336
Salatın Əziz qızı Əsgərova
1961-ci il dekabr ayının 16-da
Bakıda ziyalı ailəsində doğul-
muşdur.
1979-cu ildə M.Müşviq
adına 18 saylı orta məktəbi əla
qiymətlərlə başa vurmuşdur. Salatın elə həmin il
Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutuna daxil olmuş-
dur. Mühəndis diplomu olsa da, ədəbiyyata olan
həvəsi onu jurnalistika aləminə yönəltmişdir. O,
əvvəlcə qələmini ştatdankənar müxbir kimi sına-
mışdır. Sonra “Bakı” və “Молодежь Азербайджана”
qəzetlərində müxtəlif mövzularda çıxışlar etməyə
başlamışdır. Onun toxunduğu məsələlər həyatımızın
ən vacib problemləri ilə bağlı olmuşdu. Qarabağ
dərdi, torpaqlarımızın bütövlüyü onun yazılarının
başlıca mövzularına çevrilmişdi. O, tez-tez cəbhə
xəttinə getmiş, qaynar nöqtələrdən operativ mate-
riallar hazırlamışdır. Ailəsi, iş yoldaşları ondan bərk
nigaran qalırdı. Dəfələrlə onun döyüş bölgəsinə
getməyinin qarşısını almağa çalışsalar da, heç nəyə
nail ola bilmirdilər.
Salatın bir rus zabitinin maşınına əyləşərək erməni
kəndlərinin birinə yollanmışdı. O, kənd dükanının
yanında adamlarla söhbət etmiş, onları təhrikə uyma-
mağa, barışığa çağırmışdı. Az qalır ki, bu sözlərə
görə azğınlaşmış erməni yaraqlıları onu güllələsinlər.
Rus zabiti Salatını güclə aradan çıxarmışdı. Lakin
aldığı yaralardan onun özü həlak olmuşdu.
1991-ci il yanvarın 9-
da o, Laçından Şuşaya gə-
lirdi, yolun 6-cı kilometrin-
də, Qaladərəsi kəndi yaxın-
lığında erməni quldurları
maşını yaxın məsafədən
atəşə tutmuşlar. Tanınmış
jurnalist, “Молодежь Азер-
байджана” qəzetinin əmək-
daşı Salatın Əsgərova vəh-
şicəsinə qətlə yetirilmişdir.
Ailəli idi. Bir oğlu yadi-
gar qalıb.
Azərbaycan Respublika-
sı Prezidentinin 6 noyabr
1992-ci il tarixli 294 saylı
Fərmanı ilə Əsgərova Sala-
tın Əziz qızına ölümündən
sonra “Azərbaycanın Milli
Qəhrəmanı” adı verilmiş-
dir.
Bakı şəhərinin Şəhidlər
Xiyabanında dəfn edilmış-
di.
Bakı şəhərində adına kü-
çə var. Bakı buxtasındakı
gəzinti kateri onun adını
daşıyır. “Təfəkkür” Univer-
sitetində büstü qoyulmuş-
dur. Yaşadığı binaya barel-
Dekabr
50 illiyi
Salatın Əsgərova
1961-1991
Milli
Q
əhr
əman
16
337
yefi vurulmuşdur. Yaxınlığında həlak olduğu kənd “Salatınkənd” adlanır.
Ədəbiyyat
S.Ə.Əsgərovaya, A.M.Mustafayevə “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adı
verilməsi haqqında: [Əsgərova Salatın Əziz qızı - «Молодежь Азербайджана»
qəzetinin müxbiri - Qarabağın Dağlıq hissəsində baş verən hadisələrin respublika və
dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında xüsusi xidmətlərinə, xidməti borcunu yerinə
yetirərkən göstərdiyi şəxsi igidlik və şücaətə görə]: Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin Fərmanı, 6 noyabr 1992-ci il //Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
Fərmanı, 6 noyabr 1992-ci il //Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Məlumatı.-
1992.- № 21.-S.27. (Ölümündən sonra).
