H akġMLƏRĠn d avraniġI ÜZRƏ b anqalor p rġNSĠPLƏRĠ
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hakim qanunvericiliyin müzakirəsində iĢtirak edə bilər.
- Hakim nə vaxt Ģəxsi rəyini bildirməyi öz mənəvi borcu hesab etməlidir
- 4.7. Hakim özünün məxfi xarakterli Ģəxsi və maddi maraqları barədə məlumatlı olmalı və öz ailə
tamahkarlıqdan uzaq olan tənha qalmıĢ xeyirxah deyil: ona özündə cəmiyyətin yaxın diqqətini hiss etməyə və sadə insanların açıq və doğru fikirlərini eĢitməyə imkan verilməlidir”. 67 Hakim məhkəmə orqanlarına aid məsələlər üzrə öz fikrini açıq bildirə bilər. 138. Bir sıra hallarda hakim siyasi nöqteyi-nəzərdən ziddiyyətli məsələlər üzrə öz fikrini açıq bildirə bilər: xüsusilə, bu məsələ hakimin fəaliyyətinə, məhkəmə orqanlarının müstəqilliyinə (o cümlədən, hakimlərin maaĢlarına və onlara təqdim edilən güzəĢtlərə), ədalət mühakiməsinin həyata keçirilməsinin mühüm aspektlərinə, yaxud hakimlərin vicdanlılığına və ələalınmazlığına bilavasitə aid olduqda. Lakin hətta bu məsələlərə dair öz fikrini bildirərkən belə, hakim ehtiyatlı olmalıdır. Hakim bu məsələlərə dair açıq bəyanatla hökumətə müraciət edə bilməsinə baxmayaraq, onun söz və hərəkətləri hökumətə “lobbiçilik” cəhdi, yaxud konkret məsələlərin məhkəmə baxıĢına çıxarıldığı təqdirdə, onun hansı qərarı qəbul edəcəyinə iĢarə kimi qəbul edilməməlidir. Bundan əlavə, hakim həmiĢə yadda saxlamalıdır ki, onun tərəfindən açıq ifadə edilmiĢ nəzər nöqtəsi bütün məhkəmə ictimaiyyətinin rəyini əks etdirən kimi qiymətləndirilə bilər; hakimə öz fikrini heç də həmiĢə elə tərzdə ifadə etmək nəsib olmur ki, bu fikir bütövlükdə məhkəmə ictimaiyyətinin rəyi kimi deyil, onun öz Ģəxsi nəzər nöqtəsi kimi qəbul olunsun. Hakim qanunvericiliyin müzakirəsində iĢtirak edə bilər. 139. Hakim qanunvericiliyin müzakirəsində maarifləndirici məqsədlərlə, yaxud qanun və ya qanunlarda mövcud olan çatıĢmazlıqları göstərmək üçün iĢtirak edə bilər. Müəyyən hallarda hakimin qanun layihəsinə dair rəyi faydalı və hakimin qeyri-rəsmi Ģərhlərdən və qanun layihəsində təklif olunan normaların konstitusionluğuna aid mübahisəli nəticələrdən çəkinməsi Ģərtilə diqqətəlayiq ola bilər. Bir qayda olaraq, hakimin təklif olunan qanun layihəsinə, yaxud hökumətin siyasətinin digər məsələlərinə dair Ģərhləri həmin normaların tətbiqinin praktiki məsələlərinə, qanun layihəsinin tərtibindəki redaksion çatıĢmazlıqlara aid olmalı və siyasi baxımdan mübahisəli və ya ziddiyyətli görünən məsələlərə toxunmamalıdır. Ümumiyyətlə, belə Ģərh ayrıca hakimin deyil, bütövlükdə hakimlər birlyi nümayəndələrinin birgə və ya institusional səylərinin nəticəsi olmalıdır. Hakim nə vaxt Ģəxsi rəyini bildirməyi öz mənəvi borcu hesab etməlidir? 