MAYALAR’IN KUTSAL KİTABI: POPOL VUH
Popol Vuh, Orta Amerika’da yaşayan, bugün de yaşamakta olan bir halkın
öyküsüdür… Kitap’ta bölüm yoktur. Başlangıçtan sonuna kadar sürekli
yazılmıştır. Bunun böyle olması, Mayalar’ın düşünüş tarzının bir özelliğinden
dolayıdır. Küresel bir anlayışın yani, başı ve sonu bir gören, alçaklık -
yükseklik gibi ayrımların ötesine taşabilen bir düşüncenin sonucu olarak,
Popol Vuh’un baştan sona sürekli bir yazımla ele alındığını görüyoruz. Bu
düşünüş tarzı aynı zamanda “ikiliklerin birliği”ne doğru giden bir anlayışın da
ürünüydü.
“İkinin Bir Olması” diye ifade edilen bu köklü bilgi her ne kadar günümüzde
tamamen unutulduysa da, inisiyatik öğretilerin en önemli ezoterik
sembollerinden biriydi. Bu bilgiyi en açık ifade edenlerden biri de İsa
peygamber olmuştur. Thomas, İsa peygamberin gerçek sözlerini kaleme aldığı
İncili’nde şunları yazmıştır:
İsa dedi:
İkiyi bir yapınca
İnsanoğlu olursunuz
ve eğer derseniz:
Uzaklaş ey dağ…
Dağ uzaklaşacaktır. (Thomas’ın İncili Kelam 106)
SIRLAR KİTABI
Popol Vuh, kutsal kitaplar arasında dünya üzerinde en az incelenen
kitaplardan biridir. Araştırmacıların dünya üzerindeki en eski dinlerden biri
olduğunu söyledikleri Mayalar’ın dinsel bilgileri Popol Vuh’un içinde gizlidir.
Popol Vuh, birtakım ilahların isimlerini sıraladıktan sonra şu satırlarla
başlar:
Hayatın, canlı varlıkların, şerefli oğulların, aynı dili konuşanların, kalbi saf
olanların, uygar ve ileri görüşlü kızlar ve oğulların ana ve babası Tzakol ve
Bitol’ün dediği gibi, gökyüzünün açıları aralanarak ve onda olan her şey
ölçülerek, ölçüleri dört köşeli olarak göğün ve yerin ihtiva ettiği temel
noktalar tayin edilerek, yerdeki ve gökteki her şey yaratıldığı zaman, geçmişte
yazılmış kitabımızda, tarif ve anlatış muhteşemdir.
Popol Vuh’u özetle incelemeye devam edelim…
Hem özetleyelim. Hem de yeri geldikçe bazı noktaları açıklamaya
çalışalım…
İxquic’in, biri erkek biri kız olmak üzere ikiz çocukları olur. İkizlerin
babaları göğün yedinci katından inen Ahpular’dır. Birçok mitolojide işlenmiş
olan gökyüzünden gelenler tarafından hamile kalınma motifine dikkatlerinizi
çekmek istiyorum. Bu konuyla ilgili yorumu ileriki sayfalara bırakarak devam
edelim…
İxquic’in ikizlere hamile kalması da normal yollarla değil, mucizevi bir
şekilde olmuştur. İxquic hamile kalmış ancak hala bakiredir. Bu temanın da
bize hiç yabancı gelmediğini görüyorsunuz. Aynen İsa peygambere Meryem’in
hamile kalmasına benzer bir motif karşımıza dikiliyor.
İleride göreceğimiz gibi, Türk Mitolojisi’nde de gökyüzünden gelen bir ışık
huzmesiyle hamile kalan kadınlardan bahsedilir…
Popol Vuh, bu şekilde hamile kalan İxquic’in çevredekiler tarafından
yadırgandığını bize anlatıyor. Hatta büyük anası tarafından reddedildiğini…
Ormanda dünyaya gelen ikizlerin isimleri, geleceğin “uygarlık getirici
kahramanları” olarak nitelendirilen Hunahpu ve İxbalamque’ydi.
