S nin ke iyini ç k rik ancaq. Minn tçi getdil r "Tik könül!" - dey S rv
qam tliy , s h r üzlüy . Qız bir d xac nin qeydin qaldı, Yapdı Türk basqını,
qadasın aldı. "A rını alaram!" dedi gülqönç , Atdı xac liyi qız gör n xac .
Zülfünün uçunu aldı lin , Gizli bir gu y ç kildi yen . Nur günb zi kimi
yas m n ba ı Divara sancmı dı bahar bayra ı. A a ı ma ara, yuxarı orman - Yar
üçün yax ı yer olarmı bundan? Üzdü salxım-salxım t r yas m ni, Uzatdı üstün o
ux s n mi. Yas m n güll ri n yum aq yataq, Dedi: - Qucaqla aq, sübh c n yataq!
Düym sin qıranda ism ti qaçdı, Göb kd n a a ı b ndini açdı. Qucdu gül xırmanı
bir gül ndamı, k rin için girdi badamı. "Milim sürm danda sürm l n c k!"
Deyinc neyl di gör qozbel f l k. S n dem kahadan bir neç tülkü Çıxırmı ,
a zında ikarın tükü. Qurdun da bu yer dü ür güzarı, st yir ov üst bo sun
onları. Tülkül r haramxor, af tli, qorxunc. Qurddan qurtulma a çatacaqmı güc?
Tülkünün ardınca qurd ildırım t k Uçdu düz xac nin yata ınad k. Tülkül r
qabaqda, qurd azca geri... Basqın basmarladı çar sizl ri. Xac nin qurdu u büsat
da ıldı. Sürünü görünc o, daban aldı. Özü d bilm di n vaqe dir,
Toza-torpa amı bula ıb, n dir? Cig ri qan oldu, fikri düyünç , Bu yerd n,
t l d n qurtulsun nec ? Z riflikd n rgiz, göz llikd nar ki s rv xac ni
qabaqladılar. Tutub t yind n baxdılar Aya, Dürrü iki n h ng aldı araya. - Bu,
n hrim nlik, bu, n k l kdir? Neçin incidirs n g nci, söyl bir! Tamam
öldürmüs n yazıq xac ni. Yet r, buraxsana kor yl nc ni. Yazı ı neç yol bugün
qovmusan, Birc vüsal üçün burnun ovmusan. Gör neç fırıldaq, k l k g lmis n.
Heç k s bu oyuna söyl m z hs n. And içdi, rh etdi qız dön -dön , Qulaq
asmadılar hekay tin . Xac g lib gördü andan bal damır, am iki qayçının
arasındadır. Qız x cal t ç kir dost gileyind n, Sirda yumru undan, r
çimdiyind n. Dedi: - Aman verin, ondan l ç kin, ncimi yarımı çox incitm yin!
Bir günah etm yib Ay dilb rimiz. Onu yox, siz m ni döy cl yiniz. Bir x yan t
varsa bu i d h rgah M nd , erk kd dir, onda yox günah. Pak v günahsızdır onun
gövh ri, Günahkara özüm m s h rd n b ri. O k s ki, ülf tin, e qin s sidir,
z ld n Tanrının pak b nd sidir. X tadan, b ladan saxlayıb bizi, B lk
qoruyurmu taleyin özü. Biz üz ver nd b la, t hlük , Af t af t il qovulub
b lk . Bizim b xtimiz h yanı yazan Bizi xilas etmi h yasızlıqdan. Kimin ki,
div n fsi çatmır kamına, G r k ükür desin b xt ilhamına. Harama can ver n
haramzad dir, Onlar, üzd n iraq, zaydır, z d dir. Bel p ri üzlü g lin , lb t
Heç bir yax ı ki i etm z x yan t. llah bir ki i ki, cavanlı ı var, Mehribanlı ı
var, heyranlı ı var. sm t yolumuzda ç kirmi ke ik, Bununçün günaha
ili m mi ik. Baxsa bir a aca yava, b dn z r, Onun halal olar meyv si m g r?
