________________Milli Kitabxana________________
63
sökük komasında rahatlanardı. Əgər Məhtabanın üstü unlu qoca dəyirmançıdan
uşağı olsaydı, özü doğduğu kimi, özü də bələyərdi. Özü cır-cındaya bürüb-
büküb, özü döşünə salıb əmizdirərdi. Məhtabanın özünə qalsaydı, xarici,
şabalıdısaç mamaça, yaxud dayə nədi, öz uşağını gözündən qırağa qoydu nədi?!
Zəhər şüşəsini hövlündən çalxayıb lampaya çırpıb sındıran, biçarə Xədicənin
nahaqdan ölümünə bais olan Ərmağan Həlakunu məhkəməyə çəkən, cəza
hökmünü özünə oxuyan hakim harada idi? Bəs niyə görünmürdü? Niyə, əgər
varsa, bir adil hakim cınqır çıxarıb demir ki, ağayi Ərşad Həlaku, ay millət
zabiti, bəkarətinə toxunduqdan sonra, ananla barışmaq naminə hansı haqla
xadimə Xədicənin olan-qalan nəfəsini də kəsib, onu qətlə çatdırdın, meyitini də
gecə ikən uzaq bir xəndək altına atıb quyladın? Biçarə qızcığaz Avropanı
gözmişdimi? Oradan beş qızıl çəkisinə zəhər almışdımı? Yaxud o binəvanın
zəhərdən xəbər-ətəri vardımı?!. Zəhər şüşəsinin sınmağında, zəhərin tökülüb
dağılmağında o kimsəsizin günahı nə idi?.. Görünür, Xədicənin günahı bu idi ki,
cəmi-cümlətanı üç gün əvvəl Ərşad xan onun nazikcə biləyindən yapışıb
çarpayısının üstünə fırlatmışdı, otağının qapısını möhkəmcə bağlayıb, qızcığazın
ağzını əli ilə qapamış, bəkarətini zalımcasına pozmuşdu?! Elə buna görə də
Ərşad ikitərəfli səy göstərmişdi, üzdə anasına xidmət etmək, əslində isə öz
cinayətinin izini itirmək istəmişdi.
Ərşad xanın mülahizəsincə babası Məmalik rəiyyət qızının dadına-tamına
baxmışsa, niyə nəvəsi baxmasın! Əgər Ərşadın Məmalik babası qocaldıqca
başını itirib, bir kənizi özünə xanım edibsə, daha niyə nəvəsi başını itirib, kənizi
sağ qoysun ki, sabah gözdən yayınıb, bir guşədə uşaq doğsun, bələyib balasını
qucağına alsın, kəndbəkənd, şəhərbəşəhər İranı dolaşıb desin ki: - "Bu uşaq
Həlakudur, buna rəhm edin, bu yazıqcığaza yemək verin, tərəhhümə gəlin, bizi
xanənizin guşəsində gecələməyə qoyun!". Axı, Məhtaban özü belə acı taleli
qızlar haqqında az eşitməmişdi. İndiyə qədər onu sağ-səlim saxlayan atasının
zəhmi, atası öləndən sonra Pəhləvan Məhəmmədin sayəsi, əlinə silah götürən
fədainin kölgəsi idi! Pəhləvanın kölgəsinin qorxusundan bir kəs Məhtabana
təcavüz edə bilməmiş, qoluqüvvətli qıza yaxın gələ bilməmişdi. Məhtaban belə
böyümüşdü!.. Bəlkə Məhtaban ona söz atan Ərdaha cavanlarından
________________Milli Kitabxana________________
64
birinin üzünə balaca gülümsəsəydi, qaşqabağını sallayıb palaz-paltarla qıjıltılı
çaya tərəf enməsəydi, yaxşı idi?!.
Kaş, Məhtaban qoca xana məhrəm olmaqdan əzəl Quran qəsəmini pozub, daş
hasarı aşıb, evlərinə qayıdaydı, heç xan xanımı olub öz ürəyini yeyə-yeyə xarici
xanımla bahəm zər-ziba içində "bəxtəvər" görkəmində dolanmayaydı. İçində ilan
qıvrılan güllərin arasında gəzməyəydi!..
- Yenə nəyin dərdini çəkirsiniz, Məhtaban xanım?
- Özüm
də heç bilmirəm, hörmətli həkim!
- Axır sizə demişəm ki, mən olan yerdə siz heç nəyi özünüzə dərd
etməyin!
Xarici xanım güllükdən qayıdıb xan imarətinə girdi, imarətin daxili səliqə-
səhmanını öz zövqünə uyğun qurmaq məqsədi ilə başladı.
- Bu
nədir, niyə özünüzü belə incidirsiniz? - deyə Məmalik xan çəkinə-
çəkinə soruşunca, xarici xanım çəkinmədən gülə-gülə cavab verdi:
- Evinizdə Avropa düzəldirəm, xan!
