M İ L L İ K İ T A B X A N A
____________________________________
405
niyyət üzrə bütün müəssisə və təşkilatlarına rəhbərlik etdiyi vaxtda da
Azərbaycanın ümumittifaq və ümumdünya mədəni məkanına cəlb
edilməsinə xüsusi diqqət verir, dünya ictimaiyyətinin diqqətini xalqımızın
incəsənətinə, ədəbiyyatına və elminə cəlb edirdi. Məhz buna görə də
Azərbaycan dünyada tanındı, sayıldı.
1
Heydər Əliyevin nümunə kimi göstərdiyi digər şəxsiyyətlərdən biri də
Cəfər Cabbarlı idi. Onu böyük dramaturq, yazıçı kimi, Azərbaycan
mədəniyyətinə böyük töhfə vermiş bir şəxsiyyət kimi qiymətləndirirdi. «O
da Müsavat partiyasının üzvü olmuşdur. Sovet dövründə yazdığı böyük
əsərləri ilə böyük bir nəsli tərbiyə etmişdir. Sonralar deyirdilər ki, yaxşı ki,
C.Cabbarlı 1934-cü ildə vəfat edib, yoxsa həbs olunacaq idi.» Heydər
Əliyev bu cür düşüncələri də ziyalıya yaraşmayan hal kimi göstərirdi, böyük
şəxslərə bu baxımdan yanaşmağı qətiyyətlə rədd edirdi.
Dövlət başçısmm keçmiş irsə belə münasibəti müstəqillik dövründə bir
örnək olmalıdır. О məsləhət görür və tələb edirdi ki, «Keçmişdə yaşayıb-
yaratmış alimlərimiz, yazıçılarımız, şairlərimiz, bəstəkarlarımız böyük irs
qoyub getmişdir. İndiki nəslin borcudur ki, bunların əsasında elmimizi,
mədəniyyətimizi inkişaf etdirsin».
2
Müstəqil Azərbaycan Respublikası zəngin mədəni irsini, ənənələrini
davam etdirərək dünyanın mədəni cəhətdən inkişaf etmiş qabaqcıl
ölkələrindən birinə çevrilmişdir. İftixarla demək lazımdır ki, bütün bu
müvəffəqiyyətlər məhz Heydər Əliyevin daxili və xarici siyasətinin uğurla
həyata keçirilməsinin, xalqın mədəni irsinin, intellektual potensialının,
bütövlükdə mədəni quruculuq sahəsindəki fədakar əməyinin və təşkilatçılıq
bacarığının nəticəsidir.
1
D.B.Seyidzadə. Əliyev Heydər Əlirza oğlu - görkəmli ictimai və dövlət xadimi, maarifçi. Üzeyir Hacıbəyov
ensiklopediyası. Bakı, 1996, səh.77
2
Heydər Əliyev. Müstəqilliyimiz əbədidir. I kitab. Bakı, 1997, səh.156
M İ L L İ K İ T A B X A N A
____________________________________
406
NƏTİCƏ
1991-ci il oktyabrın 18-də öz müstəqilliyini elan etmiş Azərbaycan
Respublikası 2003-cü ilə kimi böyük tarixi inkişaf yolu keçmişdir.
Azərbaycan Respublikasında hüquqi, demokratik, dünyəvi dövlət
qurulmuşdur. Müstəqillik dövründə sovet hakimiyyəti şəraitində mövcud
olan mülkiyyət formalarından imtina edilmiş, yeni mülkiyyət münasibətləri
yaranmışdır. Özəlləşdirmə siyasəti ardıcıl olaraq həyata keçirilmiş, bazar
iqtisadiyyatı tələblərinə uyğun sosial-iqtisadi islahatların strategiyası və
dövlət proqramı hazırlanmış, onların icrasına başlanmışdır. Hazırda uğurla
yerinə yetirilir. Sahibkarlıq əsas təsərrüfatçılığa çevrilmişdir. Azərbaycan
iqtisadiyyatının əsasını təşkil edən neft sənayesinə investisiyalar qoyulması
sayəsində xarici dövlətlərlə neftin birgə istehsalına və ixracatma
başlanmışdır. Azərbaycan Respublikası Prezidenti Heydər Əliyevin
rəhbərliyi və bilavasitə iştirakı ilə ölkəmizin neft strategiyası proqramı
hazırlanmış və uğurla həyata keçirilməsinə başlanmışdır. Bunun nəticəsində
Azərbaycan xalqı özünün tarixi neft təsərrüfatının həqiqi sahibi olmuşdur.
Neftdən və qazdan gələn gəlir xalqın, respublikanın sərvətinə çevrilmişdir.
İqtisadiyyatın inkişaf etdirilməsi və xalqın maddi rifah halının
yaxşılaşdırılmasına sərf edilir.
