DÖRDÜNCÜ FƏSİL
Bəsrəyə gəldikdən sonra bir məsciddə yerləşdim.
Məscidin axundu sünni məzhəbindən olan Şeyx Ömər
Tai adlı bir ərəb idi. Onunla tanış olub söhbət etdikdə,
məndən
şübhələnərək
sorğu-suala
tutdu.
Mən
vəziyyətdən çıxmaq üçün - türkiyəliyəm, İğdır
bölgəsindən. Əhməd əfəndinin tələbəsiyəm, -dedim.
Bir neçə cümlə də türk dilində danışdım. O, gözləri ilə
işarə edərək kənarda dayanmış bir şəxsi yanına çağırdı.
O da mənimlə türk dilində bir az danışdı və bu dili
yaxşı
bildiyimi
dedi.
Onu
şübhəli
fikrindən
döndərdiyim üçün çox sevindim. Lakin bir neçə
gündən sonra hiss etdim ki, o mənim türk casusu
olduğumu zənn edir. Daha sonra həmin ruhani ilə
xəlifə tərəfindən tə`yin olunan vali arasında kəskin
ədavət olduğunu öyrəndim. Şeyx Ömərin məscidindən
uzaqlaşmaq məcburiyyətində qaldım. Yaxınlıqda olan
bir mehmanxanaya köçdüm. Mehmanxananın sahibi
Mürşid adlı axmaq bir adam idi. Hər səhər azan vaxtı
olmamış gəlib qapını möhkəm-möhkəm döyəcləyirdi.
Mən də durub azan verildikdən sonra namazımı
qılırdım. Bir gün də gəlib belə dedi:
Namazdan sonra mütləq bir saat Qur`an oxumalısan.
Dedim: Qur`an oxumaq İslamda vacib əməl deyil,
niyə israr edirsən?
Cavabında dedi: Namazdan sonra yatmaq mülk
sahibinə bədbinlik gətirər.
Onun bu əmrini yerinə yetirmək məcburiyyətində
qaldım.
Belə etməsəydim, yəqin ki, o
məni
29
mehmanxanadan çıxara bilərdi. Odur ki, hər gün sübh
namazından sonra bir saatdan çox Qur`an oxumalı
olurdum.
Başqa bir gün də əsəbi halda otağıma gələrək dedi:
Sən bu evə gələndən sonra mənim işlərim düz
gətirmir. Sən çox uğursuz adamsan. Sənin bu cür
olmağın, evli olmadığına görədir. Ya evlənəcəksən, ya
da mənim mehmanxanamı tərk edəcəksən.
Dedim: Mənim evlənmək üçün lazım olan miqdarda
pulum yoxdur.
Əhməd əfəndi üçün gətirdiyim bəhanəni Mürşidə
deyə bilmədim. Çünki o, həqiqətən məni soyundurub
yoxlaya biləcək dərəcədə kobud adam idi. Sonra o, bir
Qur`an ayəsi ilə sözünü davam etdirdi: Ey zəif imanlı
insan! “Sən yoxsulsansa, Allah səni öz lütfi ilə
zənginləşdirər.”
(Nur surəsi, ayə 32
). Sən məgər bu ayəni
oxumamısan? Mən lap çaşıb qaldım:
Bəli eşitmişəm. Mən evlənəcəyəm, lakin sən mənə bu
iş üçün lazım olan miqdarda pul verməyə hazırsanmı?
Və ya mənim üçün çox xərc tələb etməyən bir qız tapa
bilərsənmi?
Mürşid bir az fikirləşdikdən sonra dedi:
Mən heç nə bilmirəm, ya rəcəb ayının əvvəlinə qədər
evlənəcəksən, ya da buranı tərk etməlisən!
