80
“Regionların sosial-iqtisadi inkişafı üzrə” Dövlət Proqramı çərçivəsində
Şəki-Zaqatala İqtisadi rayonu üzrə prioritet sahələr kimi efir yağları olan
bitkilərin yetişdirilməsi və emalının təşkili müəyyən edilmişdir.
Lakin bunu
bəyan etməklə yanaşı, biznesi təşviq edən tədbirlərin görülməsi də vacibdir.
Bölgənin inkişaf proqramı kənd təsərrüfatı məhsullarının, o cümlədən
taxılçılıq, tütünçülük, ipəkçilik, meyvəçilik, arıçılıq, tərəvəzçilik,
gülçülük,
həmçinin heyvandarlıq məhsullarının istehsalı və emalının genişləndirilməsi
üçün bir sıra tədbirləri planlaşdırır. Mövcud potensiala əsasən ənənəvi
sənətkarlığın inkişafı üzrə tədbirlərin həyata keçirilməsi də davam etdirilir. [5;
6; 7]
Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonunda turizmin böyük inkişaf potensialı
mövcuddur. Ona görə də hazırda turizm və istirahət zonalarında müvafiq
infrastrukturun yaradılması üzrə lazımi işlər yerinə yetirilir. Turizm potensialı
olan rayonlarıda turizm fəaliyyətini dəstəkləmək məqsədilə yerli və xarici
sərmayələrin cəlb edilməsi və təşviqi üzrə işlər aparılır.
Qeyd etmək lazımdır ki, respublikamızda sahibkarlığın inkişafı
məqsədilə
işgüzar fəaliyyəti tənzimləyən prosedur və qaydalar
liberallaşdırılmışdır. Gəlirə görə verginin məbləği 22%-dən 20%-ə,
fiziki
şəxslərin gəlir vergisi isə 35%-dən 30%-ə qədər azaldılmışdır. Kiçik biznesin
nümayəndələri sadələşdirilmiş vergi sistemi ilə işləyirlər, vergilərin rübdə bir
dəfə ödənilməsi imkanı yaradılmışdır. Elektron xidmətlərin tətbiqi
genişləndirilir, biznesin “bir pəncərə” prinsipi ilə qeydiyyatı sistemi tətbiq
olunmaqdadır. Biznesin onlayn qeydiyyatına başlanılmış və elektron hesab-
faktura tətbiq edilmişdir. Kənd təsərrüfatının inkişafını dəstəkləmək üçün
istehsalçılar 2014-cü ilə qədər torpaq vergisindən başqa,
digər vergilərdən
azad edilmişlər. Həyata keçirilmiş tədbirlər nəticəsində ölkənin sosial-iqtisadi
inkişafında özəl sektorun xüsusi çəkisi 80%-dən yuxarı təşkil edir. Bununla
belə, Şəki-Zaqatala bölgəsinin iqtisadi inkişaf potensialı tam istifadə edilmir.
Lakin iqtisadi fəallığın yüksəlişi ilə əlaqədar onun inkişafının şahidi oluruq.
[11, s.599]
Beləliklə, Azərbaycan Respublikasının
Şəki-Zaqatala
İqtisadi
regionunun sosial-iqtisadi və mədəni infrastrukturu ölkəmizin inkişafının
ümumi fonunda özünəməxsus səmərəli inkişaf xətti ilə əlamətdardır.
Azərbaycan dövlətinin ayrılmaz tərkib hissəsi, milli-mənəvi dəyərlərin
qorunub-saxlanılması və inkişaf prosesində əhəmiyyətli rola malik olan,
təbiəti, ekoloji-coğrafi xüsusiyyətləri etibarilə respublikamızda
turizm mərkəzi
kimi mühüm spesifikaya malik olan Şəki-Zaqatala iqtisadi regionunun sosial-
iqtisadi və mədəni infrastrukturunun əsas göstəriciləri sırasında mədəniyyət
təsisatları, xüsusilə, kitabxanalar, klublar, mədəniyyət evləri,
arxivlər,
muzeylər özünəməxsus yer tutur.