Heyvan, qurd-qu gözü baxırmı biz , Yax ımız bununçün dönürmü pis . Daha olan
oldu, keç n d keçdi. Olanım olacaq, keç nim heçdi. ndi gizli - a kar m n tövb
etdim, Tanrım q bul etdi, hdim yetdim. c l aman vers , möhl tim varsa, Ovum
ovlanma a razı olarsa, K bin k sdir r m, halalım olar. Qulluq göst r r m, amalım
olar. Gördül r Tanrıdan qorxur o s rv r, Bu qorxudan qorxdu o iki dilb r. Önünd
ba yib dedil r: - hs n! Bu q d r pakiz qid lis n. Yax ılıq toxumu kilib
s nd , Paksan, bataqlı a b z n dü s n d . Bu q d r iztirab, bu q d r zab
Dinclikmi slind - deyir haqq-hesab. Bu m rdin ç kdiyi d rd-q m alqı , Bu
m rdl r slind can d rmanıymı . Bir i ıq çe m si sal da ı yarıb, Bizi
b dn z rd n uzaqla dırıb. Löb tl r i r td n geri döndül r, Löb tbaz f l y
mat-m t ldil r. Sübh i ıq torunu hör n hörümç k Zülm t söyl di: - Dünyadan l
ç k! G ldi yaz n simi, lind çıraq. Apardı xac ni, ba sız qaldı ba . Sultanlıq
bayra ı qaldırdı xac , Açıldı ba ından dün nki gec . Ba -beyni h l d qaynar
qazandı. Bazlı ı itirdi, e qi qazandı. V fa göst rib n o baldoda a, Elçil r
yolladı h rd n ba a. Ayı Ay taxtına qaldırdı vur un, K bin d k sdirdi ad t
uy un. Dürrü m rcan il de di, qanatdı. Qu lar oyanark n balı ı yatdı. Balıqdan
qu acan h r bir xilq tin V sl can atması qanundur y qin. B xtin baxın ki, su
tapdı zülal. K bin k sdirdi ki, olsun nu , halal. Yas m n kimi saf, gümü kimi
a , Bir çe m tapdı ki, gün d n parlaq. Gündüzün saflı ı a lı ındadır. Gec l r
Ay göyd qurur a çadır. R ngin r ngl r il qarı ı ı var A r ngin n xıltı, n
orta ı var. Saflı ına gör a adlanır o, Yoxdur bula ı ı, yoxdur qokusu. Odur
ki, Tanrıya ibad tind A donu d b seçib özün b nd . Yas m n göz lin natiq
ça ında, ah ona yer verdi öz quca ında. B li, B hramın da bayramı vardı, Türlü
günb zl rd busat qurardı. S ma günb zi ki, girir h r dona, Yeddi qapısını
açmı dı ona. Ç N XAQANININ B R D QO UN Ç KM S ND N B HRAMIN
AGAH OLMASI Züh l
v Mü t ri bir d görü dü, Gün Balıq bürcünd n Quzuya dü dü. Ba lar Xızır kimi
cavanla dılar, Dirilik suları a ıb da dılar. H r çe m göb yi - bir Nil çayı,
Nil. H r yol - bir köç yolu, u ur, S ls bil. Ud bitir n torpaq mü k il doldu,
Mü k satan yell r mü k alan oldu. Novruz havasının möt dilliyi - Çıra ban al min
i ıq m nb yi. Novruz n f s verdi t z rüzgara, Tap ırdı canını t r reyhanlara.
Yerin ür yind n çıxdı bitgil r, Pasdan t mizl n n aynadır s h r. bn m xo
havadan torpa a çökdü, stil r axtanın dizini bükdü. Da ların ba ında kafur
r ngli qar Göz ya ı tökdükc hey da dı çaylar. Ya ıla baxdıqca nur aldı gözl r.
Ç m nl r g tirdi al m ziv r. Xumar gözl ril baxdı h yata, N rgiz qoymadı ki,
arifl r yata. Dan yeli n q d r naf l r açdı, Xallı b növ y qaliy saçdı.
N h ng yelk n açıb servin kölg si, m adın zülfünü darar n f si. Niluf r -
gec l r yatmayan sona Canını tap ırıb su qalasına. Qönç l r ax üst gör n
yapır, n ?- Lal yapra ına b nz y n löl . Süs n a ovcunda qızıl h diyy Aparır,
n rgiz tac olsun dey . H l çatmasa da qiyam t günü Bahar ulduz-ulduz saçır
gülünü. Gözl ri ya dolu nb lid ki, var - Z f ran dadınca gülm y ba lar.
Gülün, qaiqin töküldü qanı. - ç dirilik suyu! - dedi Lo manı. N srin
l ç kl ri ovcunda billur, Süs n ax l ri tutiya ovur. Qol-qol hörüyünü hör n
m rz ngu Deyl mil r kimi çiynind n asmı . Budaqlar qayçıdır, yapraqlar ip k.
Qoy bahar don biçsin bir qız d rzi t k. N üçün asqırır q r nfil sona? Sünbülün
mü kümü d yir burnuna? hd v falıdır xeyrigül, hs n - Yazıb yas m n : -
V li hdims n. Ç rxin qr bind hanı o ne t r? ritdi süs nb r - o tir- nb r.
Ceyran gözl ril naz satır qönç , Filin qula ına n deyir s rç ? A kafur
tirli, mü k üzlü çiç k Qızıl sır a taxıb yar qula ı t k. Söyüd ud ni anlı bir
g lindi ki, Gah a kafur saçır, gah ceyran mü kü. Söyüd ud önünd qaldırıb
bayraq r van - qırmızı, yas m ns - a . Amandır, g lm sin heç x zan ça ı,
lini di l yir söyüd buda ı. tir ah - güll r ah n ah, allah! Yer d havalanır
onunla, billah. Xoruz banınacan susmayan bülbül B lk t bil çalır, n göz l
t bil. Sor, kimin üçündür be növb t t bil, Bülbülü b kl yir a gül, qızıl gül.
S rv üst göy rçin ruh verir yen Könül alanların rud ah ngin . Nal ç k n qumru
nec ney çalır: K kliyin gülü ü a zında qalır. Turacın avazı çölü dindirir,