Microsoft Word Hazir secilmis eserleri mir celal doc

322 
 
- Xanım,  ərində gözü olan yoxdur. O mənim  ərim olanda heç səni 
tanımırdı... Mənim artıq-urtuğumdur, sənə tuş  gəlib! Qoy uşağını tapşırım 
özünə, ondan sonra məni burada görsən, basıb döyməyə də haqqın var. 
Ağca xanım qapının rizəsini vurdu, pərdəsini saldı, gəlib oturdu. Pərdəni 
salmaq, sakitcə evə girməklə Zoyaya acıq vermək, "yandırmaq" istəyirdi. 
Ancaq Zoya əl çəkmədi. Qonşu qapıları döyüb qadınları oraya tökdü: 
- Camaat, - dedi, - bilin, bax bu binamus öz yetiminə yiyə durmur. 
Rayondan bura yanıma salıb gətirmişəm, yaxın qoymur. Bu saat gedib milis 
çağıracağam. 
Uşaq da bu hay-küyün onunçun olduğunu duyur, balaca yumruğunu 
gözünə basıb ağlayırdı. Qonşular tökülüşüb ana-balanı kiridirdilər. 
- Ayıb olar, bacı! Gəldiyev gərək elə kişi olmasın. Dayan, bu saat çıxar. 
Qapını döyür, Gəldiyevi eşiyə çağırırdılar. Zoya da səsə  gələnlərin 
hamısına Gəldiyevin onun necə evlənməsindən, uşağından, uşaq pulundan 
danışırdı. Bunları  eşitdikcə  Ağca xanım içəridə kabab kimi qovrulurdu. 
Bütün xanımanı yanan bir adamın  əlacsız dayanıb baxdığı kimi bu 
vəziyyətə dözür və bu saat bir şey olacağını, əzabdan qurtulacağını güman 
edirdi. Ancaq heç kəs onu əzabdan qurtarmayacaqdı, Zoya qapıda ağzına 
gələni deyəcək, Gəldiyevin arvadı olduğunu car salacaq, Gəldiyev də 
içəridə başını ovcuna alıb oturacaqdı. Gəldiyevin bu sakit oturuşu, xiffət 
çəkən adamın oturuşuna oxşamır. O, köhnə arvadının sözlərinə qulaq asır 
Bəlkə də lap söyüş eşitsə də onun səsindən həzz alır. Bəlkə də bu söyüşlər 
onlara keçmiş, mehriban ailə  həyatlarını xatırladır, Zoya bunları 
danışmaqdan, Gəldiyev də eşitməkdən ləzzət alır. Od da öz işindədir, şiş də. 
Arada bağrı parçalanan, yanan, tüstüsü göyə qalxan kababdır. Ağca xanım 
Zoyanın səsini, bəhanəsini kəsmək üçün şaraqqıltı ilə qapını açdı, çölə 
çıxıb, uşağın qolundan tutdu. 
- Gəl içəri, - dedi, - ədə, yetim, gəl! 
Uşaq evə girdi. Zoya onun dalınca baxıb hönkürtü vurdu... Zoya həmişə 
uşağına Gəldiyevin oğlu kimi baxmış, Gəldiyevin hayıflarını çox vaxt 
ondan çıxmağa çalışmışdı. Ürəyi soyumamışdı... Gəldiyevin 
  

