tənqidinə məruz qalmış “Tramvay parka gedir”, “Yarpaqlar tökülür”, “Solo” və bu
səpgili bir neçə şer yer almışdı. Son dərəcə yüksək mədəniyyətli, etikalı, diqətcil,
dostpərətst bir şəxsiyyət olan Günyaz Nəzirli kitabı oxudu; mənə könlümə
toxunan, güldən ağır bir söz belə demədi; heç üzümə də vurmadı ki, bu cəncəlli
ş
erləri mənə niyə sırımısan. Çox adamın yanında xətri əziz olan Qabilin bu kitabı
özünün ürəyincə və mənim də ürəyimcə çapdan çıxdı.
Hələ mənimlə tanış olmamışdan qabaq “infarkt” keçirmiş, içkidən,
siqaretdən özünü gözləməli, xəstə ürəyini qorumalı olan Günyaz Nəzirli olduqca
sadə, nəzakətli, əsl məclis adamı idi. Sözümüz, söhbətimiz tutub, dostlaşandan
sonra gördü ki, mən şəraba meylli adamam. Xidmət etdiyi idarədə özü ilə bir
otaqda oturan iş yoldaşı, rəvandan gəlmiş kürd balası, hal-hazırda radionun kürd
redaksiyasının baş redaktoru, dostum Əhməd Həponu da götürüb gələrdi,
qoşulardılar mənə. Gedərdik dəniz kənarı bulvara. Orada “Venesiya” adlanan
guşədə, ağac kölgəsində xudmani məclis qurardıq; o zaman asanlıqla tapılan əla
növ bolqar şərabından nuş edərdik bala-bala. Bu gözəl insanla on dəfələrlə
oturdum-durdum, evinə getdim, evimə gəldi, amma onun ağzından, toba, bir kəlmə
belə yava söz eşitmədim. Çox uzatmaq istəmədiyim sözümün axırında əziz
dostumun mənə etdiyi başqa bir yaxşılığı xüsusi qeyd etməsəm Allah günahımdan
keçməz, həm də ürəyim dinclik tapmaz. 1963-cü ildə bir mənzum pyes yazdım.
“Dağlar silkələndi” adlanan bu dram əsərimdə bütün hadisələr həm ləzgistanın dağ
kəndlərində, həm də Bakıda məşhur ləzgi inqilabçısı, azadlıq aşiqi Müqtədir
Aydınbəyovun ətrafında cərəyan edirdi. Dramaturgiya sahəsində ilk təcrübəm
olmasına baxmayaraq pyes uğurlu alınmışdı. Onu Mədəniyyət Nazirliyi qəbul etdi.
Göndərdi baş mətbuat idarəsinə. Sən demə kimsə qabaqcadan cığallıq edibmiş ki,
ə
sərin müəllifi də, baş qəhrəmanı da ləzgidir. “Dağlar silkələndi”dən bir az
ehtiyatlı olmaq lazımdır. O vaxt “qlavit”in rəis müavini, məni də çoxdan tanıyan
dris Qasımov istəyib ki, əsərimi əvvəl MK-nın təbliğat-təşviqat şöbəsinə yollasın;
orada kimsə oxusun; şöbə rəy versə, məsələni həll etsin. Yaxşı ki, onda anam
namaz üstə imiş. Əzizim Günyaz dris müəllimin yanında olub. Ona deyib ki, özün
yaxşı bilirsən, ora gedən əsər dibsiz quyuya düşür, geri qayıtmır. Özü də
katiblərdən birini ləzgi xəncəri ilə hədələmiş Kələntərin əsəri ola. Ver mənə,
aparım evə, bu gecə oxuyum, sabah baxarıq. O da razılaşıb. Səhərisi Günyaz
gözünə döndüyüm pyes haqqında elə yerli-yataqlı danışıb, elə tərifləyib ki, dris də
fikrini dəyişib. Günyaza deyib ki, onda özün imza at, möhür bas. Mənim adım
olmasın. Beləcə “Dağlar silkələndi” xeyirxahımın hesabına teatrların birində
tamaşaya qoyulmaq, göstərilmək hüququ qazandı. Çox təəssüf ki, təkcə mənim
yox, onlarla kimsəsiz, arxasız, dayısız yazarın imdadına çatmış, heç nədə
təmənnası olmayan, işi-peşəsi kimisə sevindirmək olan Günyaz Nəzirli az yaşadı;
Nəcə deyərlər - kasıb-kusubun kisəsindən getdi. Nə etmək olar... Allah ona qəni-
qəni rəhmət eləsin, məzarı nurla dolsun. Amin!
