Мцяллифдян

 

~ 147 ~ 

 

kolleksiya  qruplarına  bölünür.  Bu  halda  yetiĢdirilmə  müddəti 

növbəti üzüm ili mövsümünün yanvarından hesablanır.  

Cavan Ģərab – təbii turĢ Ģərab olub, ayrı-ayrı üzüm sortlarından, 

yaxud  onların  qarıĢığından  ümumi  qəbul  olunmuĢ  texnologiya  ilə 

buraxılan və növbəti məhsul ilinin 1 yanvarına qədər satıĢa verilən 

içkidir.  

YetiĢdirilməyən  Ģərab  –  ayrı-ayrı  üzüm  sortlarından,  yaxud 

onların  qarıĢığından  ümumi  qəbul  olunmuĢ  texnologiya  ilə 

hazırlanır və növbəti məhsul ilinin yanvarından satıĢa verilir.  

YetiĢdirilmiĢ Ģərab - yaxĢılaĢdırılmıĢ keyfiyyətdə, xüsusi texno-

logiya  ilə  ayrı-ayrı  üzüm  sortlarından,  yaxud  onların  qarıĢığından 

alınan  və  butulkaya  doldurulanadək  ən  azı  altı  ay  yetiĢdirilən 

Ģərablardır.  

Markalı Ģərablar -  yüksək və stabil keyfiyyətli, xüsusi texnolo-

giya ilə müəyyən rayonlarda becərilən müəyyən üzüm sortlarından, 

yaxud  onların  xüsusi  seçilmiĢ  qarıĢığından,  zərif  dadı  və  ətrilə 

səciyyələndirilən və doldurulmayədək mütləq azı 1,5 il yetiĢdirilən 

Ģərablardır.  

Kolleksiya  Ģərabları  –  stasionar  rezervuarlarda  yetiĢdirilmə 

müddəti  baĢa  çatmıĢ  markalı  Ģərabları  butulkalarda  ən  azı  üç  il 

saxlayaraq yetiĢdirməklə alınır.  

Təbii və xüsusi Ģərablar mənĢəyinə görə nəzarət olunan adlarda 

ola  bilər  –  bu  halda  Ģərab  ciddi  riayət  olunan  rayonda  müəyyən 

üzüm  sortlarından xüsusi,  yaxud  ənənəvi  texnologiya ilə alınır və 

orijinal  orqanaleptiki  xüsusiyyətləri  ilə  fərqlənir  ki,  bu  da  adda 

göstərilən konkret yerin iqlim Ģəraiti ilə əlaqəlidir.  

Oynaq  Ģərablara  artıq  miqdarda  karbon  qazına  malik  olan 

Ģərablar  aiddir.  Onları  ĢirinləĢdirilmiĢ  turĢ  və  desert  Ģərab  mate-

rialını  hermetik  qablarda  qıcqırtmaqla  ĢampanlaĢma  metodu  ilə 

alırlar. ġərabda spirtin miqdarı ən azı 8,5%, Ģəkər 15,0-85,0q/dm

3 

olur. 

Oynaq  Ģərabların  təsnifatının  əsasında  bir  sıra  əlamətlər  durur; 

hazırlanma  texnologiyası,  rəng,  Ģəkərin  miqdarı,  ĢampanlaĢdırma-

dan  sonra  yetiĢdirmənin  davam  etmə  müddəti.  Oynaq  Ģərablar 

alınma texnologiyasına görə bölünür: 

---

 

~ 148 ~ 

 



 

Ad verilməmiĢ ―Oynaq Ģərablar‖ 



 

Ad verilmiĢ ―Oynaq Ģərablar‖ 



 

―Mirvari Ģərablar‖ 

Ad verilmiĢ oynaq Ģərablar orijinal orqanaleptiki xüsusiyyətləri 

ilə  fərqlənir.  Mirvari  Ģərablar  azaldılmıĢ  miqdarda  karbon  qazına 

malik  olmaları  ilə  fərqlənirlər  (digər  Ģərablarda  olan  350  kPa 

əvəzinə onlarda 200 kPa təzyiq olur). 

Rənginə  görə  Ģərablar  ağ,  cəhrayı  və  qırmızı  olmaqla  fərqlən-

dirilir.  Ağ  Ģərabların  rəngi  yaĢıl  çalarlarla,  açıq  samanı;  qızılı 

kəhraba;  çəhrayı  -  əsasən  çəhrayı  müxtəlif  çalarlarla;  qrmızı  – 

açıqdan – tünd qırmızıyadək olur.  

