Ebedi yol islam kohne indd

594

Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM

N

t

İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

c. Su

Ətraf mühitin gözəlləşməsi və təmizliyin təmin edilə bilməsi üçün 

ən lüzumlu vasitə “Su”dur. Bundan da mühümü, həyatın da vam et-

mə si, suya bağlıdır. Çünki su həyatdır və bütün canlıların əsa sı su-

dur. Qurani-Kərimdə:

“Allah hər canlını sudan yaratdı”, buyurulur. 

(ən-Nur, 45; əl-

Ənbiya, 30)

Allah-Təala bəndələrinin istifadə etmələri üçün suya çox fərq li 

xü susiyyətlər vermişdir. Bunlardan bəziləri aşağıdakılardır:

Suya

1. 

  ən yaxın mürəkkəb maddə hidrogen sulfat (H2S), su-

dan iki qat ağır olmasına baxmayaraq, otaq tempraturunda qaz 

ha lındadır. Həmçinin pis qoxulu və zəhərli bir qazdır. Demə li, Al lah 

suyu insan üçün xüsusi şəkildə hazırlamışdır.

Suyun

2. 

 ən qatı olduğu hal, analoji kimyəvi mürəkkəb maddə-

lə rin əksinə qatı, yəni buz halı deyil, +4 dərəcəli maye halıdır. Bu 

şə kildə dənizlərdə, göllərdə və çaylarda su dibdən yuxarıya de yil, 

səthdən dibə doğru donar. Bu da suda yaşayan canlıla rın, su yun 

üzərində meydana gələn buz təbəqəsi ilə don maq dan qorunmasını 

təmin edir.

Suyun

3. 

 donma və qaynama dərəcələri də orqanik canlılıq üçün 

ən münasib temperaturdadır.

Suyun

4. 

 polyarlığı səbəbilə sir çox orqanik (üzvi) və inorqa nik 

(qey ri-üzvi) maddələri həll edə bilmə xüsusiyyəti vardır.

733

 Qurani-Kərim “su”ya bir çox yerlərdə işarə etmişdir. Yağı şın 

necə yarandığından, buludların yağışa çevrilmə  mərhələ lə rin dən, 

yağışın həssas bir ölçü ilə yer üzünə endirilib, onunla ölü tor pağın 

dirildilməsindən, yeraltı sularından, suyun dövranından və kir 

 li 

suların arındırılmasından (saflaşdırılmasndan) bəhs edir.

734

 Bun -

ların insanlar üçün nə böyük nemətlər olduğuna diqqət çəkir və ya-

ğı şa “rəhmət” adı verilir.

735

Suyun qiymətini ən yaxşı şəkildə idrak edən müsəlman lar, on-

la ra su ikram edən kimsəyə “su kimi əziz ol!” deyə dua edərlər. Bu 

sə bəblə də su xidmətlərinə əhəmiyyət verilir. Xüsusilə də Kə bə nin 

733 

Doç. Dr. Şakır Kocabaş, Quranda Yaratılış, səh. 157.

734 

ən-Nur, 4; əz-Zuxruf, 11; əz-Zümər, 21; əl-Vaqiə, 68-70; ən-Naziat, 31; Furqan, 48.

735 

əl-Əraf, 57; Şura, 28.

---

595

N

o

İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

yanında hacılara su və şərbət ikram etməyi böyük bir şərəf və mü-

hüm bir vəzifə sayırlar:

Həzrət Peyğəmbərin  əmisi Hz. Abbasın Taifdə üzüm bağı var 

idi. İs lamdan əvvəl də, sonra da oradan quru üzüm daşıyar, zəm zə-

min içinə qataraq hacılara ikram edərdi. Özündən sonra oğulları və 

nə vələri də bu adəti davam etdirdilər.

736

 Bir dəfə Rəsulullah (s.ə.s) 

Ha rami-Şərifdəki su və şərbət ikram edilən krantın yanına gəlmiş və 

iç məyə bir şey istəmişdi. Abbas (r.a.) oğluna:

“Fuad! Ananın yanına get və oradakı xüsusi içkidən Həzrət 

Peyğəmbərə gətir!” dedi.

Rəsulullah (s.ə.s):

“(Xeyir), mənə hər kəsin içdiyi bu içəcəkdən ver!” buyurdu və 

Hz. Ab basın ikram etdiyi içkini içdi. Sonra Rəsulullah (s.ə.s) Zəm-

zəm quyusunun başına gəldi. Hz. Abbasın ailəsi burada quyudan su 

çə kir və haclara paylayırdılar. Rəsulullah (s.ə.s):

“Ey Abdulmüttəlibin oğulları, çəkin! Siz saleh bir əməl üzrəsi  niz 

(iş  ləyirsiniz)”, deyə, onları təqdir etdi. Sonra Rəsulullah (s.ə.s):

“İnsanlar, (mən etdim deyə) hücum edib başınızda izdiham tö-

rət məyəcək olsaydılar mən də dəvəmdən enər, quyunun ipini (əli ilə 

mü barək çiynini göstərərək) buraya qoyar, sizin kimi su çəkər dim”, 

bu yurdu. 

