avtomobil Daşıyıcıları Assosiasiyasıdır (ABADA). Zaminlik barədə müqaviləyə uyğun olaraq ABADA, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericiliyi pozulduğu halda daşıyıcılar tərəfindən ödənilməli olan gömrük rüsum və ya vergilərini ödəməlidir. ABADA-nın məsuliyyəti, BYD kitabçasının hansı maddi zəmanət assosiasiyası tərəfindən verilməsindən asılı olmayaraq, BYD prosedurasına əməl edilməklə malları Azərbaycan Respublikası ərazisi üzrə daşıyan həm Azərbaycan, həm də əcnəbi daşıyıcılarına şamil edilir. ABADA, BYD kitabçası sahibi və həmin tədiyyələri ödəməli olan, daşımanın yerinə yetirilməsin də iştirak edən digər şəxslərlə birlikdə əsasnamə ilə müəyyən edilmiş sənədlər təqdim edildikdən sonra, gömrük rüsum və vergilərinin ödənilməsini təmin edir. Hər bir BYD kitabçası üçün 50.000 (əlli min) ABŞ dolları həddində gömrük rüsumlarının və vergilərinin ödənilməsinə təminat verilir. Göstərilən məbləğ Milli Bankın ödəmə günündən əvvəlki gündə qüvvədə olan məzənnəsi üzrə manatla ödənilir. Hər bir BYD kitabçası üzrə ən yüksək məbləğin məhdudlaşdırılması Əsasnamənin birinci bölməsində göstərilən alkoqollu içkilər və tütün məmulatlarına şamil edilmir. BYD prosedurası ilə hər daşıma əməliyyatı üzrə ABADA-nın məsuliyyəti göndərilmə gömrükxanasında (gömrükxanalarında) BYD kitabçası üzrə məsuliyyəti üzərinə götürdüyü andan başlanır və təyinat gömrükxanasında (gömrükxanalarında) gömrük plomblarının çıxarıldığı və ya digər rejimin müəyyən edildiyi anda sona çatır. 38
ABADA təkcə BYD kitabçasında sadalanan mallar üçün yox, həm də kitabçada sadalanmayan, lakin yol nəqliyyat vasitəsinin plomblanmış yük bölməsində və ya plomblanmış konteynerdə olan istənilən mallar üçün də məsuliyyət daşıyır. Yol nəqliyyat vasitələri və konteynerlər BYD konvensiyasının texniki tələblərinə uyğun olmalıdırlar. Yəni, yol nəqliyyat vasitələri buraxılış (icazə) şəhadətnaməsi ilə müşayiət olunmalıdır, konteynerlərdə isə buraxılışa icazə verilməsi barədə lövhəciklər olmalıdır. Buraxılmaya (icazə verilməsinə) dair şəhadətnamə gömrük rəsmiləşdirilməsi zamanı Azərbaycan Respublikasının müvafiq gömrükxanasına təqdim edilir. Azərbaycan nəqliyyat vasitələrinə icazə verilməsinə dair şəhadətnamələr mütləq qaydada Azərbaycan Respublikasının göndərilmə gömrükxanasına təqdim olunur. Digər hallarda icazəyə dair şəhadətnamələr təqdim olunmaya bilər, buna baxmayaraq yol nəqliyyat vasitələri (konteynerlər) BYD Konvensiyasının texniki tələblərinə uyğun olmalıdır və nəqliyyat vasitələrinin (konteynerlərin) gömrük möhür və plombları altında daşımaya bir dəfə üçün verilmiş icazə prosedurasından keçməlidirlər. Belə icazə barədə qeyd BYD kitabçasının “Xidməti istifadə üçün” qrafasında edilir. İcazəyə dair şəhadətnamələr, həmçinin, ağırçəkili və ya irihəcmli malların daşınması halında da təqdim edilmir.
