Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi
2009
T.t.VIII.11 Şagird incəsənət əsərlərinin yarandığı fərqli kontekstləri tanıyır.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
incəsənət əsərini müəyyən mədəniyyət və ya dövrlə əlaqələndirir; bədii əsərin yarandığı
•
dövrü müzakirə edir
incəsənət əsərini seçir, dini, sosial,
iqtisadi, siyasi aspektsdə öyrənir və müzakirə edir
•
əsərin bədii qərarına tarixi və mədəni kontekstin nə kimi təsir göstərdiyini müzakirə edir
•
müxtəlif dövrlərdə eyni süjetin necə ola biləcəyini müxtəlif vasitələrlə (“canlı şəkilər”,
•
cizgilər, şifahi təsvir) təqdim edir
T.t.VIII.12 Şagird gürcü incəsənəti və incəsənət xadimləri ilə tanış olur
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
onun üçün maraqlı tarixi dövrün gürcü incəsənət abidələri haqqında informasiya toplayır
•
və sinif yoldaşlarına məruzə, əyani vəsait şəklində təqdim edir
gürcü divar rəsminin bir neçə məşhur nümunələri barədə müzakirələr aparır
•
gürcü incəsəntinin başqa-başqa sahələrinin (mina, zərgərlik, döymə və s.) bir neçə
•
nümunəsini təhlil edir
bir neçə gürcü rəssamının əsərlərini tanıyır və yerinə yetirilmə üslubuna əsasən onları bir-
•
biri ilə müqayisə edir
T.t.VIII.13 Şagird ictimaiyyətin həyatında incəsənətin rolunu araşdırır
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
incəsənəti aludəçilik və peşə kimi müzakirə edir
•
bir neçə məşhur mədəni abidə haqqında informasiya axtarır və onların ictimai həyata (Məs.
•
Eyfel qülləsi, Nyu-York Ticarət Mərkəzi, Azadlıq Abidəsi və s.) göstərdiyi təsiri müzakirə
edir
hər hansı bir məşhur yaradıcının həyatı haqqında və ya onun konkret əsərləri ilə əlaqədar
•
material axtarır və cəmiyyətin həyatına göstərdiyi təsiri müzakirə edir.
T. T. İ.VIII - 6
Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi
2009
VIII sinfin dərs proqramının məzmunu
Təsviri incəsənətin əsas element və prinsipləri:
Müxtəlif növ xətt, boya; rəng, forma; işıq-kölgə, faktura, həcm; bütövlük, ölçülər; məkan;
simmetriya, ritm, tarazlıq, kontrast, dinamika (əhval-ruhiyyənin, assosiasiyaların, emosiyaların
müxtəlif effektlər vasitəsilə ötürülməsi).
Material və vəsait:
Tuş, mürəkkəb, qələm, pastel, quaş, akvarel, tempera, kömür, karton, gil, ağac, parça, dəmir,
məftil, təbii və süni materiallar; müxtəlif materiallar və alətlərlə eksperiment
Texnika və prsoedur:
Rəssamlığın, qrafikin başqa-başqa texnikaları, basmalar, yonmaq, kağız plastikası, kollaj,
konstruksiya; kompüter texnologiyaları
İdeyaların ifadə edilməsi:
Fənlər və onların funksiyaları arasındakı əlaqələrin, assosiasiyaların ötürülməsi, detalların tanınması
və təsvir edilməsi: ideya mənbələri: müxtəlif mədəniyyətlərin, dövrün incəsənət əsərləri, məşhur
rəssamların əsərləri, təbiət hadisələri, həyatda gördüyü səhnələr, təsvirlər, tarixi faktlar, bədii
ədəbiyyat, film, təqdimat (teatral, balet, opera səhnəsi, konsert və s.), informasiya vasitələri
Ehtimal olunan mövzular:
“Şəhərdə/kənddə səhər/axşam”, “Meşədə, şəhərdə, kənddə yağışlı gün”, “Birinci qar”, “Dini
bayramlar”, “Məhəbbət”, “Sevimli mifoloji personajlar”, “Qəhrəmanlıq” və s.