Rəcəb ayının əvvəlinə isə 25 gün qalmışdı. Bir baqqal
dükanında işə düzəldim və Mürşidin mehmanxanasını
tərk etdim. Yemək-içmək və yatacaq yerim dükan
sahibinin üzərinə düşdü; çox az bir məvaciblə
razılaşdım. Rəcəb ayı gəlməmişdən əvvəl əşyalarımı
həmin dükana gətirdim. Baqqalın adı Abdürriza idi. O,
30
xorasanlı şiə, özü də mərd bir adam idi. Mənimlə öz
oğlu kimi davranırdı. Onun yanında olduğum
müddətdə fürsətdən istifadə edib fars dilini öyrənməyə
başladım. Hər gün əsr namazından sonra iranlı şiələr
onun yanına toplaşaraq siyasətdən, iqtisadiyyatdan
danışar və bir çox mövzularda söhbətlər edərdilər.
Onlar həm öz hökumətlərini, həm də İstambuldakı
xəlifəni çox tənqid edərdilər. İçəri yad bir adam daxil
olan kimi tez söhbəti dəyişərdilər. Lakin mənə çox
e`timad bəsləyirdilər. Sonradan anladım ki, türk dilini
bildiyim üçün mənim azərbaycanlı olduğumu zənn
edirmişlər.
Bizim baqqal dükanına bir dəliqanlı cavan gəlib-
getməyə başladı. O, dini dərs oxuyan tələbə qiyafəsində
idi. Ərəb, fars və türk dilini bilirdi. Adı Məhəmməd ibn
Əbdülvəhhab Nəcdi idi. Bu gənc son dərəcə çılğın,
yüksəkdən danışan və əsəbi bir adam idi. Osmanlı
hökumətini pislədiyi halda, İran hökumətinin əleyhinə
danışmazdı. Onun Abdürriza ilə dostluğunun bir neçə
səbəbi var idi. Birincisi, onların hər ikisi İstambul
xəlifəsinə müxalif idilər. Lakin sünni Əbdülvəhhabın
şiə Abdürriza ilə necə dostluq etməsi mənim üçün çox
maraqlı idi. Sonradan gördüm ki, bu şəhərin şiələri
sünnilərlə zahirdə mehriban davranırlar. Bu şəhərin
əhalisinin əksəriyyəti həm ərəb, həm də fars dillərini
bilirdi. Türk dilini bilənlər də az deyildi. Əbdülvəhhab
Nəcdi zahirən sünni idi. Sünnilərin çoxu bir yerə
yığışdıqda, şiələrin arxasınca danışardılar. O isə
öyrəndiyimə görə, heç vaxt şiələr haqda pis söz
deməzdi. Hətta sünnilərə qarşı idi. O, əhli sünnətin
31
dörd məzhəbdən ibarət olmasını qəbul etmirdi və
deyirdi ki, Allahın kitabında məzhəblər haqda heç bir
dəlil yoxdur; o, həqiqətdə hədislərə də heç bir
əhəmiyyət vermirdi.
Dörd məzhəb məsələsinə gəlincə, sünnilər arasında
Məhəmməd peyğəmbərin vəfatından bir əsr sonra bu
dörd alim - Əbu Hənifə, Əhməd ibn Həmbəl, Malik ibn
Ənəs və Məhəmməd ibni İdris Əş-Şafei meydana çıxdı.
Bə`zi xəlifələr də bu dörd alimdən birinə təqlid etməyi
vacib bilmişdilər. Sünni məzhəbinə görə bu dörd
alimdən başqa heç bir şəxs Qur`ani-Kərimdə ictihad
edə bilməz. Yə`ni, onun ümumi qanunlarından
faydalanmaqla xüsusi hökmlər çıxara bilməz. Bu
fərman müsəlmanların elm və düşüncə qapılarının
bağlanmasına səbəb olmuşdur. İctihada qoyulan
qadağa İslamın durğunlaşması səbəbi kimi göstərilir.
