Ызбек диалектологияси

1.3. Seminar mashg`ulotlar mavzulari, bajariladigan ish mazmuni va vaqti
№
Mavzu
Ko`riladigan masalalar mazmuni
Vaqt,
soat
1
.
Dialektologiya
fanining
predmeti, maqsadi va
vazifalari
Dialektologiya fani haqida umumiy ma’lumot.
Dialekt, sheva, lahja, shevalarning tarqalish
chegarasi,
transkriptsiya,
spirantizatsiya,
konvergentsiya, reduktsiya, palatalizatsiya.
2
2
.
Lingvistik
geografiya
metodi
.
Lingvistik geografiya usuli: izoglassa, izofonema,
izomorfema, regional atlas, zonal atlas, lingvo-
geografiyaning asoschilari, monografik usul,
lingvogeografik usul haqida ma’lumot beriladi.
2
3
.
O`zbek
shevalarining
o`rganilishi. O`zbek tilining
boshqa turkiy tillarga
munosabati.
O`zbek shevalarini lingvo-geografik usulda
o`rganish XX asrning 40- yillarida professor
A.K.Borovkov tomonidan olg`a surilganligi, bu
sohadagi ishlar xususida talabalarga ma’lumot
berish. O`zbek shevalarini kartalashtirish.
2
4
.
O`zbek
shevalarining
konsonantizmi.Turkiy tillar
tasnifi
Lahjalarda uchraydigin undoshlar tizimini izohlash.
Lab undoshlari, til oldi undoshlari, til orqa, chuqur
til orqa bo`g`iz undoshlari haqida ma’lumot berish.
2
5
.
O`zbek shevalarining leksik
xususiyatlari
O`zbek shevalarining leksik xususiyatlari haqida
talabalarga ma’lumot berish.
2
6
.
Milliy istiqlol va O`zbek
xalq shevalari ravnaqi
masalasi.O`zbek
shevalarining morfologik
xususiyatlari.
Mustaqillik, milliy istiqlol barcha soha qatori
o`zbek
dialektologiyasiga,
o`zbek
xalq
shevalarining ravnaqiga ta’siri haqida ma’lumot
berish.O`zbek shevalariga xos bo`lgan morfologik
xususiyatlar haqida tushuncha hosil qilish.
2
7
.
O`zbek dialektologiyasining
XX asrning 60- yillaridan
so`nggi yutuqlari
O`zbek dialektologiyasi fani XX asrning 60-
yillaridan keyin erishgan yutuqlari haqida
ma’lumot berish
2
8
.
Qarluq lahjasi haqida
ma’lumot
Qarluq lahjasi va uning tarqalish chegaralarini va
bu lahjaga xos xususiyatlarni tushuntirib
berish.Qorluq lahjasining fonetik xususiyatlari,
uning leksikasi va morfologik xususiyatlari haqida
ma’lumot. Qorluq lahjasidagi so`zlarning o`z
lahjangizga munosabati.
2
1
2
.
Dialektologiya
fanining
ahamiyati.
O`zbek dialektologiyasi fanini o`rganish ona tili
o`qituvchisi uchun zarur ekanligi, ona tili
o`qituvchisi o`zbek adabiy tili me’yorlarini yaxshi
bilishi kerakligi va bu fanning ahamiyati haqida
talabalarda tushuncha hosil qilish.
2
Jami
18