Haqq-hesab kitab indd

81
Haqq-nahaqq seçilər Haqq divanında
58.GÖYÇƏ  KƏNDİ,  59.SULTANƏLİ  KƏNDİ, 
60.SATANAĞAC KƏNDİ və 61.KARVANSARA KƏN-
Dİ. Bu kəndlər Böyük Məzrə və Şişqaya kəndlərinin ara-
sında yerləşirlər.
62.AĞRICA KƏNDİ. ADLARI BİLİNMƏYƏN 63 
və 64 nömrəli KƏNDLƏR. Bu 3 kənd Göyçə gölünün şi-
mal tərəfi ndə, Toxluca kəndinin yaxınlığında yerləşir.
65.KƏRİMAĞA KƏNDİ,  66.DƏLİ ARUTYUN 
KƏNDİ, 67.KOMASER KƏNDİ. Bu kəndlər də Toxluca 
kəndinin yaxınlığında yerləşirlər.
İrəvan Vilayəti üzrə İnzibati İdarənin müşaviri İvan Şopen.
Qeydiyyatçı: Arxip Rıjkov”.
Göyçə mahalının yaşayış olan kəndlərində  əhalinin 
milli mənsubiyyəti isə belə idi:
№1.Bığlı Hüseyn kəndi. 5 qarapapaq ailəsi.
№2.Zeynalağa kəndi. 10 qarapapaq ailəsi.
№3. Rəhman kəndi. 8 qarapapaq ailəsi.
№4.Ağqala kəndi. 7 qarapapaq ailəsi.
№5. Əyrivənk kəndi. 8 qarapapaq ailəsi.
№6. Qızılcıq və ya Abul kəndi. 19 qarapapaq ailəsi.
№7.Nərədüz kəndi.Türkiyədən köçürülən 105 erməni 
ailəsi.
№8.Qışlaq kəndi. Türkiyədən köçürülən 30 erməni ailəsi.
№9.Havar kəndi. Türkiyədən köçürülən 258 erməni ailəsi.
№10.Qul  Əli kəndi. Türkiyədən köçürülən 140 erməni 
ailəsi.
№11.Kösə Məhəmməd və ya Gəndzək kəndi. Türkiyə-
dən köçürülən 73 erməni ailəsi.
№12.Paşa kəndi. Türkiyədən köçürülən 81 erməni ailəsi.
№13.Dəliqardaş  kəndi. Türkiyədən köçürülən 116 er-
məni ailəsi.

---

82
Nazir Əhmədli
№14.Gözaçıq kəndi. Türkiyədən köçürülən 42 erməni 
ailəsi.
№15.Başkənd. Türkiyədən köçürülən 28 erməni ailəsi
№16.Əyranis kəndi. 13 yerli, Türkiyədən köçürülən 44 
erməni ailəsi.
№17.Hətəmxan kəndi. Türkiyədən köçürülən 28 ermə-
ni ailəsi.
№18.Vəli ağalı kəndi. Türkiyədən köçürülən 56 erməni 
ailəsi.
№19.Təzəkənd. Türkiyədən köçürülən 12 erməni ailəsi.
№20.Dəlikdaş kəndi. Türkiyədən köçürülən 20 erməni 
ailəsi.
№21.Göl kəndi. Türkiyədən köçürülən 49 erməni ailəsi.
№22.Aşağı Adıyaman kəndi. Türkiyədən köçürülən 62 
erməni ailəsi.
№23.Yuxarı Adıyaman kəndi. Türkiyədən köçürülən 
16 erməni ailəsi.
№24.Abdulağalı  kəndi. Türkiyədən köçürülən 15 er-
məni ailəsi.
№25.Gözəldərə kəndi. Türkiyədən köçürülən 97 ermə-
ni ailəsi.
№26.Ağqıraq kəndi. Türkiyədən köçürülən 30 erməni 
ailəsi.
№27.Yuxarı Qaranlıq kəndi. Türkiyədən köçürülən 54 
erməni ailəsi.
№28.Aşağı Qaranlıq kəndi. Türkiyədən köçürülən 60 
erməni ailəsi.
№29.Zolaxaç kəndi. Türkiyədən köçürülən 46 erməni 
ailəsi.
№30.Kolanıqırılan kəndi. Türkiyədən köçürülən 23 er-
məni ailəsi.
№31.Alçalı kəndi. 16 qaraçorlu ailəsi.
№32. Qarasaqqal qışlağı kəndi. 2 milli ailəsi.