Lakin şiələr öz məzhəblərini yaymaq üçün bu
vasitədən (ictihaddan) çox gözəl istifadə etmişlər. Bir
zamanlar şiələrin sayı sünnilərin onda biri qədər
deyildi. Lakin indi onlar da çoxalmış və sünnilər qədər
olmuşlar. Bu təbii bir məsələdir; Həqiqətən, ictihad bir
silaha bənzəyir ki, İslam fiqhini, yə`ni şəriət elmini
inkişaf
etdirir,
Qur`ani–Kərim
və
Peyğəmbərin
sünnətində olan hökmləri aşkarlayır. İctihada qoyulan
qadağa isə onu dar bir çərçivədə saxlayır və düşüncə
qapılarını onların üzünə bağlayır. İctihad olmadıqda
İslam qanunları zamanın tələblərinə cavab verməz.
Sənin
silahın
çürük,
düşmənin
təchizatı
isə
mükəmməldirsə, məğlubiyyət talehinə məhkumsan.
Zənn edirəm yaxın gələcəkdə sünni mütəfəkkirləri də
32
ictihad qapısını açacaqlar, əks təqdirdə, bir əsirdən
sonra onlar azalacaq, şiələr isə əksəriyyət təşkil
edəcəklər. Dörd sünni məzhəbinin iman və inancları
bir-biri ilə eynidir. Onların arasında olan fərq yalnız
ibadətlərin incəliklərindədir.
Məhəmməd Nəcdi özünə hədsiz dərəcədə qürrələnən
bir gənc idi. Qur`anı və sünnəni anlamaqda hissə
qapılırdı. Təkcə öz zamanındakı şəxsiyyətlərin deyil,
dörd məzhəb alimlərinin baxışlarını və hətta Əbu Bəkr
və Ömər kimi səhabələrin nəzərlərini də qəbul etməzdi.
Onun dəlili bu idi ki, Peyğəmbər demişdir: “Mən sizin
aranızda Qur`anı və sünnəni əmanət qoyub gedirəm”.
Deməmişdir ki, mən sizin aranızda Qur`anı, sünnəni,
səhabə və məzhəb alimlərini əmanət qoyub gedirəm. O,
hər kəs mövcud olan məzhəbi baxışlara, səhabə və
alimlərin söylədiklərinə nə qədər müxalif olsa da,
Qur`ana və sünnəyə tabe olmalıdır! -deyirdi.
Əbdürrizanın evində Məhəmməd Nəcdi ilə orada
qonaq olan Şeyx Cavad adlı qumlu bir şiə aliminin
arasında mübahisə oldu. Şeyx Cavad dedi:
Əlinin müctehid olduğunu qəbul etdiyin halda, niyə
ona tabe olmursan? Həqiqətən, Əli də Ömər və başqa
səhabələr kimidir. Məhəmməd Nəcdi:
Onların sözü höccət ola bilməz. Yalnız Qur`an və
sünnət höccətdir.
Şeyx Cavad:
Peyğəmbərimiz, mən elmin şəhəri, Əli isə qapısıdır, -
dediyinə görə Əli ilə digər səhabələr arasında fərq
qoymaq lazım deyilmi?
Məhəmməd Nəcdi:
33
Əlinin sözü höccət olsaydı, Peyğəmbər - mən sizin
aranızda Qur`anı, sünnəni və Əlini əmanət qoyub
gedirəm - deyərdi.
Şeyx Cavad:
Bəli, məşhur bir hədisdə Peyğəmbər (s) - Allahın
kitabını və əhli-beyti əmanət qoyub gedirəm – deyə
buyurmuşdur. Əli isə əhli-beytin ən böyüyüdür.
Məhəmməd Nəcdi Peyğəmbərin bu kimi bir hədis
buyurduğunu inkar etdi. Şeyx Cavad da onu əsaslı
dəlillərlə susdurdu. Lakin Məhəmməd Nəcdi e`tiraz
edərək:
Siz Peyğəmbərin - mən sizin aranızda Allahın kitabını
və əhli beytimi əmanət qoyub gedirəm, - dediyini iddia
edirsiniz. Bəs, o həzrətin sünnəsi harada qaldı?