140. Elə hallar olur ki, hakim vicdana, əxlaqi prinsiplərə, hisslərə və dəyərlərə malik olan hər bir insan kimi öz fikrini açıq bildirməyi özünün mənəvi borcu hesab edir. Məsələn, öz ifadə azadlığı hüququndan istifadə edərkən, hakim gecə-gündüz davam edən etiraz nümayiĢinə qoĢula, əlində plakat tuta, müharibə əleyhinə petisiyaya imza ata, enerji resurslarından səmərəli istifadə edilməsinə, yoxsulluqla mübarizə tədbirlərinun maliyyələĢdirilməsini təmin etməyə yönələn qüvvələri dəstəkləyə bilər. Bununla, hakim yerli əhalini və ya dünya ictimaiyyətini həyəcanlandıran problemlərlə bağlı öz narahatlığını ifadə edir. Əgər bu məsələlərdən hər hansı biri həmin hakimin iĢə baxdığı məhkəmədə qalxarsa və hakimin qərəzsizliyi Ģübhə altında olarsa, hakim özünü həmin iĢdən kənarlaĢdırmalı və keçmiĢ hərəkətlərinin onun qərəzsizliyini, vicdanlılığını və düzgünlüyünü hər hansı formada Ģübhə altına qoya bildiyi hər hansı iĢlərə baxılmasında iĢtirak etməməlidir. 67 Ambard v. Attorney General for Trinidad and Tobago, Privy Council on appeal from the Court of Appeal of Trinidad and Tobago [1936]AC 322 at 335, per Lord Atkin. 4.7. Hakim özünün məxfi xarakterli Ģəxsi və maddi maraqları barədə məlumatlı olmalı və öz ailə üzvlərinin maddi maraqları barədə məlumat almaq məqsədilə ağlabatan tədbirlər görməlidir. ġərh Maddi maraqlar barədə məlumatlı olmaq öhdəliyi 141. Əgər məhkəmədə baxılan iĢ üzrə hakimin qəbul etdiyi qərar nəticəsində onun özü, ailə üzvlərindən hər hansı biri, yaxud “fidusiar” münasibətlərdə olduğu digər Ģəxs maddi fayda əldə edə bilərsə, hakimin istefaya getməkdən baĢqa seçimi qalmır. Ona görə də, hakim öz ailə üzvlərinin maddi maraqları kimi həmiĢə özünün də Ģəxsi, həmçinin fidusiar maddi maraqları barədə məlumatlı olmalıdır. “Fidusiar”, yəni etibarlı münasibətlərə etibar edən və etibar olunan Ģəxslər arasındakı münasibətlər daxildir (məsələn, vəsiyyətnamə icraçısı, investisiyaların idarə edilməsi və ya aktivlərin qorunması etibar edilmiĢ vəkalətnaməli idarə edən, qəyyum və himayəçi). Maddi maraq 142. “Maddi maraq” anlayıĢı müəssisədə və ya təĢkilatda qanuni və ya ədalətlilik prinsipinə əsaslanan paya sahib olmanı, yaxud bu müəssisənin və ya təĢkilatın fəaliyyətində direktor, məsləhətçi və ya digər aktiv tərəf kimi iĢtirak etməni nəzərdə tutur. AĢağıdakılar istisna halları təĢkil edir: (i) Qiymətli kağızların saxlayanı sayılan qarĢılıqlı və ya ümumi investisiya fondunda mülkiyyətə sahib olma saxlayanı həmin təĢkilat hesab olunan qiymətli kağızlara münasibətdə “maddi marağın” mövcudluğu demək deyil; (ii) Təhsil, dini, xeyriyyə və ya ictimai təĢkilatda, yaxud qardaĢlıqda vəzifəyə sahib olma saxlayanı həmin təĢkilat hesab olunan qiymətli kağızlara münasibətdə “maddi marağın” mövcudluğu demək deyil; (iii) QarĢılıqlı sığorta Ģirkətində sığorta polisini saxlayanın, qarĢılıqlı əmanət assosiasiyalarında əmanətçinin mülkiyyət hüququ və ya digər marağı yalnız o halda həmin təĢkilata münasibətdə “maddi marağın” mövcudluğu deməkdir ki, hər hansı iĢin nəticəsi bu mülkiyyətin dəyərinə əhəmiyyətli təsir göstərə bilsin; (iv) Dövlət qiymətli kağızlarına sahib olma yalnız o halda emitentə münasibətdə “maddi marağın” mövcudluğu deməkdir ki, hər hansı iĢin nəticəsi bu qiymətli kağızların dəyərinə əhəmiyyətli təsir göstərə bilsin. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|