Azərbaycanın iqtisadiyyatının böyük bir sahəsini təşkil edən kənd
təsərrüfatında özəlləşdirmə, əsasən, başa çatmış, torpaqlar öz istehsalçısına -
kəndlilərə paylanmışdır. Kənddə yeni təsərrüfat forması bərqərar olmuşdur.
Bütün başqa sahələrdə də sosial-iqtisadi quruculuq həyata keçirilmişdir.
Azərbaycanın dünya birliyinə iqtisadi-mədəni inteqrasiyası prosesi
sürətlənmiş, bu proses dinamik səciyyə kəsb etmişdir.
Azərbaycan Respublikasının demokratik inkişafı yolunda böyük tarixi
nailiyyətlər qazanılmışdır. Respublikamızda həyata keçirilən quruculuq
işləri dünyada demokratiya şəraitində yaşayan və irəliləyən dövlətlərin
keçdiyi yolun, proseslərin bir hissəsidir. Eyni zamanda özünün coğrafi
mövqeyi, geopolitik şəraiti, milli-mənəvi xüsusiyyətləri ilə özünəməxsus
keyfiyyətlərə də malikdir. İftixarla qeyd etmək lazımdır ki, respublikamızda
əldə edilən nailiyyətlər, uğurlar yalnız onun nəticəsində mümkün olmuşdur
ki, ona Heydər Əliyev kimi dünya şöhrətli siyasi və dövlət xadimi rəhbərlik
etmişdir.
M İ L L İ K İ T A B X A N A
____________________________________
407
XX əsrin 70-ci illərindən başlayaraq Heydər Əliyev iki siyasi-ictimai
quruluşda, iki sistemdə Azərbaycana uğurla rəhbərlik etmişdir. Hər iki
dövrdə onun rəhbərliyinin əsas qayəsi ondan ibarət olmuşdur ki, xalqımızın
sosial, iqtisadi və mədəni inkişafı, ölkəmizin müstəqil bir dövlət kimi
yaşaması və möhkəmləmnəsi təmin edilsin. Heydər Əliyevin bir rəhbər
kimi, dövlət başçısı kimi, siyasi xadim kimi həyatı və fəaliyyəti böyük bir
təcrübə məktəbidir.
Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında müstəqil Azərbaycanda dövlət
quruculuğu, sosial-iqtisadi, mədəni quruculuq sahəsində proqramın həyata
keçirilməsi təcrübəsi respublikamızın beynəlxalq aləmdə mövqeyinin
müəyyən edilməsi və möhkəmləndirilməsi sahəsində uğurlar müstəqillik
qazanmış ölkələr, dövlətlər üçün də bir təcrübə məktəbidir. Prezidentliyə
qədər və bir dövlət başçısı kimi onun özünün həyat və fəaliyyəti böyük bir
siyasi, dövlətçilik və iradəçilik məktəbidir.
1980-ci illərin sonu və 90-cı illərdə Azərbaycanda cərəyan edən siyasi
proseslərlə əlaqədar olaraq müstəqillik uğrunda mübarizə də genişlənirdi.
Dünyadakı siyasi proseslər, Avropada, xüsusilə Şərqi Avropada, SSRİ-nin
daxilində baş verən proseslər Sovetlər İttifaqının laxladığını göstərirdi.
Dünya miqyasında SSRİ-nin mövqeyi zəifləyirdi. Şərqi Avropa ölkələrinin
daxil olduğu Varşava müqaviləsi dağıldı. Müqaviləyə daxil olan ölkələr
müstəqillik yoluna qədəm qoydular. SSRİ-nin rəhbərliyinin yuxarı
eşelonunda artıq müxtəlif fikirlilik, daxili çəkişmə yaranmışdı. Hakimiyyətə
yiyələnmək uğrunda yaranan qruplaşmalar nəticəsində ölkədə parçalanma
prosesi dərinləşirdi. SSRİ tərkibində olan respublikalarda müstəqillik
hərəkatı genişlənirdi. Bütün bunlar Azərbaycanın müstəqillik qazanmasının
ictimai-iqtisadi və siyasi zəmini haqqında Heydər Əliyevin fikirlərinin
ümumiləşdirilməsi və elmi təhlilindən çıxan nəticələr, ictimai-siyasi
proseslərin düzgün anlaşılması və dərk edilməsində mühüm əhəmiyyət kəsb
edir və ictiamai-siyasi qüvvələrin azadlıq mübarizəsi prosesində iştirakı
haqqında obyektiv fikir yaradır. Eyni zamanda Azərbaycan müstəqilliynin
əldə edilməsinin ayrı-ayrı syiasi partiyaların, ictimai-siyasi qüvvələrin,
təşkilatların və şəxslərin öz xidmətləri kimi qələmə verməyə çalışmalarının
əsassız olduğu göstərilir. Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini
Dostları ilə paylaş: |