İlham əLİyevin dünya ədəbiyyatının görkəmli
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
O.HENRİ arabasına zəncirlənmiş əsirinə çevrilmişdi. O, cəmiyyətin dayağı olmağa məhkum edilmişdi. Əvvəlcə ilk dəfə tövləyə salınmış mustanq kimi şıllaqladı, sonra isə dərindən ah çəkib şporlannı və qamçısını divardan asdı. Fani həyat onu sıxırdı, harasa çıxıb getmək isə artıq gec idi. O, Çapparozada Birinci Milli Bankı yaratdı və onun prezidenti seçildi. Bir dəfə bankda sifəti babasil rəngdə, qalın şüşəli eynək taxmış çirkin bir adam peyda oldu və xidmət kartını baş mühasibin pəncərəsindən içəri uzatdı. Beş dəqiqədən sonra bankın bütün işçiləri növbəti təftişə gəlmiş müfəttişin göstərişlərinə əməl etmək üçün ora- bura qaçışırdılar. Müfəttiş mister C. Edqar Toddun çox təcrübəli olduğu üzə çıxdı. Öz işini tamamlayan müfəttiş şlyapasını başına qoydu və bankın prezidenti mister Uilyam R. Lonqlinin şəxsi kabinetinə daxil oldu. -
Hə, işlər necədir? - Bili gurultulu səsini alçaldaraq uzada- uzada tənbəlcəsinə soruşdu. - Zövqünüzü oxşamayan bir şey axtanb tapa bildinizmi? -
Bankdakı hesabatlar qaydasındadır, mister Lonqli, - müfəttiş cavab verdi. - Verilən borclar da - təkcə bir hal istisna olmaqla - qaydaya uyğun tərtib edilmişdir. Amma bir dənə çox xoşagəlməz sənəd var ki, fikrimcə, onun sizi necə ağır vəziyyətə sala biləcəyi heç ağlınıza da gəlmir. Tomas Mervin adlı birisinə elə ilk tələbinə əsasən ödənmiş on min dollar borcu nəzərdə tuturam. Qanuna əsasən o, nəinki fərdi şəxslərə verməli olduğunuz maksimal məbləği aşır, həm də ödəniş zamanı heç bir zəmanət və təminat verilməmişdir. Beləliklə, siz Milli B anklar barədə qaydaian ikiqat pozmuşunuz və cinayət məsul- liyəti daşıyırsınız. Əgər bu barədə baş nəzarətçiyə məruzə etsəm - bunu etmək borcumdur - şübhəsiz, o, işi ədliyyə depar- tamentinə verəcək və sizi məhkəməyə cəlb edəcəklər. Gördü- yünüz kimi, vəziyyət çox ciddidir. Bili Lonqli Arlanan kreslosuna söykənərək oturmuş, əllərini boynunun ardına qoyub, uzun ayaqlannı irəli uzatmışdı. Vəziyyətini dəyişmədən kreslonu azca fırladıb müfəttişin üzünə 112 downloaded from KitabYurdu.org İLK TƏLƏB baxdı. Müfəttiş bankirin dodaqlarındakı mehriban təbəssümü, mavi gözlərindəki istehzadan xəbər verən qığılcımı sezdikdə təəccübləndi. O, vəziyyətin ciddiliyini dərk etsə də, zahiri görünüşündən bunu hiss etmək mümkün deyildi. -
Əlbəttə, düz buyurursunuz, - Lonqli bir qədər təkəbbürlə dilləndi, - axı siz Tomas Mervini tanımırsınız. Bu borc barədə hər şey mənə məlumdur. Onun təminatı yoxdur, lakin arada Tom Mervinin verdiyi söz var. Mən artıq çoxdan anlamışam ki, adamın verdiyi sözə güvənə bilərsənsə, bu, əsl zəmanətdir. Əlbəttə, onu da bilirəm ki, hökumət başqa cür düşünür. Deməli, bu borcla bağlı Tom Mervini görməliyəm. Müfəttiş elə vəziyyətə düşdü ki, sanki, babasili şiddətlənmişdi. O, qalın şüşələrin arxasından təəccüblə çöl bankirinə baxdı. -
