53
- Elə məsələ ondadır. Söhbətimin canı da ondadır. Yaxşı qulaq as,
görəcəksən nə idi. Xəstə düşdü, bərk düşdü. Durduğu yerdə arvadı qızdırma
götürdü. Qapı-bacanı açdırıb, otağı yelə verirdim, olmurdu. Yaxasını, başını
söküb bağırırdı. "Çatladım, boğuldum ki, ay oğul!" - deyə qışqırırdı. "Ay
oğul, mənə çarə, partladım!" Doğrusu mən özüm də yaman qorxdum.
Dedim evim yıxıldı, arvadın başına hava gəlib, arvad əldən getdi. O yandan
da qardaşlarım məndən görəcəklər, deyəcəklər: "Anamız rahat oturduğu
yerdə niyə qoymadın otursun. Arvadın başına nə oyun açdın a biqeyrət!.."
Dünyada bundan da pis işmi olar? Anana qulluq etmək üçün ev düzəldəsən,
işdən-filandan izin alıb gedəsən, vaqona əyləşdirib (özü də yumşaq vaqona
gətirəsən, birdən belə mərəkə başlana. Məni dərd götürdü. Fikirləşdim ki,
arvada nə oldusa, məndən oldu. Kənddə sapsağlam, top kimi arvad idi: mən
bədbəxt olmasaydım, rahat yaşayacaq idi. İndi bunun başına bir iş gəlsə,
mən el üzünə çıxa bilmərəm, gün işığına baxa bilmərəm, özümü dənizə
atmalıyam, ya da tramvay altına yıxılmalıyam.
Yoldaşımın təfsilatına dözə bilmirdim, tez soruşdum:
- Bəs xəstəliyi nə idi, axı?
- Darıxma, dedi, - qulaq as! Anam: "Bağrım çatladı" deyəndə qalxıb,
əlimi başına qoyub, hərarətini ölçürdüm. Termometr bir şey göstərə
bilmirdi. Tez pəncərələri, qapılan açırdım. Anamm qoluna girib, pəncərə
qabağına gətirirdim. O, sağına-soluna göz gəzdirir, yerə baxır, zıqqıldayırdı,
mən ha soruşurdum:
- Haran ağrıyır, ay ana, nəyindir, dərdin nədir, ana can?
O, bir cavab vermirdi. Dik-dik üzümə baxırdı.
Buz gətirtdim, camış qatığı tapdırıb ayran elətdim, sərin şeydir, dedim
bəlkə ürəyini basa. Qonum-qonşudan gələnlər olurdu. Di su səp, di əl-
ayağını ovxala, damcı dərmanı ver... Bir saat, iki saat kiriyirdi. Bir də
görürdün yenə başladı.
Həkim çağırdım. Əhvalatı danışdım. Müayinə elədi. Əvvəl ciyərlərinə
baxdı. Nəbzini yoxladı, qan dövranım ölçdü, üzümə baxdı, soruşdu:
- Bu ağır işdən-zaddan yapışmayıb ki?
- Yox, - dedim, - doktor beş-altı gündür kənddən gəlib, gələndən evdəcə
oturub, heç bir işə əl vurmağa qoymuram; xörəyi, çayı da hazır gətirirəm.
Qaldı ki, kənddə olanda işləmirdi. Balaca həyətimizdəcə oturub, tay-tuşları
ilə vaxt keçirirdi. Ağır işi harda gördü.
54
Həkim anamın özündən soruşdu:
- Əsəbi deyilsən ki, ay ana?
Anam mənim üzümə baxdı və soruşdu:
- Bu nə deyir?
- Hirsli deyilsən ki, acığın tutmur ki?
Anam elə bildi ki, həkim onun döş-başına əl vurduğu üçün üzr istəyir.
O:
- Nə bilim, - dedi, - acığım niyə tutur. Qiyamətin günün də o da mənim
oğlum...
Mən həkimə cavab verdim ki, xasiyyəti mülayimdir.
- Bəlkə qorxubdur?
- Ay ana, bir şeydən qorxub eləməmisən?
Anam başı ilə yox işarəsi verdisə də həkimin sözü ağlıma batdı. Dedim
yəqin belə nagahani iztirab ancaq qorxudan ola bilər. Yavaşca həkimə
pıçıldadım. O, əsəbləri və ürəyi sakit etmək üçün dərman yazdı. Evdən
çıxanda mənə dedi:
- Anan çox sağlam adamdır, haracan desən! O xəstəlik ki, sən deyirsən,
doğrusu, mən onda tapa bilmədim. Bu dərmanları verərsən içər. Amma
səndən xahiş edirəm nəticəsini mənə deyəsən. Mən özüm bu xəstə ilə
maraqlanıram.
