Microsoft Word Geo-6 mv az-capa doc

 
108
rübəsi olduğundan bu tapşırığın şagirdlər tərəfindən sərbəst yerinə yetirilməsi məq-
sədəuyğundur.  
Müqayisənin təxmini planı: 
1. Gölün adı. 
2. Mövqeyi. 
3. Göl çuxuru necə yaranmışdır. 
4. Suyun duzluluğu. 
5. Təsərrüfat əhəmiyyəti. 
 Yeni  məlumatın mənimsənilməsi üçün “Ziqzaq” üsulundan istifadə etmək 
məqsədəuyğundur. 
“Ekspert” qrupları aşağıdakı mövzular üzrə məlumatları toplayır və təhlil edir:  
1. Tektonik göllər. 
2. Vulkanik göllər. 
3. Uçqun gölləri. 
4. Axmazlar. 
Hər bir “Ekspert” qrupu adlarına müvafiq məlumatları araşdırır. “Ekspert” qrup-
larının işlərinin nəticəsi “Doğma” qruplarda ümumiləşdirilir.  
   
  Öyrəndiklərinizi tətbiq edin 
Göllər Avrasiya 
Şimali 
Amerika 
Cənubi 
Amerika 
Afrika Avstraliya 
Viktoriya  
 
 
+ 
 
Urmiya + 
 
 
 
 
Eyr  
 
 
  + 
Titikaka  
 
+ 
 
 
Ontario  
+ 
 
 
 
 Nə öyrəndiniz  
Okeanla birbaşa əlaqəsi olmayan qapalı su çuxuruna göl deyilir. Onlar mənşəyinə 
görə tektonik, axmaz, uçqun, vulkanik ola bilərlər. Axmaz göllər çay yatağının 
yerdəyişməsi nəticəsində yaranır. 
Öyrəndiklərinizi yoxlayın 
1. 1 –
 
b   2 –
 
a   3 – c   4 – d  
2. Tektonik mənşəli göllər dərin olur. 
Dərsdən sonra 
Xəzər – Aral – Baykal – Ladoqa. 
 
Qiymətləndirmə meyarları: 
  Şərhetmə 
  Xəritədə obyektləri göstərmə 
Zəif Orta 
Yüksək 
“Göl” anlayışını şərh 
etməkdə çətinlik çəkir.  
“Göl” anlayışını müəllimin  
köməyi ilə şərh edir. 
“Göl” anlayışını düzgün şərh 
edir. 
Xəritədə gölləri göstərməkdə 
çətinlik çəkir. 
 
Xəritədə gölləri əsasən 
göstərir.
 
Xəritədə gölləri dəqiq 
göstərir.
 

---

 
 
109 
Debat dərs 34  / Mövzu: 
ARAL – SƏHRAYA ÇEVRİLMİŞ DƏNİZ 
 
 
 
Bu dərsin keçirilməsi zamanı metodik vəsaitin 25-ci səhifəsində şərh edilmiş 
debatın keçirilməsi metodikası ilə tanış olmaq tövsiyə edilir.  
 
Alt 
 STANDART 
2.1.5. Yer səthində suyun paylanmasını şərh edir. 
 
 
 
Dərsin 
MƏQSƏDİ 
  Aral dənizinin ekoloji problemlərinin səbəblərini izah edir; 
  öz fərziyyəsini  irəli sürür və əsaslandırır; 
 
debatlarda iştirak bacarıqlarını nümayiş etdirir.
  
 

---

 
110
V TƏDRİS VAHİDİ ÜZRƏ 
KİÇİK SUMMATİV QİYMƏTLƏNDİRMƏ  
 
 
1. Ağağıda sadalanan coğrafi obyektlər xəritədə hansı hərflərlə göstərilmişdir? 
Missisipi çayı  –         ; Kür çayı  –         ;  Baykal gölü  –         ;  
     Nil çayı  –         ; Amazon çayı  –         . 
 
 
 
2. Şəkillərdə insanın hidrosfer ilə bağlı hansı təsərrüfat sahələri təsvir olunub?  
 
  
  
  
 
___________       ____________ 
  _____________ 
___________ 
 
3. Səhv fikirləri müəyyən edin.  
А) Yer səthinin 29%-i su, 71%-i quru sahəsidir. 
В) Okean enerji mənbəyi ola bilməz. 
С) Baltik və Qırmızı dənizlər daxili dənizlərdir. 
D) Dəniz okeanın hissəsidir.  
Е) Boğazlar quruya çox daxil olduğuna görə limanları orada tikirlər. 
 
4. Çayların qidalanmasını təyin edin. 
 
 
 
 
 
 
Ob, Yenisey
Amazon, Konqo
Xuanxe, Yantszı
Ekvatorial yağışlarla qidalanır.
Musson yağışlarla qidalanır. 
Qarın ərinti suları ilə qidalanır. 
A 
B
C
D
E

---

 
 
111 
5. Hansı şəkildə ada, yarımada, körfəz təsvir olunub? Hansı şəkildə az girintili 
sahil xəttini müşahidə etmək olar? 
 
           
 
a) _______________________     b) ________________________________ 
  
6. Yazılanlardan hansı Kür çayına, hansı isə Araz çayına aiddir? Oxlarla göstərin.  
 
  
7. Yer kürəsində suyun böyük dövranının həlqələrini ardıcıl olaraq yazın. 
 
 
8. Hansı gölün səciyyəsi verilmişdir?   
Duzludur; sahillərində 5 dövlət yerləşir; onu “dəniz” adlandırırlar; sahəsinə 
görə Yer kürəsində ən böyükdür –  _______________.    
 
9. Çaylardan çəkilmiş suvarma kanalının yaratdığı  mənfi nəticələrə aid 3 nümunə 
göstərin.  
 
10 Şəkillərdə  mənşəyinə görə  göllərin hansı  növləri təsvir olunmuşdur? 
 
          
 
a) ___________________            b) ______________________ 
Mənbəyini Türkiyədən götürür.
Mənsəbi Azərbaycan ərazisindədir.
Mənsəbi Xəzər dənizidir.
Uzunluğu 1515 km-dir.
Sərhəd çayıdır.
Kür çayı
Araz çayı
atmosfer
okean
çaylar
yeraltı sular

---

 
112
 
 
 
 
 
 
TƏDRİS VAHİDİ ÜZRƏ REALLAŞDIRILACAQ ALT STANDARTLAR  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
TƏDRİS VAHİDİ ÜZRƏ ÜMUMİ SAATLARIN MİQDARI: 
6 saat 
 
KİÇİK SUMMATİV QİYMƏTLƏNDİRMƏ: 
 
 
    1 saat
 
TƏDRİS VAHİDİ –
6
TƏBİƏT VƏ İNSAN
 
 
 
2.1.7. Canlı aləmin müxtəlifliyinin səbəblərini şərh edir. 
2.1.8. Ekskursiyalarda topladığı kolleksiyanı təqdim edir. 
 

---