adlı böyük bir m kanda formala ıblar v onların ruhu bütövdür, m n vi
bütövlüyü var. Sad c , rus imperiyası onu zorla cism n parçaladı. Amma
biz heç bir c h td n (etnoloji, m d ni ,m n vi, dini, psixoloji v b.
baxımdan) parçalanmı xalq deyilik – m n parçalanma fikrini q bul
etmir m. N üçün? Çox adam cavabı materialist kimi dü ünür, halbuki bu
m s l y idealistc sin yana maq lazimdir.
Biz bu h r kata materialist kimi yox, idealist kimi ba ladıq,
çünki materializm n inki köm y g lmir, ksin , man`e olur. Ancaq
idealizm söyk n nd bir torpa ın ortasından ç kilmi d mir p rd nin heç
bir h miyy ti yoxdur, onu parçalaya bilm z. Çünkü insanın ruhunun
m hsulu onun d biyyatıdır, tarixidir, f ls f sidir.”
212
Mill tin bütöv
olmasının zati özlüyünd dir. Ulus bir ruhdur. Ruhun parçalanması
mümkün deyildir. Ruh cismin ölm sil mübahis li qonuya çevril bil r.
Dövl tl mill t arasındaki f rq ruhla can arasındaki f rq b nz r. Dövl t
yaralanır, zaman keç yind aradan gedir. Ancaq Mill t böyük ruh olunca
ölm yir, aradan getm yir. Bir zaman olur ki, öz dövl tini yenid n
canlandırır. Sözsüz ki, bu yenid n canlanma a ır h zin l r mal olur.
Milyonlarla can itirilir. Lakin bir mill t yenid n öz m nliyind özl ir v
bütünl ir. O mill t, dild canlanır, ya amda canlanır. Dünyada v tarixd
öz yerini yenid n qazanır. Bunlar bir qissa zamanda olmayır. Milli
dü m nl r ld etdiyi bütün iç v dı imkanlardan yararlanaraq milli
qurtulu yolunu tutma a çalı ır. Ancaq ayaqlanmı bir ulusun qar ısında
sonucda yenik duruma dü ür. Mill t bütövlüyü fikird n ba lark n i d
dirç li yön lir. Ulusun h r k t g lm si qar ıda olan bütün ng ll ri
a araq qutsal amaca sarı h r gün bir atdım daha yaxınla ır. V sonunda
ba ımsızlıq, özgürlük, insanlıq v dövl tl m sür ci dayanmadan d vam
edir.
Özgürlük sevdalısı olan h r hansı insan toplusunun r-gec yolu
azadlıqdır. Dem k insan irad sinin birl m sind n yaranan mill t irad si
olunca, qar ısında dünyanın n yırtıcı ng li bel dayana bilm z. Yalnız
mill t ruhuyla dövl tçilik irad si, varolu una dön bil r. Mill ti, qutsal
irad y s f rb r ed n yolbaylıq rolu danılmaz ölçüd ön mlidir. Bir
212
( dal t Tahirzad , Qurtulu v Bütövlük yolu, /Elçib yl 6 söhb t/,Elçib y
kitabxanası, Baki, 2003. S200)
143
ulusun milli qurtulu sava ını do ru yön da ıyan imanlı, irad li, ulus v
torpa ının qurtulu unu h r ehtirasdan üstün tutan, kütl sil , aydınıyla
sevib-sevil n, onların azadlı ı v g l c yi yolunda ölm yi bacaran
yolbayların olması özlüyünd bir qurtulu dem kdir:
“Özgürlük ve ba ımsızlık benim karakterimdir. Ben
milletimin en büyük ve ecdadımın en de erli mirası olan
ba ımsızlık a kı ile dolu bir adamım. Çocuklu umdan bugüne
kadar ailevî, hususî ve resmî hayatımın her safhasını yakından
bilenlere bu a kım malumdur. Bence bir millete erefin,
haysiyetin, namusun ve insanlı ın vücut ve beka bulabilmesi
mutlaka o milletin özgürlük ve ba ımsızlı ına sahip olmasıyla
kaimdir. Ben ahsen bu saydı ım vazıflara, çok ehemmiyet
veririm. Ve bu vazıfların kendimde mevcut oldu unu iddia
edebilmek için milletimin de aynı vazıfları ta ımasını esas art
bilirim. Ben ya ayabilmek için mutlaka ba ımsız bir milletin
evladı kalmalıyım. Bu sebeple milli ba ımsızlık bence bir hayat
meselesidir. Millet ve memleketin menfaatleri icap ettirirse,
insanlı ı te kil eden milletlerden her biriyle medeniyet icabı
olan dostluk ve siyaset münasebetlerini büyük bir hassasiyetle
takdir ederim. Ancak, benim milletimi esir etmek isteyen
herhangi bir milletin, bu arzusundan vazgeçinceye kadar,
amansız dü manıyım.”
213
Ulusu AtaTürk saya ı sevm k, ulus özgürlüyü yolunda canını
qoymaq yalnız böyük ruhdan ir li g l bil r. Siyasi n d nl rd n deyil,
daha d rin kökd n mill ti sevm k ulusal kimlikd n ir li g l r. M n
mill timin sevdalısıyam, m nim uçun mill tim böyük ruhdur. Bu ruh
dövl tind ya ar, mill ti üz rind uçu ar. Bu ruh sınır tanımaz. Onun sınırı
sınırsızlı ıdır. Bosnalı air ”M nim Türkcem” erind yuxarıdaki s tirl ri
daha da göz l ifadeyl açır:
213
(MUSTAFA KEMAL ATATÜRK qayaq://www.1915turk.net/ataturke-ait-soz-soyleyin
”Menim Türkcem”
Bir ben varım,
Benimle birlikte Türkçem,
Türkçemle birlikte bir ben varım.
Ne ba ında ne sonunda gelir uygar dillerin.
Azeri'den tut, Balkanlara çık,
O Türkçe benim, ben o Türkçenin.
Bir ulusum var,
Ulusumla birlikte Türkçem,
Türkçemle birlikte bir ulusum var.
Ne ba ında ne sonunda gelir uygar uluslarım.
Orta Asya'dan tut, Orta Anadolu'ya çık,
O ulus benim, ben o ulusun.
Bir ben varım,
Benimle birlikte Türkçem,
Türkçemle birlikte bir ulusum var.
Ne ba ında ne sonunda gelir uygar dil ve ulusların.
Türkçem ba lar Azeri'den Balkanlara,
Ulusum Orta Asya'dan Anadolu'ya çıkar.”
214
Dövl td Bütövl m .
“ Yerli uca da ın yıxılmasın!
Kölg li iri a acın k silm sin!
Co qun axan göz l suyun qurumasın!
214
(Nusret Di o Ülkü /BOSNALI/ H. rqi/Soytürk/, Müs lman türk dünyasi d bi
örn kl ri. Tehran.2000.s34)
Dostları ilə paylaş: |