Xüsusilə, regionun əhalisinin etnik tərkibi xalqımızın çoxəsrlik tarixinin
ayrılmaz tərkib hissəsi, vahid milli Azərbaycan mədəniyyətinin formalaşması
prosesinin fəal iştirakçısı, ölkəmizdə tolerant multikultural mühitin bərqərar
81
olmasının əsas subyektlərindən biri kimi xarakterizə edilir. Bu aspektdə
regionda yaşayan əhalinin tarixi-milli xüsusiyyətləri,
mental xarakteri, adət-
ənənələri, mənəvi-əxlaqi xüsusiyyətləri etibarilə vahid informasiya məkanı
mühitində informasiya tələbatının öyrənilməsi, bu tələbatın optimal
ödənilməsi yollarının üzə çıxarılması, sənəd ehtiyatlarının əhalinin etnik
tərkibi üzrə paylanması qanunauyğunluqlarının müəyyənləşdirilməsi milli
kitabxanaşünaslıq elmi qarşısında olduqca aktual məsələ kimi dayanır.
Azərbaycan Respublikasının Şəki-Zaqatala iqtisadi regionunun
kitabxana-informasiya təminatı sisteminin əsaslarının müəyyənləşdirilməsi,
kitabxana şəbəkələrinin işinin öyrənilməsi, mədəni-maarif
müəssisələrinin
region əhalisinin informasiya təminatında yerinin araşdırılması və bütün
bunların ölkənin ümumi sosial-iqtisadi və mədəni durumu fonunda müqayisəli
şərhinin verilməsi kitabxanaşünas mütəxəssilər qarşısında ciddi elmi-nəzəri
vəzifədir.
Respublikamızda regionların inkişafına ümumdövlət qayğısı nəticəsində
Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonunda sosial-iqtisadi və mədəni infrastrukturun
inkişafı yeni tarixi mahiyyət kəsb etməyə başlamış, müasir cəmiyyətin qarşıya
qoyduğu tələblər müstəvisində yeni mütərəqqi prioritetlər ortaya çıxmışdır.
Xüsusilə, respublikamızda informasiyalaşdırılmış cəmiyyətin bərqərar olması
prosesinə regionların sürətli töhvələri artmış, belə bir qabacıl prosesdə Şəki-
Zaqatala iqtisadi regionunun rolu yeni mahiyyət kəsb etməyə başlamışdır.
Regionun ölkədə informasiyalaşdırılmış
cəmiyyət quruculuğu
prosesində iştirakının
spesifik cəhətləri, kitabxana-informasiya müəssisələrinin
işinin təşkili, mədəni-maarif təsisatlarının fəaliyyəti, əhalinin informasiya
tələbatına müvafiq səmərəli xidmətin təşkili problemlərinin öyrənilməsi geniş
aktuallığı ilə qarşıda dayanmışdır.
Azərbaycan Respublikasının suverenliyi, ərazi toxunulmazlığı,
dövlət
təhlükəsizliyi və müdafiə qabiliyyəti müstəvisində, ölkənin mühüm tərkib
hissəsi, yüksək geosiyasi parçası, vahid Azərbaycan xalqını təşkil edən
əhəmiyyətli multikultural ocaqlarından biri olan Şəki-Zaqatala iqtisadi
regionunun sosial-iqtisadi və mədəni infrastrukturunun əsasları ölkənin ümumi
sosial-iqtisadi və mədəni sisteminin əsasları fonunda spesifik mahiyyət daşıyır.
Ədəbiyyat
1.
“Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət
Proqramı” (2004-2008-ci illər) // Azərbaycan.- təsdiq edilməsi.-2004.-11 fevral
2.
Azərbaycanda kitabxanaların fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması haqqında:
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı // Azərbaycan.-2007.-21
aprel
3.
“Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008-2013-cü
illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi barədə Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin sərəncamı// Respublika.-2008.-7 oktyabr.