gətirilərkən gömrük rəsmiləşdirilməsi qaydası
Giriş gömrükxanasına aşağıdakı sənədlər təqdim olunmalıdır: - göndərilmə ölkələrinin və tranzit ölkələrin gömrük orqanları tərəfindən doldurulmuş və rəsmiləşdirilmiş BYD kitabçası; - icazəyə dair şəhadətnamə; - yük və əmtəə nəqliyyat sənədləri. Giriş gömrük xidmətlərinin vəzifəli şəxsləri BYD kitabçasının doldurulmasının müəyyən olunmuş qaydalara uyğunluğunu yoxlayır. BYD kitabçası rəsmiləşdirilərkən aşağıdakılara xüsusi diqqət yetirilir: - yük manifestinin doldurulmasına (yük manifestinə daxil edilmiş məlumatlar yük və malı müşayiət edən sənədlər göstərilən məlumatlara uyğun olmalıdır); - BYD kitabçalarının kötüyündə göndərilmə gömrükxanasının və aralıq gömrükxanaların gömrük ştamplarının olmasına; Gömrükxananın vəzifəli şəxsləri BYD kitabçasının oğurlanmış kimi nəzarətdə olmadığına və malların daşınmasının BYD kitabçasının kəsilməyən (qoparılmayan) vərəqinin 4-cü və üz qabığının 3-cü qrafasının düzgün doldurulduğuna əmin olmalıdırlar. Giriş gömrükxanaları: nəqliyyat vasitələrinin və ya konteynerlərin yük bölmələrinin texniki vəziyyətini, konteynerlərdə icazə (buraxılma) şəhadətnamələrinin və buraxılma (icazə) lövhəciklərinin olmasını, nəqliyyat vasitələrinin və ya konteynerlərin yük bölmələrində gömrük möhür və plomblarının vəziyyətini yoxlayırlar, müstəsna hallarda yük bölmələrinə və ya konteynerlərə baxış keçirirlər. BYD prosedurasında hər hansı qayda pozuntusu aşkar edildikdə, giriş gömrükxanası malları və nəqliyyat vasitələrini Azərbaycan Respublikasının Qanunvericiliyinə uyğun olaraq tranzit gömrük rejimi və ya çatdırılma prosedurası altına sala bilər. Əgər sənədli və faktiki nəzarət nəticəsində BYD prosedurasının hər hansı bir pozuntusu aşkar edilməmişsə, malların və nəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan Respublikasının ərazisi ilə bu proseduraya uyğun olaraq hərəkətinin mümkünlüyü barədə qərar qəbul edilir. Malların və nəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan Respublikasının ərazisi üzrə BYD prosedurasına uyğun olaraq hərəkət edə bilməsinin mümkünlüyü barədə qərar qəbul edildikdən sonra zəruri olduqda, əlavə gömrük təminatları qoyulur və bu barədə hər iki kəsilən vərəqdə “Xidməti istifadə üçün” qrafasında qeydiyyat aparılır, həmçinin malların gömrük dəyəri müəyyən edilir. Malların gömrük dəyərinin müəyyən edilməsi üçün hesab-qaimələrdən, nəqliyyat və sığorta sənədlərindən, göndərilmə ölkələrinin gömrük bəyannamələrindən, qablaşdırma vərəqlərindən, malı müşayiət edən digər sənədlərdən istifadə olunur. Gömrük dəyəri hər iki kəsilən vərəqin “Rəsmi istifadə üçün” qrafasında kontrakt valyutası ilə göstərilir. Gömrük dəyərini müəyyən etmək üçün mümkün olmadıqda, bu qrafada “Dəyər müəyyən olunmayıb” qeydi edilir. Hər iki kəsilən vərəqin 10-cu qrafasında daşınan malların verilməsi, itirilməsi və çatdırılmaması hallarında, onların identifikasiyası (eyniləşdirilməsi) üçün kifayət edəcək qədər müfəssəl təsviri verilir;
Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|