Əsgərov, V. Əsgərova Salatın Əziz qızı /V.Əsgərov //Azərbaycanın Milli
Qəhrəmanları.- Bakı, 2005.- S.70.
Əsgərova Salatın Əziz qızı //Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları /tərt. ed.
H.Həmidova; M.F.Axundov adına Milli Kitabxana.- Bakı, 2008.- S.71.
Əsgərova, Z. “Salatın evə güllər gətirdi” /Z.Əsgərova //Şərq.-2007.- 8 mart.-S.3.
Saqibə Mehrəliyeva
338
Mikayıl Hüseyn oğlu Abdullayev
1921-ci il dekabr ayının 19-da Bakı
şəhərində anadan olmuşdur.1939-cu
ildə Əzim Əzimzadə adına Azərbay-
can Rəssamlıq məktəbini, 1949-cu
ildə V.İ.Surikov adına Moskva
Dövlət Rəssamlıq İnstitutunu bitir-
mişdir.
Mikayıl Abdullayev Ə.Əzimzadə, İ.E.Qrabar,
V.V.Favorskaya, S.V.Gerasimov kimi görkəmli rəs-
samlardan dərs almış, hələ 18-20 yaşlarından böyük
sənətkarların diqqətini cəlb etmişdi. İlk fərdi sərgisi
36 yaşında Moskvada keçirilmişdi. O, SSRİ Rəs-
samlıq Akademiyasının müxbir üzvü, SSRİ Rəssamlar
İttifaqının katibi seçilmişdi.
Mikayıl Abdullayev əli fırça tutandan son nəfəsinə
qədər yalnız istedadına, gecəli-gündüzlü qatlaşdığı
zəhmətinə güvənmişdi. Gərgin axtarışları, cəfaları isə
hədər getməmişdi. Müxtəlif fəxri adlara, təltiflərə
layiq görülmüşdü. SSRİ Xalq rəssamı, SSRİ Dövlət
və C.Nehru adına Beynəlxalq mükafatlar laureatı,
professor, ən əsası zərif qəlbli, kövrək ürəkli insan
kimi tanınmışdı.
Mikayıl Abdullayev iki min, üç min illiklərin qaya
rəsmləri olan Qobustan təsvirlərindən, Şərqin bir çox
sənətkarlarını riqqətə gətirən böyük rəssam Manidən,
Təbriz miniatür məktəbinin klassik nümayəndələrinin
yaradıcılığından ruhlanaraq yüksək sənətkarlıq möv-
qeyinə qalxmışdır. Rəssamlarımız arasında Mikayıl
Abdullayev kimi ikinci bir fırça ustası tapılmaz ki, o
öz yaradıcılığı ilə klassik və
müasir Azərbaycan ədəbiy-
yatına möhkəm bağlı olsun.
Dahi Nizamidən başlamış
bu gün yazıb-yaradan şair
və nasirlərimizə qədər o,
bir çox sənətkarların da
portretlərini yaratmış, ya da
onların əsərlərinə - poema,
hekayə və romanlarına
illüstrasiyalar çəkmişdir.
Bunların arasında Nizami-
nin, Nəsiminin, Füzulinin,
Vaqifin, M.F.Axundovun,
Aşıq Ələsgərin, M.Ə.Sabi-
rin, C.Cabbarlının, S.Vur-
ğunun, Rəsul Rzanın və
başqalarının əsərləri vardır.
Mikayıl Abdullayevin ki-
tab qrafikasında Azərbay-
can ədəbiyyatı nümunələri
böyük yer tutmuşdur. Şifa-
hi xalq ədəbiyyatından “Ki-
tabi-Dədə Qorqud”, “Molla
Nəsrəddin lətifələri”, yazılı
ədəbiyyatımızdan “Leyli və
Məcnun”, “Danabaş kəndi-
nin məktəbi”, “Poçt qutu-
su”, “Gələcək gün”, “Şa-
mo”, “Şəbi-hicran” əsərlə-
Dekabr
90 illiyi
Mikayıl Abdullayev
1921-2002
R
əssam
19