Microsoft Word siyaset II cild rtf
Yüklə 4,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “İkili standart” siyasəti zamanı bir mövqe tamamilə digərini inkar edir.
- “ikili standart”
- (real ədaləti müdafiə vəziyyət zamanı)
- Almaniya Azərbaycan ilə bütün sahələrdə, o cümlədən parlamentlər
202
dövlətlərdən istifadə olunur. “İkili standart” siyasəti böyük dövlətin kiçik dövləti ədalətsizliyə təhriketmə vasitəsidir. Buna növbəti bir misal da çəkmək olar. Məsələn, ABŞ Ukraynanı Rusiya əleyhinə çıxış etməyə təhrik edir, lakin Ukraynanı tam müdafiə etmir. Burada daha çox əzab çəkən tərəflər isə təhrikə məruz qalmış dövlətlər olurlar. Eləcə də Rusiya öz ərazisində Gürcüstan vətəndaşlarına qarşı gediş-gəlişi çətinləşdirir, viza rejimini tətbiq edir, pasport rejimini çətinləşdirir. Nəticədə Rusiyada işləyən çoxlu sayda Gürcüstan vətəndaşları Rusiyanı tərk etmək məcburiyyətində qalırlar. Belə olan halda, ABŞ Gürcüstan vətəndaşları üçün öz sərhəd qapısını açıq elan etmir. Bu siyasətə “ikili standart” adını vermək olar. “İkili standart” siyasəti zamanı bir mövqe tamamilə digərini inkar edir. Nəticədə siyasətin tətbiq olunduğu dövlət çıxılmaz və aldanılmış vəziyyətdə qalır. Məsələn, Azərbaycan hal-hazırda super, böyük və orta gücə malik dövlətlər olan Rusiya, ABŞ, Fransa və İran tərəfindən aldanılır. Azərbaycan ictimaiyyətinə, eləcə də beynəlxalq ictimaiyyətə məlumdur ki, Azərbaycana qarşı “ikili standart” xarakterli siyasəti hal-hazırda ilk növbədə ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr olan dövlətləri Rusiya, ABŞ, Fransa həyata keçririrlər. Bu dövlətlərin öz bölgə maraqları və maraqlar uğrunda siyasi çarpışmaları Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ədalətli həllinə imkan vermir. Sadalanan dövlətlər bir tərəfdən bəyan edirlər ki, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü qəbul edirlər, digər tərəfdən Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qarşı çıxırlar. Məsələn, həmin dövlətlərin rəsmi nümayəndələri dəfələrlə bəyan ediblər ki, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü qəbul edirlər. Lakin 2008-ci ildə Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində vəziyyətə dair BMT Məclisində qərar qəbul edilərkən (real ədaləti müdafiə vəziyyət zamanı) Rusiya,
Fransa və
ABŞ Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün əleyhinə səs veriblər. İran tərəfi də Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü şübhə altına alır və bu baxımdan da qərar qəbul edilərkən anlaşılmaz siyasi hərəkət edib. Bununla yanaşı, böyük dövlətlərin şirkətləri beynəlxalq hüquqa zidd olaraq Dağlıq
203
Qarabağ ərazisində müəyyən işlər həyata keçirirlər. Həmin dövlətlərdə Dağlıq Qarabağın nümayəndəliyi də açılmışdır. ABŞ Dağlıq Qarabağa ilbəil maddi yardım göstərir. Qeyd edildiyi kimi, Azərbaycana qarşı “ikili standart” siyasətini İran da həyata keçirir. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə şübhə ilə yanaşır. İran Ermənistanla hərbi, iqtisadi və siyasi sahədə əməkdaşlıq edir. İrandan Ermənistana qaz kəməri çəkilibdir. Buradan görünür ki, İranın Ermənistanda öz dövlət maraqları vardır. Lakin bu maraqlar Azərbaycana qarşı yönəlməməlidir və İran daima Azərbaycanın ədalətli mövqeyini dəstəkləməlidir. İran Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü ona görə dəstəkləmir ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli İranın region maraqlarına ziddir. İran hesab edir ki, münaqişə Azərbaycanın regionda çox güclənməsinin qarşısını alır ki, bu da