Kələntər Kələntərli
PAKLIQ RƏMZ
Yaxın dost, illərlə qəlbən, ruhən bağlandığın bir adam haqda xatirə yazmaq
çox çətindir. Ona görə çətindir ki, ömrün onunla bağlı hissəsində hər nə olubsa,
adamda onların hamısını bir nəfəsə kağız üzərinə köçürmək istəyi yaranır. Bu isə
bir xatirə yazısına yox heç bir samballı kitaba da yerləşməz.
Cənnətməkan Günyaz Nəzirli təbiətən, cismən, ruhən ziyalı idi. Ondan artıq
hərəkət görən, artıq söz eşidən, məncə, olmamışdı. Ola da bilməzdi. Süfrə
arxasında yüksək özünü aparmaq mədəniyyəti var idi, olduqca az danışardı. Dediyi
sözü elə vaxtında deyərdi ki, dedikləri zərb-məsələ çevrilərdi.
Bir dəfə ilin axır çərşənbə günü bizə gəlmişdi. Milli bayramlarımızı çox
sevdiyi üçün bütün çərşənbələrimizi şəxsən gəlib təbrik edirdi. Və mənim
çərşənbələrin hər birisi haqda söhbətimə elə bil birinci dəfə qulaq asırdı. Qızım
Sevinc (indi həkimdir) dərs hazırlayırdı. Uşaq balacaboy olduğu üçün, boyu
masaya çatsın deyə stulun üstünə əlavə şeylər qoymuşduq. Rəhmətliyin özünü
Tanrı övlad payı ilə sevindirməmişdi. Ancaq o boşluğu dostların evində
doldururdu. Uşaqlarla saatlarla söhbət etməkdən bezmirdi. Sevinc dərslərini
hazırlayıb tamamladıqdan sonra Günyaz müəllim: - - Qızım, qurtar canını bu
tribunadan deyib, onu başı üzərinə qaldırdı. Uşağın qıvrım saçlarını tumarlayıb, —
yenə qiymətlərin əladırmı? — dedi.
- Knyaz əmi, söz verirəm ki, heç vaxt başqa qiymət almayacağam. - Yaxşı,
Knyaz əmi belə əlaçı şagirdə Novruz bayramında nə hədiyyə etsin? Nə istəsən,
yerin dibindən də olsa çıxaracam.
Masa üzərinə Knyaz müəllimin xüsusi zövqlə yediyi şəkərbura, paxlava və
ş
orqoğal gətirən yoldaşım Sevincin üzünə mənalı baxdı. Bu o demək idi ki, heç bir
ş
ey. Uşaq: Sağ olun Knyaz əmi, heç bir şey lazım deyil, — dedi. Rəhmətlik
yoldaşımın baxışını Sevincdən əvvəl duymuşdu: - Uşaqların körpəliyini əllərindən
almayın. Yenidən Sevinclə söhbətə başladı. Sevinc, sinifdə də sənə oturmaq üçün
qüllə düzəldirlər?
- Xeyir, Knyaz əmi, sinifdə partalarda otururuq. Sinifdəki partalar mənim
boyuma uyğundur.
Süfrəyə bayram ərmağanları qoyulduğundan söhbətin məcrası dəyişdi.
Knyaz müəllim çox gözəl dequstator idi. Onu tanıyanlar bilir ki, rəhmətlik
ümumiyyətlə küçədə su içməz, yeməkxanalarda yemək yeməzdi. Qəlbən isinişdiyi
evlərdə yeməyi iştaha ilə yeyərdi. Ev sahibəsinin-ünvanına da çeşidli xoş sözlər
deyərdi.
Belə xoş gündə bizə təşrif gətirdiyi üçün ona və onunla gələn iş yoldaşı
Ə
ləmdar sayevə minnətdarlığımızı bildirdik. Onlar çıxıb getdi. Novruz bayramına
cəmi üç gün qalırdı..
Bayram axşamı hava qaranlıq idi, uşaqlar həyətdə tonqal çatmışdılar. Mən
uşaqlara tonqal yandırmağın tarixi köklərindən söhbət edirdim. Azacıq çiskin var
idi. Birdən pilləkanın başında bir əli ilə paltosunun ətəyini dəstələmiş, o biri əli ilə
Nəyisə bir nəfərlə qaldıran Knyaz müəllimi gördüm. Knyaz müəllim ümumiyyətlə
ə
linə bir şey almazdı, hətta qovluq belə gəzdirməzdi. Keçirdiyi infarktdan sonra isə
ona heç nə götürmək olmazdı. Mən:
Dostları ilə paylaş: |