Microsoft Word isk?ND?Rnam?-iqbalnam?-nizami doc

               _______________  
Milli Kitabxana
  ________________ 
110 
 
Allahın vəhyini yetirdi ona: 
"Bu saysız dağlarcan, coşğun çaylarcan 
Alqışlar göndərdi sənə yaradan! 
O səni dünyada şahlıqla birgə 
Ləyaqətli bildi peyğəmbərliyə. 
Sən allah əmriylə şah olduğundan, 
Indi də belədir allahdan fərman: 
Haqqın dərgahına baş əyim, deyə, 
Söylə ki, son qoydum asudəliyə. 
Fələktək dünyanın başına hərlən. 
Azğını, vəhşini əhliləşdir sən. 
Xalqı pis yollardan et haqqa dəvət, 
Onlar da allaha etsin itaət. 
Təzələ kökündən köhnə binanı, 
Təmizlə qəflətdən bütün dünyanı. 
Cahanı divlərin zülmündən qurtar, 
Dünyalar şahına ol itaətkar! 
Bütün yatmışları yuxudan oyat, 
Əqlin üzündəki o niqabı at! 
Allah tərəfindən yoxsullara sən 
Verilmiş mərhəmət xəzinəsisən. 
Dünya pərgarını gəz diyar-diyar, 
Səndən xeyir görsün bütün insanlar. 
Bu dünya mülkünə özünsən ağa, 
Çalış o dünyanı ələ almağa. 
Bu yolda zəhməti qəbul edərək, 
Allah rizası güd, xeyrindən əl çək! 
Nə hörmətin varsa canlıya göstər, 
Cansızçın vaxtını eyləmə hədər, 
Canlıdan dəyərsə sənə bir ziyan, 
Zəncirlə, məhv elə, heç vermə aman!" 
İskəndər mələyə xitab eylədi: 
"Ey müdrik ilhamçı, ey mələk, - dedi, - 
Dinləyib o böyük pərvərdigarı, 
Gərək tərk eləyəm mən bu diyarı. 
Məşriqdən məğribə hücum çəkərək 
Xalqları yuxudan oyadam gərək! 

---

               _______________  
Milli Kitabxana
  ________________ 
111 
 
Ellərin dilini əsla bilmədən, 
Onlarla nə cürə danışım bəs mən? 
Nə sayaq bilim ki, nə deyir onlar? 
Qarşımda hələ çox maniələr var... 
Birisi budur ki, bu çətin səfər 
Orduda vahimə törədə bilər. 
Bir də ki, qoşunla səfər edərkən 
Dağları, çölləri necə keçim mən? 
Bu qədər zillətə edərlərmi tab? 
Nə cürə onlara mən verim əzab? 
O korlar ardımca gəlməsə əgər, 
Kar olub sözümü eşitməsələr, 
Mən yad ölkələrdə o kar-korlara 
Nə əlac eləyim, varmı bir çara? 
Əgər peyğəmbərlik fikrinə düşsəm, 
Xalqı cəlb etməkçin hanı möcüzəm? 
Hanı bir möcüzə, eləsin kömək, 
Mənə inansınlar onu görərək? 
Əvvəl yeriməyi öyrədib mənə, 
Sonra da getməyi tələb etsənə. 
Elmi dərya kimi çox insanların, 
Zəkayla, biliklə tox insanların 
Sarsıtmaq mümkünmü heç vüqarını? 
yox etmək olarmı iqtidarını?" 
O vəhyi gətirən xeyirxah mələk 
Dedi, İskəndərə xitab edərək: 
"Rəvandır hər əmrin, hökmün cahana, 
Həm gizli, həm aşkar, bil ki, hər yana. 
Qərbdə bir tayfa var, özü köçəri, 
Nasikdir adları, yoxdur dinləri. 
Şərqdə bir tayfa var, xislətdə mələk, 
Onlara layiqdir Mənsək ad vermək
161
. 
Dəryatək cənubda bir tayfa yaşar, 
Habildən törəyib qalmışdır onlar. 
Şimalda bir tayfa salmışdır məskən, 
Mütilik onlara qalmış Qabildən. 
Başlayan zamanda uzaq səfərin, 