Peyğəmbərin sünnəsi Qur`anın izahıdır. O həzrət -
Allahın kitabını və əhli-beyti əmanət qoyuram –deyə
buyurmuşdur. Allahın kitabı dedikdə, Peyğəmbərin
sünnəsi də nəzərdə tutulur.
Əgər əhli-beytin sözləri Qur`anın izahıdırsa, onda
hədislərin izahına nə ehtiyac vardır?
Həzrəti Peyğəmbər vəfat etdiyi zaman onun ümməti
zamanın ehtiyaclarına cavab verəcək bir Qur`an
təfsirinə ehtiyac duyurdular. Buna görə də, Həzrəti
Peyğəmbər ümmətinə lazım olan Qur`anın əsl mə`nada
təfsir edən əhli beytə tabe olmağı əmr etmişdir.
Bu mübahisə mənim çox xoşuma gəldi. Məhəmməd
Nəcdi Şeyx Cavadın qarşısında aciz qalaraq susdu.
Mən axtardığımı Məhəmməd Nəcdidə tapmışdım.
Həqiqətən onun alimlərə hörmətsizliyi, dörd xəlifəyə
əhəmiyyət verməməsi, Qur`anı və sünnəni anlamaq
34
barədə müstəqil baxışa sahib olması, onu ovlayıb əldə
saxlamaq üçün ən zəif nöqtələr idi. Bu məğrur gənc
hara, İstambuldakı Əhməd əfəndi hara? O, əzəmətli bir
dağa bənzəyirdi ki, heç bir güc onu yerindən tərpədə
bilməzdi. O, hər dəfə Əbu Hənifənin adını zikr edəndə
dəstəmaz alardı. Buxarinin hədis kitabını əlinə
dəstəmazsız götürməzdi. (Sünnilər bu kitaba həddən
artıq ehtiram bəsləyirlər). Məhəmməd Nəcdi Əbu
hənifəyə çox yüngül bir şəxsiyyət kimi baxır və “mən
ondan daha çox bilirəm” deyirdi.
Mən onunla çox yaxın və səmimi bir əlaqə qurdum.
Daim onu tə`rifləyirdim; bir dəfə dedim: “Sən Ömər və
Əlidən daha böyüksən. Peyğəmbər həyatda olsaydı,
səni öz canişini tə`yin edərdi. Mən İslamın sənin əlinlə
yeniləşib yüksələcəyini görürəm. İslam dinini dünyaya
məhz sən yaya biləcəksən!”
Mən onunla birgə başqa təfsirlərə müxalif bir Qur`an
təfsiri yazmaq qərarına gəldim. Qur`anı oxuyaraq, bə`zi
ayələr üzərində bəhs edirdik. Bu işdən məqsədim onu
tam azdırmaq idi. O da mənim e`timadımı qazanmaq,
özünü inqilabçı kimi göstərmək üçün fikirlərimi
mə`muniyyətlə qə`bul edirdi.
Bir dəfə ona dedim:
Cihad hökmü vacib deyildir.
-Allah, ”kafirlərlə vuruşun” dediyi halda, necə vacib
deyildir?
-Elədirsə, bəs nəyə görə Allah “kafirlərlə və
münafiqlərlə cihad et” dediyi halda, Peyğəmbər
münafiqlərlə cihad etmədi? Ancaq kafirlərə qarşı iyirmi
yeddi dəfə cihad etdi. Bu bütün kitablarda yazılmışdır.
35
Münafiqlər
isə
müsəlman
kimi
görünürdülər.
Gündüzləri Peyğəmbər məscidində Rəsuləllahla bir
yerdə namaz qılardılar. O həzrət onları tanıyırdı, lakin
heç vaxt onlara deməmişdi ki, siz münafiqsiniz. Onları
öldürsəydi, özünə iman gətirmiş şəxsləri öldürmüş
olardı. Buna görə də münafiqlərlə söz ilə cihad edirdi.
Qu`randa “Kafirlərlə və münafiqlərlə cihad edin!”
deyildikdə, onun mə`nası açıqlanmır. Vacib olan cihad
mal və sözlə də həyata keçirilə bilər. Peyğəmbər
kafirlərlə döyüşdüyü halda, münafiqlərə nəsihət edirdi.