- Nə Avropa?
- Avropa,
Fransa!..
-
Şərqdə, Savalanın ətəyində nə Avropa , nə Fransa, xanım?
- Mütərəqqi Avropa, Savalanın ətəyində mütəməddin Fransa! - Xarici
xanım Məmalik xanın divardan açıb boşaltdığı, qulluqçu-qaravaşlar vasitəsilə
aşağı zirzəmiyə daşıtdırdığı xalı-xalça yerlərini göstərdi: - Bax, buraya
Fransadan zövq oxşayan tablolar gətirib asmaq lazımdır! Hələ doğum
təntənəsindən sonra xanın yataqxanasına da əl
atacağam, gözəl tablolarla, şəkillərlə Avropa düzəldəcəyəm!..
- Nə tablo, necə şəkil, xanım? Bizim evdə necə Avropa düzəldəcəksiniz?
- Biz
təcili teleqrafla Parisə sifariş edəcəyik, sizin orada bankda olan
pulunuzdan tabloların dəyərini ödəyəcəyik!
-
Axır necə, nə təhər, xanım? - deyə məəttəl qalan, ancaq əziz qonağının
xatirinə toxunmaq istəməyən Məmalik xan heyrətlə soruşdu.
- Düzü, mən xaricdə olanda siz buyuran o tablolara çox baxmışam, ancaq heç
biri Təbriz xalı-xalçasınca mənə yapışmayıbdır!
- Üzr
istəyirəm, Məmalik xan! - deyə xarici xanım Ərdaha xanının öz
zamanından necə geri qaldığına pərt oldu.
Məmalik xan səhvini başa düşüb, tezcə təshih etməyə çalışdı:
________________Milli Kitabxana________________
65
- Axır siz necə buyurursunuz, xanım?.. Bəlkə bir də diqqətlə dinləyəndə
xoşumuza gəldi? Mən, zərli çərçivələrin qiyməti barəsində əsla çənə-çürüklük
etmək iştiyaqında deyiləm!
- Mən ən çoxu Avropa səliqə-sahmanını, mədəni üsuli tərzini, bəri başdan
bizim təvəllüd tapacaq cavan xanın zövqünü nəzərdə tuturam!
- Necə, necə?! - Məmalik xan mamaçanın işarəsini bilsə də, məlul-
müşkül dayanan Məhtabanın bulud kimi tutulan qaşqabağını açmaq, xarici
xanımın yanında yabanı gorünən Məhəmməd yetimçəsinin üzünü balaca da olsa
güldürmək üçün qəsdən sual verdi. Xarici xanım da öz pərtliyini tezcə bir tərəfə
atdı, Məmalikdən xeyli qənimət qoparmaq həvəsi ilə cavab verdi:
- Gələcək xanın, İranın ən mədəni, ən mütərəqqi xanının zövqünü ilk
ibtidadan nəfis sənət əsərləri ilə tərbiyə etmək üçün mən deyən mədəni, müasir
səliqə-sahman gərəkdir!
-
O xan kim ola? - deyə ərköyün uşaq kimi ağzı açıla qalıb, varies həsrəti
ilə gülümsəyən Məmalik bilə-bilə yenə xarici xanımdan soruşdu.
Xarici xanım da bilə-bilə üstünü vurmadı:
- Bu
böyük
xandır! - Utandığından başını gizləməyə yer tapmayan
Məhtabana nəzər saldı. - Biz bu xanın yolunu səbirsizliklə gözləyirik! Heç
şübhəsiz ki, mədəni mamaçanın əli ilə tutulan xanzadənin çox böyük xan
olacağına ümid edə bilərsiniz! O, yəqin vəzir olacaq, sizin öz ibarənizcə desək,
sədr-əzəm olacaqdır!..
Məmalik xan daba sözü döndərmədi, söhbət ciddi olsun, ya qeyri-ciddi, onun
qırışıq torbalar içində itən gözlərində sevinc yaşları gəzdi. Bütün bu söz-söhbəti
özü üçün təhqir sayan Məhtabanın qara kirpiklərində kədərli gilələr dolandı.
Qoca ərlə cavan xanım bir-birinə nəzər salınca, birdən eyni narahatlıq içinə
düşdülər, onların hər ikisinin təsəvvüründə köz kimi qızaran, mirqəzəb ruhlu
Ərmağan görününcə nəfəslərini güclə dərdilər...
12
Məhtaban barhəmlini yerə qoydu. Xarici mamaça körpəni öz qayda-qanunu
ilə tutdu. Məmalik xanın əsil arzusunun yerinə yetdiyini, oğlan uşağı
doğulduğunu görüncə xarici xanım yerdən göyəcən sevindi. O, əndərundan
gətirdiyi cavan xadiməyə ağ xalat geydirdi,
Dostları ilə paylaş: |