188
silahları qullanaraq bu sistemi ortadan qaldırardım.
Böylə iş görmürəmsə, səbəbi budur ki, bu silahları
qullanmaqla bu sistemin müdirləri və indiki
rəhbərlər ölsələr də, indiki sistem ortadan
qalxmayacaq, öz həyatına davam edəcək.
Yöntəmləri ortadan qaldırmaq yerinə adamları
məhv
etmək
istəyənlər
yanlış
yöntəm
qullanmaqdadırlar. Bunlar, əslində kötülüyün
gerçək qaynağını görmürlər.
•
Makinalaşma özünə yer etmişdir və davam
edəcəkdir. Ancaq makinanın insan işlərini
me
ydandan çıxarmasına izn verilməməlidir. Əkin
yerini
yeni və gəlişmiş makinalarla şumlamaq çox
yaxşıdır. Ancaq bir adam bir makina düzəldərək
Hindistanın bütün tarlalarını əkib tarım ürünlərini
öz kontroluna keçirərsə, o zaman milyonlarca adam
işsiz və ac qalacaq. Daha sonra da işsizlik onları
axmaqlaşdıracaq. Necə ki, bir çox insanlar indiki
durumda axmaqlaşdırılmışlar. Gün keçdikcə də
axmaqların sayı artmaqdadır. Mən makinanın kənd
və
tarım
iqtisadiyatını
canlandırmasını
dəstəkləyirəm. Ancaq makina aracılığı ilə əl
sənayesini ortadan qaldırmağı cinayət hesab edirəm.
M
akinalaşma sonucunda işsiz buraxılan milyonlarca
kənd əhalisinə evlərində başqa işlər verməklə, bəlkə
bu sorunlar çözülə bilər.
•
Mənim qarşı çıxdığım makinalaşma “dəliliyi”dir,
makina deyil. Ma
kinalaşma dəliliyi daha az işçi
qullanaraq,
daha
çox
para
qazanmağı
amaclamaqdadır. Milyonlarca işsiz qalmalar
hesabına zəniginləşmə. Mən də zaman və əmək
qonusunda
qənaətin tərəfdarıyam. Ancaq bu,
toplumun çox az bir qis
minə aid olmamalıdır, hər
189
kəs üçün olmalıdır. Zənginliyin, yalnız azınlıq üçün
deyil, hər kəs üçün olması şərti ilə artıb
mərkəzləşməsinin tərəfdarıyam. İndiki durumda
makina və makina sənayesi çox az bir qismi işlə
təmin edərək milyonlarca insanı işsiz buraxmışdır.
Makinalar
işçilərin çətinliklərini azaltmaq üçün
qullanılmadığından bəşərsevərlik duyqularından
məhrumdur. Asan yolla daha çox zənginlik əldə
etmə şəhvətini artırmaqdadır. Bütün gücümlə bu
duruma qarşı savaşmaqdayam. Ən son amac insan
olmalıdır. Makina insan bədəninin üzvlərini
z
əiflətmək
üçün
qullanılmamalıdır.
Hind
makinalarını bu arada mən istisna edirəm. Örnəyin
singer
dərzi makinasını təsəvvür edin. Bu makina
ən verimli kəşflərdən biri sayıla bilər. Hətta bunun
kəşfinin ötəsində bir də bir dastan var. Singer,
xanımının paltar dikməkdə nə qədər əziyət
çəkdiyini görürdü. Qadınına olan dərin sevgisi
üzü
ndən dikiş makinasını düzəltdi. Bununla da çox
sevdiyi qadınının zəhmətlərini azaltmış oldu.
Singer, yalnızca öz xanımının zəhmətlərini
azaltmadı, həm də bütün qadınların ağır işlərinin
yüngülləşməsinə yardımçı oldu. Mənim istəyim,
durumun və iş şərtlərinin dəyişməsidir. Dəlicəsinə
zənginləşmə çabaları ortadan qalxmalıdır. İşçiyə
dəyər verilməlidir və işçi makinalara və
zənginləşmələrə fəda edilməməlidir. Böylə
olduğunda makina həm onun sahibinə, həm dövlətə,
həm də işçilərə yararlı ola bilər. Makina qullanımı
işçilərin zəhmətlərini və ağır işlərini azaltma kimi,
insani
amaclara xidmət etməlidir. Ehtiras yerinə
məhəbbət yerləşərsə, hər şey düzələr.
190
•
Ipəyirmə makinaları
*
sənayeləşmə ilə yarışmaq və
onu məhv etmək üçün deyildir. Amac Hindistanda
bu vəsilə ilə işsizliyi ortadan qaldırmaqdır.
Hindistan əhalisinin çoxu tarım işləri ilə
uğraşmaqdadır. İl içində altı aydan artıq işsiz
qalırlar. Bunun səbəbi uyqun bir işin olmamasıdır.
Bu üzd
ən də əhalinin çoxu uzun sürəli aclıqla qarşı-
qarşıya olurlar. Əllə ipəyirmə makinaları bu işsizlik
sorununa bir çözgə (çarə) ola bilər.
•
Əllə ipəyirmə sənəti adına digər sahələrin
dışlanmasından yana deyiləm. Əllə ipəyirmə
sənətini yayqınlaşdırmamın böyük səbəbi var.
Hindistanda
on milyonlarca adam vaxtlarının
çoxunu heç bir iş görmədən keçirirlər. Toxumu
payızda əkib yazın sonlarında biçirlər. Əkim və
biçim arasındakı zaman dilimi içində işsiz qalırlar.
İşsiz qaldıqları bu sürə içində toxumacılıqla məşğul
olmalarını istədim. Əlbəttə ki, bu işsizlik durumu
olmasaydı, toxuma makinalarına da ehtiyac
qalmazdı.
•
Ac bir adam hər şeydən öncə öz qarnını doyurma
fikrindədir. Böylə bir adam bir tikə çörək üçün,
hətta öz azadlığını da satar. On milyonlarca Hind
əhalisi tam bu durumdadır. Onlar üçün azadlıq və
Tanrı kimi sözlərin heç bir anlamı yoxdur. Bu
insanlarda azadlıq duyqusunu oluşdura bilməmiz
üçün onların işsizlik sorunlarına çarə bulmalıyıq.
Ən aşağı məbləğdə də olsa, onları öz daxmalarında
görə bilmələri üçün bir iş bulmalıyıq. Mənim
önərdiyim toxuma makinaları bunun üçün çox
uyqundur.
Yoxsulluq, dərd və qəm yatağı olan ən
kiçik evlərində də kəndlilər bu işi edə bilərlər.
*
Əllə ipəyirmə makinalarını Qandi Hind kəndlilərinə önərmişdi.
Dostları ilə paylaş: |