---

başqa   qadınlar  yanında  "oğlanam"  deyə  evlənməsini   yalana  çıxarmaq, 
kefinə  mane  olmaq  üçün  uşağı  gətirib,  üstünə  atmağı  qət  etmişdi.  Onun 
üçün sadə, asan görünən bu işin belə qarışıq, dəhşətli bir mənzərə alacağını 
güman etməmişdi. 
Əvvəla,  Gəldiyevin  belə  bir  ailədə  yaşadığını,  deməli  uşağı  saxlamağa 
və   bununla   heç   də   kefdən   qalmamağa   şəraiti   olduğunu   gördü.   İkinci 
tərəfdən  o,  uşağı  atasına  tapşırmağa  gətirmişdi,  ögey  anaya  yox!  Üçüncü 
tərəfdən,  Ağca  xanımın  bir  dəfə  çağırışı  ilə  uşağın  etibarsızlığına  yox, 
özünün günahlarına hirsləndi. Xəyalında dedi: "Yəqin onun evində oyuncaq 
şeyləri  görür,  dəm-dəsgah  görür;  mənim  kasıb  daxmamın  nəyinə  meyl 
salsın!.." 
Bu  fıkirlər  Zoyanın  qəlbindən  bir  ildırım  kimi  keçdi.  Riqqətə  gətirdi, 
onu qovurdu. İllərdən bəri ürəyini daşa döndərən qəmlər, kədərlər tutqun bir 
bulud  olub  könlündən  qopdu.  Uşaq  evə  girəndə  Zoya,  son  ümidləri  əbədi 
olaraq əlindən getmiş kimi, fəryad çəkib elə ağladı ki, eşidənlər suya döndü. 
Qonşu  qadın  içəri  keçdi,  uşağı  dilə  tutub  qucağına  aldı,  anası  ilə 
görüşdürməyə  gətirdi.  Zoya  son  dəfə  onu  bağrına  basdı,  göz  yaşları  macal 
vermədi.  Ana-balaya,  bala-anaya  qarışdı.  Küçədən  keçənlər  böyük  bir 
müsibət  üz  verdiyini  güman  edib  dayanırdılar.  Kimisi  dillənirdi:  "Ay  uşaq, 
görün o biçarəyə nə olub, kömək eləmək lazımdır". 
Kimisinin də ürəyi dözmür, tez ötüb getməyə çalışırdı. 
Zoya uşağından ayrılıb getmək istəyəndə Gəldiyev çıxıb, iki otuzluq ona 
tərəf uzatdı: 
- Biletə verərsən! 
Ağca xanım yüyürüb pulu kişinin əlindən qapdı: 
- Bircə o qalmışdı. Aşnalarının da xərcini mən çəkəcəkdim, a binamus?!  
 
 
* * * 
Bütün gecəni qəzəb və pərtliklə keçirən Ağca  xanım səhər tezdən başı- 
yaxası  açıq,  nəfəs  almaq  üçün  həyətə  çıxdı.  Başında  köhnə  şal,  əllərini 
duaya  açmış  kölgə  kimi  dayanan  bir  qadını  görəndə  qorxdu,  geri-geri 
çəkildi. 
Zoya səsləndi: 
- Balamı ver! 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
323 

---

324 
 
Ağca xanıma elə gəldi ki, Zoya dünəndən bəri burada dayanıb nəyi isə 
gözləyirmiş, bəlkə də Gəldiyev evdən çıxanda onunla görüşəcəkmiş, bəlkə 
bir hiylə var, bəlkə məni sınayır, bəlkə... 
Hər halda fürsət idi, Ağca xanım tez içəri qaçdı, yuxulu-yuxulu gözünü 
ovuşduran uşağı qabağına qatıb getirdi: 
- Apar matahını! 
Zoya illərdən bəri ayrılmış kimi, uşağını bağrına basdı: 
- Xanım, - dedi, - acından ölsəm də balamı  sənin ümidinə qoymaram, 
Kərim istəsə, ancaq səni boşayandan sonra bunun atası ola bilər. 
Bu söz Ağca xanımı yandırdı: 
- Kül başıva, - dedi, - xaxol matişkə, Kərim onun anasının üzünə 
tüpürmək də istəmir... 
- O istəmir, gün olar ki, mən ölsəm də, bu uşaq Kərimin üzünə tüpürər. 
 
 
 
Üçünca fəsil 
 
Ucaboy, qoca, lakin qıvraq həkim içəri girəndə evdəkilər özlərini 
itirdilər. Biri aralığı  yığışdırır, biri stul çəkir, biri həkimin paltosunu, 
papağını alırdı. 
- Kimdir xəstə? 
Ağca xanım onu içəri otağa çağırdı: 
- Doktor, bura buyurun! 
İzzətin çarpayısı lap baş tərəfdə qoyulmuşdu. Xəstə üzüdivara yatmışdı. 
Yuxuladığı, ya halsız düşdüyü mluum deyildi. Qızdırmadan yanaqları od 
tutub yanır, gözləri qızarmışdı. Dodaqları qupquru qurumuşdu. Ağzında dili 
tərpənmirdi. 
- Nə vaxtdan yatır? 
Ağca xanım istədi: "Beş gündür" desin. Vaxtında həkim çağırmadığını 
ağartmamaq üçün "dünəndən" dedi. 
Həkim uşağın nəbzini yoxladı, qalxıb oturmasını  tələb etdi. Uşaqdan 
zəif və yazıq bir zarıltı  çıxdı. Anası onu qoltuqlayıb oturtdu; uşaq balınca 
söykənmək istədi. Həkim qolu ilə onu saxladı. Ciyərlərinə qulaq asdı. Qaşıq 
salıb boğazpına baxdı. 
- Oğlunuzdur bu? 
  
 

---