Microsoft Word jurn Kitabshunasliq ve bibilioq 1(40) 17. docx
Yüklə 16,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
93 2. Kitabxananın diyarşünaslıq fondu və ya onun ayrı-ayrı hissələri üzrə xülasə-ekskursiya; 3. Ən əhəmiyyətli müxtəlif diyarşünaslıq nəşrlərinin xülasəsi və s. Kitablar haqqında xülasə mövzu və janr üzrə yaxın olan bir neçə əsərin xarakteristikasıdır. Xülasədə kitablardan biri haqqında müfəssəl, digərləri haqqında qısa məlumat verilir. Tövsiyə siyahısında əsər haqqında məqalələr, resenziyalar göstərilir. Həmçinin haqqında məlumat verilən nəşrlərin oxucular tərəfindən necə əldə edilməsi, yerləşdiyi kitabxanalar, elektron versiyasının mövcud olduğu saytlar barədə də məlumat verilir. Biblioqrafiya günü - oxucuların biblioqrafik informasiya mədəniyyətinin artırılmasının kompleks formasıdır. Günün keçirilməsində məqsəd oxucuların marağını ədəbiyyat axtarışında biblioqrafik mənbələrə, tövsiyə vəsaitlərinə, soraq-biblioqrafiya aparatına yönəltməkdir. Biblioqrafiya günü universal və tematik ola bilər. Sərgilərə baxış, kitabxanaya ekskursiya, xülasələr, kitabxana dərsləri keçirilir, məlumat nəşrləri, kataloqlar haqqında məsləhətlər verilir (5). Hər bir MKS-də BİX elə təşkil edilməlidir ki, tələbatçı ona lazım olan informasiyanı tam və dolğun əldə edə bilsin. Müasir dövrdə mövcud informasiyalar ənənəvi çap məhsulu ilə yanaşı, eyni zamanda elektron formada təqdim olunmaqdadır. Kitabxanalar internet şəbəkəsinə qoşulmaqla oxucular üçün ümumaçıq informasiya məkanını formalaşdırır, xidmət prosesində elektron sənədlər və elektron kataloqlar, elektron poçt və s. istifadə edirlər. Kitabxanada ənənəvi kitabxana-biblioqrafiya xidmətləri ilə yanaşı, internetdən istifadə, müxtəlif təqdimatlar və konfransların keçirilməsi, skaner, surətçıxarma və s. əlavə xidmətlərdən istifadə olunur, tammətnli elektron nəşrlər hazırlanır. İndi bütün kitabxanaların çox maraqlı dizaynlı, informasiya ilə zəngin saytları yaradılmışdır. MKS-lərin biblioqrafik xidmətində kitabxanaların saytı xüsusi yer tutur. Onlar öz saytlarında istifadəçilərin maraq dairəsinə uyğun olan materialları yerləşdirirlər. MKS-in saytında “Yeni ədəbiyyat”, ən çox oxunanlar, elektron nəşrlər, müxtəlif sahələr üzrə (tarix, diyarşünaslıq, mədəniyyət və turizm, hərbi-vətənpərvərlik və s.) məlumat bazaları, kitabxanada keçirilən tədbirlər, regionda baş verən yeniliklər, mətbuatın xülasəsi (mətn və audio) yerləşdirilir. Saytda müəyyən sahənin mütəxəssisləri üçün “Mütəxəssislər üçün”, “Mütəxəssislərə kömək”, “Mədəniyyət və incəsənət”, “Kiçik və orta biznes”, “Kitabxanaçılar üçün yeni sənədlər” və s. bölmələr yaradıb ixtisasa uyğun mövzu siyahıları hazırlayırlar (siyahılar vaxtaşırı dəyişdirilir) və orada mütəxəssislərə yeni ədəbiyyat haqqında yeniliklər öz əksini tapır (5). Ənənəvi çap məhsulunu elektron formada hazırlamaq, qorumaq və düzgün istiqamətləndirmək üçün hazırda insan fəaliyyətinin bütün sahələrində informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından geniş şəkildə istifadə olunur. Respublikanın ictimai-siyasi və mədəni həyatında baş verən hadisələrə, əlamətdar günlərə, elm, təhsil, mədəniyyət, incəsənət, iqtisadiyyat, texnika, tibb