Mayalar’a göre, insan ve toplumun kusursuzluk idealine ancak özveriler ve
özel inisiyatik çalışmalarla geçilebilir. İnsanın ulaşması gereken bu
mükemmelliyete kavuşmadan önce katlanacağı acıların sembolik anlatımı,
Popol Vuh’ta ikizlerin hareketli çocukluk dönemi ile ifade bulmuştur. İkizlerin
cocuklukları binbir tehlikeler ve düş kırıklıkları ile dolu bir ortamda geçer.
İkizleri ormanda doğdurduktan sonra, onları anneleri aile ocağına getirir.
Daha eve gelir gelmez, ikizlerin ağlamasına sinirlenen büyük anaları onların
derhal kapı önüne koyulmalarını buyurur. Bununla da kalmaz onları karınca
yuvasının üzerine koydurur. Bu onların karşılaşacağı ilk zorluklar yani ilk
sınavlarıydı… Orada sakince uyumayı başaran ikizlerin bu sefer oradan
alınarak, dikenli bir çalılığın üzerine konuldukları, Popol Vuh’ta uzun uzun
anlatılmaktadır.
Mayalar için karınca işkencesi, inisiyasyon törenleri sırasında, inisiye
adaylarının, tıpkı ikizlerin çektikleri gibi tabi tutuldukları bir sınav çeşitidir.
İnisiyasyonda geçilen safhaları sembolik bir dille anlatan Popol Vuh özetle
şöyle devam eder…
Hunahpu ve İxbalamque, yoğun bir çalışma ve düş kırıklıkları içinde
büyürler. Bilgelik yolunda ilerlerken aynı zaman soylarının nereden geldiğini
de bilmekteydiler.
İKİZLER TANRISALLAŞIYOR
İkizler gelecekteki forksiyonlarını ve kökenlerinin gökyüzünden gelenlere
bağlı olduklarını biliyorlar ve tüm zorluklara büyük bir sabırla katlanmaya
çalışıyorlardı.
Anneleri ayrı olmakla beraber yine aynı soydan gelen, Hun Batz ve Hun
Chouen isimli iki kardeşleri daha vardı. Kusursuzluğa erişme başarısını elde
edememiş olan Hun Batz ve Hun Chouen, ikizlere karşı büyük bir kıskançlık
duymaya başlamışlardı. Onlara her türlü haksızlığı yapıyorlardı. Fakat tüm bu
haksızlıklara, Hunahpu ve İxbalamque sinirlenmiyor kendi duygularına hakim
olmayı başarabiliyorlardı. Soylarını ve geleceklerini bildikleri için,
kendilerine yapılan haksızlıklara sessizce katlanıyorlardı. Bu tutumları, Hun
Batz ve Hun Chouen’i iyice çılgına çeviriyordu…
“Uygarlık Getirici Kahramanlar”ın belirlediği Maya karakterinin temel
niteliği olan kendine hakimiyetin açık bir örneğini, özetini aktardığım bu
‘mit’te görmekteyiz. Aslında bu mit, inisiyasyonun en önemli safhalarından
birini gayet manidar bir biçimde ortaya koyması bakımından da ayrı bir öneme
sahiptir. Sizlere daha önce aktarmış olduğum gibi, kendisine hakim olmayı
başaramayan bir inisiye adayının, girmiş olduğu o yolda daha fazla
ilerleyebilmesi mümkün değildi.
Dünyaca tanınmış büyük inisiyelerden biri olan Buda konuyla ilgili şunları
söyler:
“Eğer bazı insanlar savaşta bin kere bin kişiyi yenerlerse ve bir başkası
kendini yenerse, o, galiplerin en büyüğüdür.”
“İnsanların arasında ırmağı geçip hedefe ulaşanı azdır. Büyük çoğunluk
kıyıda bir aşağı bir yukarı koşuşur durur. Fakat yolculuğunu bitiren için ıstırap
yoktur.”
“Düşünceni zevk veren şeylere yöneltme ki, yandığın zaman bu acıdır diye
bağırmayasın.”
Görüldüğü gibi farklı kültürlerde anlatım üslupları farklı da olsa, anlatılmak
istenen gerçek hiç değişmiyor…
Maya yerlileri, ikizlerden örnek alarak; yaşamlarındaki zorlukları ve
aksilikleri sabırla karşılamayı kendilerine ilke edinmişlerdi. Onlara öyle
öğretilmişti. Onlar da öyle yaşamaya gayret ederlerdi.
Dostları ilə paylaş: |