---

               _______________  
Milli Kitabxana
  ________________ 
112 
 
Düşəcək qaraya, ağa güzərin. 
Nasikdən Mənsəkə çək qoşunları, 
Keç sonra Habildən Qabilə sarı
162
. 
Hamısı hökmünə, yəqin, baş əyər, 
Başından keçərlər baş əyməyənlər. 
Hər başçı ayağın heç ola bilməz, 
Səni əvəz etməz dünyada heç kəs! 
Aytək, Müştəritək gecə nur saçan 
Parlaq bəxtinlə sən bir şəbçıraqsan. 
Ucadan düşəndə işığın sənin 
Açılar qapısı hər xəzinənin. 
Yola çıxanda ol hər şeydən agah, 
Səni hifz edənə apar sən pənah. 
Hansı bir niyyətlə minsən atına, 
Köməklər köməyi çatsın dadına! 
Dünyada özünə, orduna əsla 
Nə bir zərər dəysin, nə də bir bəla. 
Nabələd yollarda öndən, arxadan 
Keşikçin olmalı sənin hər zaman. 
Səni hara çəksə işıqlı niyyət, 
Əmrində duracaq nur ilə zülmət. 
Qaranlıq arxanda, nur önündə - sən 
Özün görünməzsən, ancaq görərsən. 
Kim sənə xoşluqla itaət etsə, 
Işıq bəxş edərsən sən də o şəxsə
163
. 
Hər kim lovğalıqla çıxsa qarşına, 
Sən də qaranlıqdan bir pay ver ona
164
. 
Qoy bir kölgə kimi zülmətdə qalsın! 
Qorxuda, dəhşətdə, zillətdə qalsın! 
Bir də ki, atını cilovlayaraq 
Nə zaman istəsən bir ölkə almaq, 
Qarşına yad tayfa çıxarsa əgər, 
Səninlə yad dildə söhbət etsələr, 
Qadir köməkçinin ilhamıyla sən 
Hər qövmün dilində cavab verərsən. 
Dilbilən olarsan hər bir ölkədə, 
Sənə gizlin qalmaz tək bir kəlmə də. 

---

               _______________  
Milli Kitabxana
  ________________ 
113 
 
Sən də Rum dilində hər nə danışsan, 
Anlar tərcümansız orda hər insan. 
Allah bu möcüzü bəxş etmiş sənə, 
Qalibsən bununla sən hər düşmənə!" 
Şah gördü bu sözdə böyük bir məna, 
Söylədi: "Baş əyər bəndə fərmana!" 
Qasiddən peyğamı qəbul eylədi: 
"Allaha biz müti bəndəyik" dedi.  
O gündən hazırlıq gördü səfərə, 
Əsla baş qoşmadı başqa işlərə. 
Kənar məşğələdən uzaq olaraq, 
Səfərə tədarük görürdü ancaq. 
Mələk gətirmişdi ona xoş xəbər, 
Əlavə olaraq, yenə İskəndər 
Tədbirlər öyrəndi hər bir alimdən, 
Çatar məqsədinə çox tədbir bilən! 
Səfərdə həmişə faydalı olan 
Mənalı kəlamlar yığdı durmadan. 
Allah tərəfindən gəlmiş mükəmməl 
O "Sifri-əzəm"dən başqa üç gözəl 
Nəsihətnamə də keçirdi ələ, 
Yazdırdı ipəyə qara müşk ilə. 
Ərəstu oldu ilk naməni yazan, 
O xəbər verirdi yaxşı-yamandan. 
Ikinci naməni bildiklərindən 
Əflatun yazmışdı duyub dərindən. 
Üçüncü xəzinə Sokratdan idi, 
Qiymətli gövhərlə doluydu içi. 
Sözlər bir-birinə rəbt edilərək, 
Üç nəsihətnamə tamama yetcək, 
Padşah möhürlədi bunları o dəm, 
Səhmanla bağlayıb saxladı möhkəm. 
Tədbirə ehtiyac duyduğu zaman 
Açıb oxuyardı bir-bir onlardan. 
O gövhərlə dolu xəzinələrdə 
Dərman axtarardı düşdüyü dərdə. 
Görsəydi çətindir bir qərar vermək, 

---