ġəkərin  kütlədəki  qatılığından  asılı  olaraq  oynaq  Ģərablar 

aĢağıdakı  markalara  bölünür;  bryut-Ģəkəri  15  q/dm

3

-dan  çox 

olmayan,  turĢ  20,0-25,0  q/dm

3

,  kəmturĢ  35-45  q/dm

3

,  kəmĢirin 

55,0-65,0 q/dm

3

, Ģirin 75-85 q/dm

3

. 

Oynaq Ģərablar qrupunda təbii – yalnız üzümün öz təbii Ģəkərli-

yindən  istifadə  edilməklə  hazırlanan  Ģərablar  fərqləndirilir.  ġəkər 

xəstələri  üçün  Ģəkər  əvəzedicilərindən  istifadə  edilməklə  Ģərab 

hazırlanıır.  

Saxlanılıb  yetiĢirilməsinə  görə  oynaq  Ģərablar  bölünür: 

YetiĢdirilməmiĢ, yetiĢdirilmiĢ – ĢampanlaĢma baĢa çatdıqdan sonra 

ən azı 6 ay; kolleksiya – Ģərabın ĢampanlaĢma ilindən sonra ən azı 

2 il butulkalarda yetiĢdirildikdən sonra realizə olunanlar. 

ġampan  Ģərabları  oynaq  Ģərablardan  ciddi  müəyyən  olunmuĢ 

üzüm  sortlarından  istifadə  olunması  və  texnologiyasının  xüsusiy-

yətləri  ilə  fərqlənir.  ġampan  Ģərablarına  Sovet  Ģampanı  aiddir. 

Texnologiyanın  xüsusiyyətlərindən  asılı  olaraq  aĢağıdakı  adlarda 

Ģampan buraxılır: sovet kolleksiya Ģampanı, sovet Ģampanı xüsusi 

adla,  Rusiya  Ģampanı  ad  verilməmiĢ  və  Rusiya  Ģampanı  ad 

verilməklə (Ģəkil 5.1). 

---

 

~ 149 ~ 

 

 

 

Rusiya  Ģampanı  yetiĢdirilmə  müddətindən  asılı  olaraq  fərqlən-

dirilir:  yetiĢdirilmədən,  yetiĢdirilmiĢ  -  ən  azı  altı  ay  müddətində; 

kolleksiya  -  ən  azı  üç  il  butulkalarda  yetiĢdirilən  və  etiketdə 

ĢampanlaĢdığı il qeyd olunmaqla realizə olunurlar. Rusiya Ģampa-

nında spirtin həcmdə payı ən azı 10,5% təĢkil etməlidir. 

Orijinal üzüm Ģərabı – təzə üzüm Ģirəsi əzintisi yaxud qidalı dad 

ətir  maddələri  (yaxud  onsuz)  istifadə  edilməklə  bərpa  olunmuĢ 

üzüm  Ģirəsinin  sonadək,  yaxud  yarımçıq  qıcqırdılmasından  alınan 

içkidir.  

Bu  halda  qida  dad  və  ətir  əlavəsi  (aramartizator)  özünü  təbii 

xamalldan ayrılmıĢ təbii, yaxud bir qədər təbii, ətirli maddələr, efir 

yağları,  ekstrakt  və  distilyat  komponentləri  qarıĢığı  kimi  göstərir. 

Belə əlavələr Ģəraba səciyyəvi iy və dad vermək üçündür. Orijinal 

Ģərablar aldıqda Ģirəyə qıcqırmadan əvvəl Ģəkər vurulmasına icazə 

verilir.  Beləliklə,  orijinal  Ģərab  müəyyən  qədər  təbii  və  bir  qədər 

süniyə  (əvvəllər  belə  Ģərab  saxtalĢdırmaya  aid  edilirdi)  xas 

xüsusiyyətlərə malik olur.  

Orijinal  Ģərablar  istehsal  üsulundan,  etil  spirtinin  həcmdə 

payından  və  Ģəkərlərin  kütlə  qatılığından  asılı  olaraq  qruplara 

bölünür:  turĢ,  kəmturĢ,  kəmĢirin,  Ģirin,  tünd,  kəm  desert,  desert 

(cədvəl 5.2). 

---