* * *
Həkimin yazdığı dərmanı anama çətinliklə içirtdim. Çimçişirdi, ürəyi
götürmürdü. Mənim üzümdən keçmirdi. Mən evdə olmayanda bir damcı da
içmirdi. Hamısı birdir, içsə də, içməsə də, dərman kar eləmirdi. Anam
əvvəlki kimi öz qaydasında iztirab çəkirdi; darıxırdı, yaxasını cırır, tez-tez
köksünü ötürürdü; ağır nəfəs alırdı.
Yoldaşlardan biri mənə məşhur həkimin ünvanını verdi. O həkim,
deyildiyinə görə, ürək xəstəliklərində ad qazanmışdı. Özü də professor idi.
İstədim həmin professoru çağırım. Bir də xəyalıma gəldi ki, əvvəlki həkim
məndən xahiş eləmişdi, "maraqlanıram" - demişdi. Yəqin o, anamın
xəstəliyindən bir şey bilir. Bəlkə dərmanın kar eləmədiyini desəm, kişi əsil
azarı tapacaqdır. Onu çağırmasam da, verdiyi dərmanın nəticələrini ona
deməliyəm. Mən bu fikir ilə pilləkənlərdən düşürdüm. Həmin həkimin bizə
gəldiyini görüb qayıtdım. Görən kimi soruşdu:
55
- Ananın halı necədir, dərman kar eləyirmi?
- Edə əvvəlki kimidir, - dedim. Dərmanın kar etmədiyini söyləməyə
dilim gəlmədi. Bu, zənnimcə, doktordan ayıb olardı.
Qapını açıb evə girəndə anamın yenə ah-vay eləyə-eləyə bir əli
sinəsində evi gəzindiyini gördük. O, həkimi görüb yaşmağını qaldırdı,
yaxasını çəkdi, mənim üzümə baxdı.
Həkim bir də müayinə elədi, bu dəfə daha diqqətlə müayinə elədi. Mənə
dedi:
- Çətin olmaz ki, ananı bir bizə aparaq?
- Nə var, - dedim, - buyurun gedək.
Anam özü də çıxmaq istəyirdi. Zəng elədim, taksi maşını gəldi. Oturub
həkimin evinə gətirdik. Doğrudur, gedirdik, amma mən nə üçün getdiyimizi
bilmirdim. Bəlkə həkimin evdə daha mühüm və vacib priborları vardır.
Bəlkə anamı rentgenə salacaqdır. Kim bilir, bəlkə ayrı müayinəsi var!
Sanki həkim mənim nə fikirləşdiyimi bilirdi, şoferin yanından mənə
tərəf döndü və dedi:
- Bizdə ananı bir də müayinə edərik, amma arxayın olun ki, qor-
xulu heç bir şey yoxdur, bir az ürək narahatlığı var. Onu da rəf etmək
asandır. Təki ananda olan o polad can məndə olaydı!
Anam elə bilirdi həkim mənə təsəlli verir. Dinmirdi. Gözləri düz şoferin
kürəklərinə dikilmişdi. O, maşında səliqə ilə oturmuşdu, dümdüz qabağa
tərəf baxırdı. Sanki gözünün qırağı ilə yana baxsa, günah olardı.
Həkimin evi dəniz kənarında, böyük beşmərtəbəli bir binada idi. Ana
altdan yuxarı uca və uzun pilləkənlərə baxanda, həkim duymuşdu:
- Qorxma, - dedi, - ana, qoymaram bu pilləkənləri piyada çıxasınız, bəri
gəlin!
Anam həkimə tərəf döndü. Amma bir şey başa düşmədi. Avtomobilin
pilləkənlərə yerləşmədiyini bilirdi. Piyada çıxmamaq üçün, onun fikrincə,
bir adamı minmək lazım gələcək idi. Buna da, şübhəsiz, anam razı olmazdı.
- Yox,
oğul, - dedi, - zəhmət çəkmə, özüm çıxaram. Həkim
düyməçəni basdı. Liftin qapısı açıldı. Biz əyləşdik. Lift bizi göyə
qaldırdıqca, anam döyükürdü, uca pilləkənləri, dalanları keçə-keçə
mərtəbələri ötüb göyə doğru yüksəldiyimizi gördükcə, ehtimal, anama elə
gəlirdi ki, "Həzrət İsa kimi qeyb olmağa" gedirik. Anamın rəngi qızar-
Dostları ilə paylaş: |