və s. sahələrə aid kitabxanaya daxil olan qəzet və jurnallar araşdırılıb 94 məqalələrin analitik yazılışını və tam mətnini elektron kataloqda yerləşdirməklə analitik məlumat bazaları yaradılır. Bununla da həm çap formasında (cari biblioqrafik nəşrlər), həm də kitabxananın saytı vasitəsilə rəhbər işçilərə, elmi tədqiqatçılara, alim və ziyalılara, müxtəlif sahələrdə çalışan mütəxəssislərə, eləcə də geniş ictimaiyyətə operativ məlumat çatdırılır (6). MKS-də oxuculara göstərilən biblioqrafik xidmət növlərindən biri də biblioqrafik informasiya xidmətidir. Biblioqrafik informasiya xidmətinin əsas mahiyyəti ondan ibarətdir ki, kitabxanaya daxil olan yeni ədəbiyyat haqqında oxuculara müntəzəm və operativ məlumat verilsin. Qeyd etmək lazımdır ki, MKS-də fərqləndirilməyən - yəni kütləvi biblioqrafik informasiya xidmətinin müxtəlif metodlarından geniş şəkildə istifadə olunur. Kütləvi biblioqrafik informasiya xidmətinin ən geniş yayılmış forması kitabxanaya daxil olan yeni ədəbiyyatın məlumat bülletenidir. MKS-də metodiki biblioqrafiya şöbələri sistemin vahid fonduna daxil olan yeni ədəbiyyatın məlumat bülleteni hazırlamışdır. Məlumat bülletenləri yeni daxil olmuş ədəbiyyatın miqdarından asılı olaraq əvvəlki illərdə hər rübdə hazırlanırdı. Son illər sistemə daxil olan ədəbiyyatın azlığını nəzərə alaraq ildə bir dəfə kitab fonduna daxil olan yeni ədəbiyyatın məlumat bülleteni adı ilə tərtib olunur. Bülletendə materiallar onluq təsnifat üzrə verilir, daxildə isə əlifba qaydasına riayət olunur. Məlumat bülleteni bütün kitabxana-filiallara göndərilir. MKS-də tərtib edilən bülletenlərin qarşısında duran tələblər bunlardır: məlumatın tamlığı, dəqiq seçmə meyarı, materialların düzülüşündə sistemlilik, dəqiq və vahid biblioqrafik təsvir, məlumat annotasiyasının verilməsi, bülletenin hər bir buraxılışı üçün “giriş” məqaləsinin olması, yaraşıqlı xarici tərtibat və nəhayət kifayət qədər tiraj. “Dövlət kütləvi kitabxanalarının mərkəzləşdirilməsi” haqqında “Əsasnamə”yə görə, bülletenlərin nəşri bütün MKS-lər üçün vacib hesab edilir. Mütəxəssis oxuculara biblioqrafik informasiya xidmətinin bir çox üsullarından istifadə olunur. Mütəxəssis oxucuları ən çox sırf elmi ədəbiyyat maraqlandırır. Bu ədəbiyyatlar isə kitabxanaya az nüsxədə daxil olur və lazım olan filialların hamısına göndərilə bilmir. Ona görə bu cür ədəbiyyatı mütəxəs- sislərin nəzər-diqqətinə çatdırmaq üçün mərkəzi kitabxanada sərgilər təşkil edilir. Bu sərgilər filiallarda da nümayiş etdirilir. Bu haqda əvvəlcədən filialın işçisi elan vasitəsilə oxculara məlumat verir. Mərkəzi kitabxanada mütəxəssis oxuculara biblioqrafik informasiya xidmətini yaxşılaşdırmaq üçün biblioqraf kitabxananın komplektləşdirmənin mövzu planı ilə tanış olur ki, il boyu şöbəyə daxil olan bütün biblioqrafik sorğulara dair kitabxanada olmayan ədəbiyyatın alınması üçün xüsusi səy göstərir (5). Bildiyimiz kimi, biblioqrafik icmallar kitabxanalarda kitabın kütləvi təbliğinin ən geniş yayılmış formalarından biridir. Həm mərkəzi kitabxanalarda, həm də kitabxana-filiallarda biblioqrafik icmallar keçirilir. Yüklə 16,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|