-Peyğəmbərin dil və ya qılıncla cihad etməsinin heç
bir fərqi yoxdur.
-Bəs onda, vacib olan cihad dil ilə olur, yoxsa qılıncla?
-Nəzərə al ki, Peyğəmbər kafirlərlə müharibə
etmişdir.
-Peyğəmbər cihad yox, özünü müdafiə etmişdir.
Kafirlər Peyğəmbəri öldürmək istəyirdilər.
Bir dəfə də İslamda mübahisəli mövzulardan biri olan
siğə (müvəqqəti nigah) barədə onun nəzərini öyrənmək
məqsədi ilə belə dedim:
Mənim nəzərimə görə, siğə İslamda qanuni bir
hökmdür.
Caiz deyildir.
Nisa surəsinin 24-cü ayəsində Allah-Taala belə
buyurmuşdur: “Onlardan faydalanacağınız halda,
razılaşıb mehriyyələrini verin”.
Ömər Peyğəmbər zamanında mövcud olan iki
məsələni
qadağan
etdi
və
”Bu
işi
edəni
cəzalandıracağam!” -dedi.
36
Sən həm özünü Ömərdən elimli sanırsan, həm də
onun əmrlərinə tabe olursan. Ömər demişdi ki,
Peyğəmbər bu işləri halal buyurmuşdur, mən onları
qadağan edirəm. Peyğəmbərin əmrini buraxıb Ömərin
sözünü tutursanmı? O, cavab vermədi. Anladım ki,
məğlub oldu. Həmin ərəfədə Məhəmməd Nəcdinin
qadın istədiyini və onda cinsi məsələlərə qarşı kəskin
hisslərin baş qaldırdığını bilirdim. Özü də subay idi.
Ona dedim ki, gəl hər ikimiz müvəqqəti nigahla
evlənib özümüzə bir qadın tapaq; bu yolla bir qədər
dincəlib rahatlanarıq. O, başını aşağı salmaqla razılığını
bildirdi. Lakin bu işin aramızda sirr olaraq qalmasını və
həmin qadına adının bildirilməməsini xahiş etdi.
Bəsrədə müsəlman gəncləri əyləndirib, azğınlığa sövq
etdirmək üçün nazirlik tərəfindən göndərilən xristian
qadınlar var idi. Mən onların yanına getdim. Məsələni
birinə danışdım, o da qəbul etdi. Adını Səfiyyə
qoydum. Nəcdini onun evinə gətirdim. Bir həftəlik
müvəqqəti nigahla razılaşdılar; o, Səfiyyəyə mehriyyə
olaraq, bir az qızıl verdi. Səfiyyə onu çox ustalıqla ələ
aldı. Həqiqətən, Məhəmməd Nəcdli ictihad və fikir
azadlığı bəhanəsi ilə şəriət hökmlərinə qarşı çıxmağın
nəfsani istək olduğunu duymuşdu.
Müvəqqəti nigahın üçüncü günü şərabın haram
olmadığına dair uzun-uzadı mübahisə etdik. O, nə
qədər şərabın haram olduğuna dair Qur`an ayəsi və
hədis gətirdisə də, hamısını qüvvədən salaraq dedim:
Yezidin, ümumiyyətlə əməvi və abbasi xəlifələrinin
hamısının şərab içmələri hamıya mə`lumdur. İndi
özünü onlarla müqayisə et, gör onlar düz yoldadırlar,
37
yoxsa sən? Şübhəsiz ki, onlar Qur`anı və sünnəni
səndən daha yaxşı bilirdilər. Qur`an və sünnədən
şərabın haram olduğunu yox, məkruh olduğunu
anlamışlar. Yəhudi və xristianların kitablarında da
şərabın halal olduğu yazılmışdır. Bütün dinlər Allahın
əmridir; hətta rəvayətə görə, Ömər şərab haqqında ayə
nazil olana qədər içmişdir. Əgər şərab haram olsaydı,
Peyğəmbər
onu
cəzalandırardı.
