Ызбек диалектологияси

Mavzu, Dialektologiya fani, uning maqsadi va vazifalari
.
Asosiy savollar:
1.Dialektologiya fani haqida umumiy ma’lumot. Uning o’rganish ob’ekti.
2.O’zbek xalq shevalarini o’rganishda ishlatilayotgan belgilar- transkriptsiya
va uning tuzilishi.
3.Unli va undosh tovushlarni ifodalash uchun ishlatiladigan transkriptsion
belgilar.
Tayanch tushuncha va iboralar:

---

11
Dialekt, sheva, lahja, turkiy tillar, turkiy dialektologiya, qardosh tillar, fonetik
xususiyatlar, morfologik va leksik belgilar, dialektografiya, tasviriy dialektologiya,
tarixiy dialektologiya, mahalliy shevalar, grammatik shakllar, lingvogeografik
usullar, fonetik norma, leksik norma, grammatik normalar orfografiya va orfoepiya,
urug’-qabilalar, joylashish hududi, onomastika, etnonimlar, toponimlar, gidronimlar,
qarnoq shevasi,turk shevasi, xalqaro atama, umumlingvistik tushuncha, ravish, tarz,
yo’sin, shevalarning tarqalish chegarasi, o’xshash lingvistik xususiyatlar tarqalish
kartasi, shevalarni kartalashtirish, lingvistik atlas, transkriptsiya, qayta yozuv,
ma’naviy alifbo, transliteratsiya, fonetik va fonologik transkriptsiya, fonema,
turkshunos va russhunoslar, qattiq va yumshoq unli, indifferent tovush, oraliq tovush,
spirantizatsiya, konvergentsiya (birlashish), palatalizatsiya, reduktsiya.
1-asosiy savol bo’yicha dars maqsadi
: Dialektologiya fani haqida ma’lumot
berish. Uni o’rganish makonini misollar orqali sharhlash. Dialektologiyaning maqsad
va vazifalari, uning ona tilini o’qitishdagi ahamiyatini talabalar ongiga singdirish.
Identiv o’quv maqsadlari
1.1.Dialektologiya fani haqida qisqacha ma’lumot beradi.
1.2.Dialektologiyaning o’rganish makonlarini izohlaydi.
1.3.Dialektologiyaning asosiy vazifasini o’rganadi.
1.4.Dialektologiyaning o’zbek tili va adabiyoti fanini o’qitishdagi ahamiyatini
belgilaydi.