---

83
Haqq-nahaqq seçilər Haqq divanında
№33. Yarpızlı kəndi. 19 milli ailəsi.
№34. Zağalı kəndi. 15 milli, 2 biruki ailəsi.
№35. Qızılbulaq kəndi. 36 çakırlı ailəsi.
№36. Qırxbulaq kəndi. 39 milli ailəsi.
№37. Qanlı Allahverdi kəndi. 16 milli ailəsi.
№38. Basarkeçər kəndi. 30 milli, 1 biruki ailəsi.
№39. Qoşabulaq kəndi. 16 milli ailəsi.
№40. Aşağı Keyti kəndi. 29 milli ailəsi.
№41. Baş Keyti kəndi. 14 ayrım, 1 çakırlı ailəsi.
№42. Ellicə kəndi. 34 qarapapaq, 37 milli ailəsi.
№43.Daşkənd kəndi. 33 qaraçorlu, qarapapaqların kər-
kibaşı tayfasına aid 13 ailə, 23 qarapapaq ailəsi.
№44.Daş Keyti kəndi. 25 qarapapaq ailəsi.
№45.Tatulqışlaq kəndi. 20 qarapapaq, 9 qarapapaqların 
qaraqoyunlu ailəsi.
№46. Zarzebil kəndi. 41 qarapapaq, 2 erməni ailəsi.
№47. Zod kəndi. 44 qarapapaq ailəsi.
№48. Ağyoxuş kəndi.36 qarapapaq ailəsi.
№49. Oğruca kəndi. 30 qarapapaq ailəsi.
№50. Böyük Məzrə kəndi. 40 əliqanlı, 9 milli ailəsi.
№51. Kiçik Məzrə kəndi. 39 qarapapaq ailəsi.
№52. Kəsəmən kəndi. 31 qarapapaq ailəsi.
№53. Şişqaya kəndi. 28 ayrım, 15 milli, 6 qarapapaq, 2 
dəmirçili ailəsi.
№54. Cil kəndi. 45 qarapapaq ailəsi.
№55. Ardanış kəndi. 20 qarapapaq ailəsi.
№56. Adatəpə kəndi. 22 qarapapaq ailəsi.
№57. Şor Əli kəndi. 24 qarapapaq ailəsi.
№58. Ağbulaq kəndi. 26 qarapapaq ailəsi.
№59. Toxluca kəndi. 50 qarapapaq ailəsi.

---

Gökçələr
Boş  kəndlərin siyahısında bizim üçün xüsusi maraq 
doğuran iki kənd var. Onlardan birincisi Zarzebil kəndinin 
yaxınlığında yerləşdiyi yazılan 55 nömrəli Ağkilsə kəndi-
dir. Bu siyahı 1831-ci ildə Ağkilsə kəndində heç kimin ya-
şamadığını sübut edir. 
Marağımıza səbəb ola biləcək ikinci kənd isə Böyük 
Məzrə  və  Şişqaya kəndlərinin arasında yerləşən və 58 
nömrəsi ilə qeyd olunan Göyçə kəndidir. Göyçə mahalında 
eyni adda kəndin mövcudluğu barədə indiyə qədər məlu-
mat yox idi(1960-cı ildə Ermənistan hökuməti tərəfi ndən 
adı dəyişdirilən Göysu kəndi bəzi mülahizələrə görə həmin 
kənddir).
Göyçə mahalının inzibati-ərazi vahidi kimi nə vaxt-
dan mövcudluğuna gəlincə, onun adını  hələ Zeynəddin 
bin-Həmdullah Qəzvininin “Tarixe-qozide” (Bakı 1992)  
əsərində çəkilir. Burada 1343-cü ildə Gökçə Dəniz deyilən 
ərazidə baş verən hadisələrdən bəhs edilir (səh.16; 18). Qa-
raqoyunlu hökmdarı Sultan Cahanşahın(1436-1467) fərma-
nında da Göyçə vilayəti qeyd olunur.  Ərazi Göyçə mahalı 
adlandığı kimi, buradakı  məlum göl də  “Göyçə  dənizi” 
adlanırdı. Müxtəlif tarixlər söylənsə  də, bizim fi krimizcə 
ən geci XV əsrin ortalarında yazıya alınmış “Kitabi Dədə 
Qorqud” dastanlarında da “Gökçə” adına rast gəlinir. “Qa-
zan bəy oğlu Uruz bəyin dustaq edildiyi boy”un Drezden 
nüsxəsinin 126-cı səhifəsində Qazan xanın dilindən deyilir: 
“Mən bu oğlanı alayın, ava gedəyin. Yedi günlik azuğla 
çıqayın. Oxatdığum yerləri, qılıc çalıb baş kəsdiyim yer-
ləri göstərəyim. Kafi r  sərhədinə, Cızığlara, Ağlağana, 

---