Əmək fəaliyyəti::
Dekorativ və tətbiqi əşyalar, kitablar (cildləmək, maketlərini hazırlamaq); teatral rekvizitləri
(kostyum və dekorativ detallar); interyer eskizləri, avadanlığı təmir etmək; məktəb həyətinin
dekorativ şəkildə bəzənməsi, bitkilərin əkilməsi-qulluğu.
İş strategiyası:
Müstəqil, cütlükdə, qrupda işləmək.
Kommunikasiya :
İşin geniş auditoriya qarşısında təqdimatı (düşüncə, emosiya, məqsəd və məsələlərin müzakirəsi);
təəssüratlarla, müşahidələrlə, təcrübələrlə paylaşmaq, qiymətləndirmək və onları əsaslandırmaq;
lazımi terminologiyadan istifadə etmək; əsərin yaradılması əsasları, qrup tərəfindən adı çəkilən
məqsədlər barədə söhbət aparmaq; əsərləri bədii üsullara əsasən qiymətləndirmək; müxtəlif
mədəniyyətlərin xarakterik əlamətləri, əsərdən əldə edilən informasiyalar barədə söhbət aparmaq;
sərgi, səhnə, aksiya, incəsənət xadimləri ilə görüşlər, ekskursiyalar.
Kontekstdə incəsənətin dərk edilməsi:
Təsviri incəsənətin məşhur nümunələrini nəzərdən keçirmək, tanımaq və dövr və mədəniyyətlə
əlaqələndirmək; şərti və realistik əsərlərin müqayisə edilməsi; incəsənət əsərinin dini, sosial, iqtisadi
və siyasi aspektdə təhlil edilməsi;
gürcü incəsənət xadimləri və onların yaradıcılıqları haqqında informasiya toplamaq; gürcü
mədəniyyət sahələri; divar rəsmləri, memarlıq, mina, zərgərlik, basma və s.
T. T. İ.VIII - 7
Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi
2009
IX sinif
İlin sonunda əldə edilən nəticələr və onların nəticələri
İstiqamət: Praktiki vərdiş-bacarıq və ideyaların ifadə edilməsi
T.t.IX.1 Şagird əsərin yaradılması zamanı incəsənətin elementləri və
prinsiplərindən, müxtəlif material, texnika və proseduralardan
yaradıcılıqla istifadə edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
təsviri aləmin şəklini çəkir (məs. onun arzuladığı şəhər), koloriti, işıq-kölgəni, boyanı,
•
kompozitiv bölgünü istifadə edir
kolorit vasitəsilə əhval-ruhiyyəni ötürür
•
kontrast rənglərdən rəngin göstərilməsini gücləndirmək və emosiyaları ötürmək üçün istifadə
•
edir
konkret məsələni yerinə yetirmək üçün rənglərlə (müxtəlif materialları – akvarel, quaş,
•
pasteli qarışdırır) eksperiment aparır, rəng qammasını seçir
rəssamlıq əsərini yaradan zaman ənənəvi və qeyri-ənənəvi alətlər və texnikadan istifadə
•
edir
üslublu əsərlər yaradır
•
müxtəlif boyalar, təklif edilən və əldə edilən materiallarla (tuş və mürəkkəblə, müxtəlif
•
fırçalarla, bitki gövdələri ilə) qrafik əsərləri yerinə yetirir
seçilən sahədə (rəssamlıq, dizayn, fotoqrafiya və s.) əldə edilən informasiya əsasında
•
(texnologiya, nəzəriyyələr, təsviri üsullar, material) eksperimentlər aparır
T.t.IX.2 Şagird əsərdə mühitin müşahidə edilməsi nəticələrini təsvir edir,
təsvir üsullarını inkişaf etdirir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
təbiət hadisələrini müşahidə etmək nəticələrini əsərdə göstərir
•
naturadan və yadda saxlamaqla insanları, quşları, heyvanları, şəhər və kəndin landşaftını
•
çəkir
peyzaj, portret və natürmortu çəkən zaman vizual detalları təsvir edir və orqanın bütövlüyünü
•
detallarla yarada bilir
seçdiyi mövzu ətrafında material axtarır, ətrafda vizual detalları müşahidə edir və onlardan
•
istifadə edərək bir kompozitiv bütövlük yaradır
T. T. İ.IX - 1