(Buxari, Həcc, 75)

Rəsulullah (s.ə.s), insanlara su ikram etməyin fəzilətindən be lə 

bəhs etmişdir:

“Qiyamət günü cəhənnəmə gedəcək bir nəfər, cənnət əhlin dən 

olan birisinə rast gələr və:

“Ey filankəs! Xatırladınmı, sən su istəmişdin və mən də sənə bir 

içi mlik su vermişdim?” deyər və bu şəkildə şəfaət istəyər. Mömin də 

o kimsəyə şəfaət edər. Bir digəri yenə cənnətlik olan birisinin yanı na 

ge dər və ona:

“Xatırlayırsanmı, sənə bir gün dəstəmaz üçün su vermiş dim?” 

de yərək, şəfaət istəyər və o da xatırlayar və ona şəfaət edər. Ye nə 

cə hənnəmlik olanlardan biri, cənnətlik olanlardan birisinə:

“Ey filan! Məni belə-belə bir işə göndərdiyin günü xatırlayır san-

mı? Mən də o gün sənin üçün getmişdim”, deyər. Cənnətlik olan 

adam da ona şəfaət edər”.

 (İbn Macə, Ədəb, 8)

736 

İbn Hişam, IV, 32; İbn Sad, II, 137; Vaqidı, II, 838.

Müamilət

---

596

Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM

N

t

İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

Allah Rəsulu (s.ə.s)  Ənsardan bir xəstəyə baş  çəkməyə 

getmişdi. Əli  ni alnına qoyub:

“Özünü necə hiss edirsən?” deyə soruşdu. Xəstə cavab ver mə-

di. Yanındakılar:

“Ya Rəsulullah! O, sizi tanıya bilmədi”, dedilər. Peyğəmbər 

(s.ə.s):

“Elə isə  məni onunla baş-başa buraxın!” buyurdu. Oradakı lar 

da otağı tərk etdilər. Allah Rəsulu (s.ə.s) əlini qaldırdı. Xəstə, “Əli ni 

ye ni dən qoy!” deyə işarə etdi. Peyğəmbərimiz yenidən:

“Ey filan! Özünü necə hiss edirsən?” buyurdu. Xəstə:

“Yaxşı hiss edirəm. Yanıma biri qara, digəri ağ, iki nəfər gəldi”, 

cavabını verdi. Rəsulullah (s.ə.s):

“Hansı sənə daha yaxındır?” buyurdu. Xəstə:

“Qara olan mənə daha yaxındır”, dedi. Peyğəmbər (s.ə.s):

“Elə isə, yaxşılıq az, pislik çoxdur”, buyurdu. Xəstə:

“Ya Rəsulallah, dua edin istifadə edim!”-dedi Peyğəmbərimiz :

“Allahım, çox olanı bağışla, az olanını da tamala!” deyə dua 

etdi. Sonra:

“Nə görürsən?” buyurdu. Xəstə:

“Anam atam sənə fəda olsun, xeyir görürəm, yaxşılığın ço xal dı-

ğı  nı, pisliyin azaldığını görürəm. Qara da məndən uzaqlaşdı”, de di. 

Al lah Rəsulu (s.ə.s):

“Hansı əməlin sənə daha çox sahib çıxır?” buyurdu. Xəstə:

“Mən, həyatda (sağlam) ikən, su paylayardım...”, deyə cavab 

verdi.

 (Heysəmi, II, 322, 324)

Rəsulullah (s.ə.s) içdiyi suyun təmiz və şirin su olmasına diq qət 

edər, suyu şirin olan quyulara üstünlük verər və suların çirk lən di ril-

mə sini qadağan edərdi.

737

Eyni şəkildə İslam dəstəmaz alınacaq suyun təmiz olması şər-

ti ni qoyur. Dadı, rəngi və qoxusu dəyişmiş olan suların içilməsini və 

is tifadə edilməsini istəmir.

Su bu qədər mühüm olduğu üçün, ona yaxşı davranmağı mız 

va cibdir. Yapon elm xadimi Masaru Emoto sonmuş su kris tal la rı 

üzərində bir araşdırma aparmış, bunların düzgün, estetik və al tı-

737 

Buxari, Vudu’, 68; lbn-1 Həccər, İsabə, III, 615.

---