zərrə qədər də şübhə etmirdi, ona görə də iltifatla sözünə davam etdi, - Tom eşitmişdi ki, Rio-Qrandadakı Daş bərədə hər birinin qiyməti səkkiz dollara ikiillik mal-qara satılır. Fikrimcə, qoca Leandro Qarsio onları qaçaqmalçılıq yolu ilə sərhəddən keçirdiyindən, tez də başından eləmək İstəyirdi. Kanzac- sitidə bu inəklərin hər birini aşağısı on beş dollara satmaq olar. Tom bunu bilirdi, elə mən də. Əlində nağd altı min dollan var idi, mən də ona əlavə olaraq on min verdim ki, bu işi təşkil edə bilsin. Onun qardaşı Ed hələ üç həftə əvvəl mal- qaranı bazara çıxanb. Yəqin, indilərdə qayıdar. Pulu gətirən kimi Tom borcunu ödəyəcək. Müfəttiş öz qulaqlarına çətinliklə inanırdı. Əslində, o, bütün bunlan eşidən kimi poçta gedib baş nəzarətçiyə təcili teleqraf göndərməli idi. Amma o, bunu etmədi. Əvəzində təsirli və acı bir nitq söylədi. Düz üç dəqiqə danışdı və bankiri fəlakət qarşısında olduğuna inandıra bildi. Sonra isə xilasedici dar bir bacanı ona nişan verdi. -
təftiş etməliyəm. Geri dönərkən Çapparozaya baş çəkəcəyəm. Sabah düz saat on ikidə sizin bankda olacağam. Əgər həmin müddətə borc ödənərsə, hesabatda bu barədə heç nə göstərməyəcəyəm. Əks halda öz vəzifəmi yerinə yetirməliyəm. 113 downloaded from KitabYurdu.org O.HENRİ Sonra müfəttiş təzim edib getdi. Birinci Milli Bankın prezidenti kresiosuna sərələnib yanm saat yerindən tərpənmədi, sonra yüngül bir siqar çəkdi və Tomas Mervinin kontoruna yollandı. Parusin şalvar geyinmiş Mervin görünüşcə maldar olsa da, gözlərinin ifadəsi filosoflara məxsus xəyalpərəstlikdən xəbər verirdi. O, ayaqlannı masanın üstünə qoyaraq oturmuş, xam gön kəmərdən qıımanc düzəldirdi. -
Tom, - Lonqli masaya söykənib soruşdu, - Eddən xəbər var? -
Hələ ki yoxdur, - Mervin işinə davam edərək cavab verdi. - Yəqin, iki-üç gündən sonra gələr. -
etdi. - Bütün künc-bucağı eşələdi, sənin borc kağızını görəndə şahə qalxdı. İkimiz də hər şeyin qaydasında olduğunu bilirik, amma Allah qorusun, bu, bank qaydalarını pozmaq deməkdir. Hesabıma görə, sən növbəti təftişə qədər borcu ödəməli idin, amma bu it oğlu heç kimin gözləmədiyi vaxtda peyda oldu. İndi əlimdə bir sentim də nağd pul yoxdur, yoxsa özüm sənin yerinə ödəniş edərdim. O, sabaha kimi vaxt verib; sabah, düz günorta vaxtı ya mən kağızla birlikdə pulu masanın üstünə qoymalıyam, ya da... -
-
Hə... görünür, o zaman Sem dayı məni hər iki ayağı ilə tapdayacaq. -
Çalışaram pulları vaxtında çatdınm, - Mervin gözünü kəmərlərdən çəkmədən dedi. -
nə mümkündürsə, edəcəksən. Mervin qırmana döşəməyə tullayıb şəhərdəki digər banka yollandı. Bu, Kuper və Kreqin şəxsi bankı idi. -
Kuper, - Mervin şəriklərdən birinə müraciət etdi, - mənə on min dollar pul lazımdır. Bu gün, ya da uzağı sabah səhərə. Burada altmış min dollar dəyərində evim və torpaq sahəm var. Hələlik təminatım bunlardan ibarətdir. Amma hazırda bir əməliyyat edirəm və bu, bir neçə gündən sonra mənə söylədiyimdən iki dəfə artıq qazanc gətirəcək. 114 downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 2,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|