76
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ ŞƏKİ-ZAQATALA İQTİSADİ
REGİONUNUN SOSİAL-İQTİSADİ VƏ MƏDƏNİ
İNFRASTRUKTURU
Daşqın Məhəmmədli
BDU-nun Kitabxana resursları və informasiya axtarış sistemləri
kafedrasının doktorantı
dashqin.muhammedli@mail.ru
Социально-экономическая и культурная инфраструктура Шеки-
Загатальского экономического района Азербайджанской Республики
Резюме: В статье анализируются основы социально-экономической и
культурной инфраструктуры Шекинско-Загатальского экономического района
Азербайджанской Республики, подытоживается реальная ситуация социально-
экономического и культурного развития региона по автономному положению
страны, перечисляемые проблемы и ее решение и особенности перспективного
независимого, кроме того, существуют объясненные специальные функции,
учреждения культуры, особенно, основы работы библиотек, которые
являются частью системы информационного обеспечения.
The social-economic and cultural infrastructure of the Sheki-Zagatala economic
region of Azerbaijan Republic
Abstract: The article is analysed bases The social-economic and cultural
infrastructure of the Sheki-Zagatala economic region of Azerbaijan Republic,
summarized real situation of social-economical and cultural of region on indepence
situation of country, enumerated problems and its solution and features of perspective
independent. Also, there are explanationed spesific features, cultural institutions,
specially, the bases of library work that as the part of information provision system.
Açar sözlər: Şəki-Zaqatala iqtisadi regionu, informasiya təminatı, kitabxana
şəbəkələri, mədəniyyət təsisatları, turizm, nəqliyyat, sənəd ehtiyatları, elektron
idarəetmə, milli identifikasiya, multikultural mühit.
Ключевые слова: Шеки-Загатальский экономический район, информационно-
библиотечные сети, культурные учреждения, туризм, транспорт,
документарные ресурсы, электронное управление, национальная
идентичность, поликультурная среда.
Keywords: Sheki-Zagatala economic region, information, library networks, cultural
institutions, tourism, transport, document resources, electronical governance,
national identity, multicultural environment.
Müasir
şəraitdə
bəşəriyyətin qarşısında cəmiyyətin
informasiyalaşdırılması kimi qlobal bir problem durur. Elmi-texniki tərəqqinin
yeni nailiyyətlərinin praktikada tətbiq olunduğu yeni şəraitdə informasiyanın
insan
və cəmiyyətin, dövlətlər və xalqlar arasında əlaqələrin inkişafına təsiri
günü-gündən artır. İnformasiyanın yayılması və ötürülməsində başqa
komunikasiya vasitələri kimi kitabxanaların da mühüm rolu vardır.
77
Respublikamızda kitabxana-informasiya resursları zəngin tarixi ənənələrə
malikdir və bu ehtiyat cəmiyyətin informasiya təminatında mühüm rol
oynayır.
Kitaba, kitabxana işinə və onun hərtərəfli inkişafına yüksək qiymət
verən ölkə prezidenti cənab İlham Əliyev regionlar arasında yaranmış fərqlərin
aradan qaldırılması ilə əlaqədar demişdir: “Azərbaycan iqtisadi regionlarının
üçdə iki hissəsi Bakıda və Abşeron yarımadasında formalaşmışdır.
Azərbaycan təkcə Bakıdan və Abşerondan ibarət deyildir. Azərbaycanın hər
bir regionu inkişaf etməlidir”.
Azərbaycan Respublikası yenidən öz müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra
kitabxana işinin və biblioqrafik fəaliyyətin inkişafına dövlət qayğısı daha da
artırıldı, “Kitabxana işi haqqında” (1998), “İnformasiya, informasiyalaşdırma
və informasiyanın mühafizəsi haqqında” (1999) Azərbaycan Respublikasının
Qanunları qəbul edilmiş, eləcə də “Azərbaycan Respublikasında kitabxana-
informasiya sahəsinin 2008-2013-cü illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”nın
(2008) qəbul edilməsi və “Azərbaycanda Kitabxanaların
fəaliyyətinin
yaxşılaşdırılması haqqında” (2007) Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
sərəncamları imzalanmışdır. Bu ali dövlət sənədlərində
Azərbaycan
Respublikasında kitabxana-biblioqrafiya və informasiya fəaliyyətinin
kompleks inkişafını hərtərəfli əks etdirilmiş, eləcə də mütəxəssislər qarşısında
müvafiq sahə üzrə əsaslandırılmış elm-nəzəri bazanın yaradılması kimi ümdə
vəzifə qoyulmuşdur. [1; 2; 3]
Həmçinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 2004-
cü il 11 fevral tarixli “Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi
inkişafı Dövlət proqramı”nın (2004-2008-ci illər) təsdiq edilməsi barədə
fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasında 10
iqtisadi rayon - Abşeron, Quba-
xaçmaz, Dağlıq Şirvan, Şəki-Zaqatala, Aran, Gəncə-Qazax, Yuxarı Qarabağ,
Kəlbəcər-Laçın, Lənkəran, Naxçıvan - yaradılmışdır. Burada həmin iqtisadi
regionlarda bütün digər sahələrdə, eləcə də kitabxana-biblioqrafiya və
informasiya sahəsində hərtərəfli inkişafa nail olmaq, səmərəli elmi tədqiqatlar
təşkil
edərək aktual, əsaslandırılmış elmi nəticələr əldə etmək kimi ümdə
vəzifələr qoyulmuşdur. [1; 8, s.98]
Yaradılmış iqtisadi rayonlar içərisində öz iqtisadi-coğrafi mövqeyinə,
əhalisinin etnik tərkibinə, eləcə də kitabxana-informasiya infrastrukturunun
yerləşmə vəziyyətinə görə xüsusilə fərqlənən regionlardan biri Şəki-Zaqatala
İqtisadi regionudur. Bu iqtisadi
regionun tərkibinə Balakən, Qax, Qəbələ,
Oğuz, Zaqatala, Şəki rayonları daxildir. Bu iqtisadi regionda kitabxana-
informasiya infrastrukturu əhalinin polietnik tərkibinə müvafiq olaraq
formalaşdırılmış, sənəd axını bir sıra aktual parametrlər əsasında
yerləşdirilmişdir. Burada əhaliyə kitabxana-informasiya xidmətinin təşkilində
mühüm cəhətlər öz spesifikliyi ilə xarakterizə edilir.
Bütün yuxarıda deyilənlərə əsasən düşünürük ki, Azərbaycan
Respublikasının Şəki-Zaqatala İqtisadi regionunda kitabxana-informasiya