Azərbaycanın İranla ehtiyatlı davranmasına səbəb olur. İran Cənubi Azərbaycan amilindən ehtiyat edir. Cənubi Azərbaycanda geniş azadlıq hərəkatının başlanması zamanı Azərbaycanın bəzi siyasi qüvvələri tərəfindən güclü dəstək alacağından ehtiyatlanır. Bu məqsədlə, İran Azərbaycana qarşı “ikili standart” siyasətindən istifadə edir. Yəni bəzi hallarda bölgədə özünü Azərbaycana qarşı səmimi aparır, lakin özünün dövlət maraqlarına görə Azərbaycanın xeyrinə olaraq, ədalətli şəkildə konkret və dəyişməz mövqe nümayiş etdirmir. Azərbaycana qarşı regionda müstəqillik qazandıqdan sonra Türkiyə birtərəfli və pozitiv siyasət nümayiş etdirir. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü qəbul edir, beynəlxalq aləmdə dəstəkləyir, Ermənistanı təcavüzkar dövlət kimi tanıyır. Lakin Türkiyə də Ermənistanla sərhədləri açarsa
və Ermənistanla dövlət səviyyəsində əlaqələr qurarsa, o zaman bu dövlətin də Azərbaycana qarşı “ikili standart” siyasətinin əsası qoyulacaqdır. Belə ki, Türkiyə Ermənistanda öz dövlət maraqlarını təmin etməyə çalışacaq, lazım olan anda Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləməkdən imtina etmək məcburiyyəti ilə üzləşəcəkdir. Ermənistan çalışacaqdır ki, Türkiyənin Dağlıq Qarabağa dair mövqeyində dəyişiklik etsin. 204
Avropa ölkələrindən ilk növbədə Fransada siyasi qüvvələr ermənipərəst siyasət yeridirlər. Fransa türkçülük amilindən də ehtiyatlanır və Türkiyənin Avropa İttifaqına daxil olmasını əngəlləyir. Almaniya da Azərbaycana qarşı ayrıseçkilik siyasəti yeridir. Belə ki, Dağlıq Qarabağın nümayəndəliyinin öz ölkəsində açılmasına icazə verib. Lakin bu siyasətinə başqa “don” geyindirməyə çalışır. Bu baxımdan 2009-cu il aprel ayının başlanğıcında Almaniyanın xarici işlər nazirinin müavini Qernort Erler Azərbaycanda səfərdə olarkən bildirmişdir ki, Dağlıq Qarabağ separatçıları ilə əlaqələr quran qurumların Almaniya hökuməti ilə heç bir əlaqəsi yoxdur və bu Almaniyanın mövqeyini əks etdirmir. Azərbaycan ilə siyasi, iqtisadi, mədəni, humanitar sahələrdə əməkdaşlığı gələcəkdə də inkişaf etdirmək niyyətində olan Almaniya Azərbaycanın uğurlarını yüksək qiymətləndirir və gələcəkdə də Qafqaza kömək göstərməyə hazırdır. 1 ABŞ-ın Azərbaycanın ərazisində Ermənistan işğalı nəticəsində yaradılan Dağlıq Qarabağ separatçılarına 2010-cu ildə də dövlət səviyyəsində 8 milyon dollar maddi yardım ayrıması “ikili standart” siyasətinin tərkib hissəsidir. ABŞ bu addımı atmasına düzgün hüquqi qiymət vermək istəyir və bildirir ki, yardım hökumətə yox, əhaliyə verilir. Burada belə bir sual ortaya çıxır: - Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsində yaşamış və zorla qovulmuş azərbaycanlı əhalisinə nə üçün həmin yardımdan pay ayrılmır?- Budur, “ikili standart” siyasətinin mahiyyəti. ABŞ siyasətinin tətbiqi o mənanı verir ki, bu dövlət Dağlıq Qarabağın qeyri-qanuni və işğalçı hakimiyyətini dolayı yolla beynəlxalq hüququn
subyekti kimi
qəbul edir.
Dağlıq Qarabağın müstəqilliyini rəsmən tanımasa da, öz siyasəti ilə müstəqil dövlət kimi qəbuletmə siyasətini tətbiq edir. ABŞ qondarma qurumu dəstəkləməklə, beynəlxalq hüququn bütün əsas prinsiplərini pozur. Beynəlxalq hüquq işğal faktını pisləyir, ABŞ isə faktiki olaraq işğalçı hakimiyyəti dəstəkləyir. Bununla bir daha sübut
1 Almaniya Azərbaycan ilə bütün sahələrdə, o cümlədən parlamentlər səviyyəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsinə böyük əhəmiyyət verir. “Xalq qəzeti”, №68, 2 aprel 2009-cu il.
Yüklə 4,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|