Şərab
haram
olmadığına görə də, Peyğəmbər onu cəzalandırmadı
(Ömər şərab haram edilməmişdən əvvəl şərab içərdi.
Ayə nazil olandan sonra isə əsla şərab içmədi).
Bə`zi rəvayətlərə görə, Ömər şərabı su ilə qarışdıraraq
içər və deyərmiş ki, əgər sərxoş etmirsə, haram
deyildir.
Ömərin bu mövzuda fikirləri doğrudur. Çünki
Qur`anda belə buyurulmuşdur: “Şeytan şərab və
qumar ilə aranıza ədavət toxumu səpər; sizi Allahın
zikrindən və namazdan uzaqlaşdırmaq istəyər. Artıq
bunlardan uzaqlaşmaq vaxtı deyilmi?”
Düzdür, şərab sərxoş etmədiyi halda, halaldır.
Məhəmməd Nəcdi ilə olan bu mübahisəmizi
Səfiyyəyə danışdım və ona bərk-bərk tapşırdım ki,
Məhəmmədə doyunca şərab içirtsin. Səhərisi gün
Səfiyyə dedi ki, o, şərabı içdi, hələ üstəlik mənimlə
oynadı da.
Beləliklə, Səfiyyə ilə birlikdə Məhəmməd Nəcdini
yaxşıca ələ aldıq. Yaxşı yadımdadır ki, MNN-nin naziri
ilə vidalaşdığım zaman mənə belə demişdi: “Biz
İspaniyanı kafirlərdən (müsəlmanlardan) içki və zina
ilə aldıq. Bu vasitələrlə başqa torpaqlarımızı da azad
38
edəcəyik!”. Onun bu sözlərinin nə qədər həqiqət
olduğunu indi başa düşürəm.
Bir gün Məhəmməd Nəcdi ilə oruc tutmaq barədə
söhbətə başladım:
-Qur`anda, “Oruc tutmanız sizin üçün daha
xeyirlidir” yazılmışdır. Bu əməlin vacib olması barədə
heç bir şey yazılmamışdır. Elə isə oruc İslamda vacib
deyil, sünnətdir!
O, bu fikrimə e`tiraz edərək:
-Məni dinimdən çıxarmaqmı istəyirsən?
Din qəlbin təmizliyidir, başqasının haqqına təcavüz
etmək yox. Allah-Taala Qur`ani-Kərimdə də bu barədə
belə buyurmuşdur: “Rəbbinə həmd (zikr) etməklə,
səcdə edənlərdən ol! Ölüm gəlib çatınca Rəbbinə ibadət
edənlərdən ol”. Bu ayədən belə nəticə əldə edilir ki,
namazı qılmaqda məqsəd Allahı anmaqdır. Namaz
əvəzinə Allahı yad etmək də olar.
-Bəli, bə`zi mötəbər şəxslər olubdur ki, namaz əvəzinə
Allahı yad etməklə məşğul olmuşlar. Onun bu
sözlərinə çox sevindim. Ona belə bir fikri aşılamaq
üçün çox çalışmışdım. Axır ki, onun fikrini dəyişdirə
bildim. Sonralar gördüm ki, o, namaza əhəmiyyət
vermir. Bə`zən qılır, bə`zən də qılmırdı. Xüsusilə də
sübh namazlarını qılmazdı. Mən də gecə yarısına qədər
onu söhbətə tuturdum ki, sübh namazına dura
bilməsin. O da yorularaq yatırdı. Yavaş-yavaş
Məhəmməd
Nəcdinin
iman
libasını
çıxarmağa
başladım.
Bir gün Peyğəmbər haqqında da onunla bəhs etmək
istədim. Lakin bu mövzu ona pis tə`sir göstərdi.
39
Əsəbləşərək, bir də bu mövzuda söhbət açsan, səndən
uzaqlaşacağam -dedi. Buna görə də mən susdum.
Qorxdum ki, bir anda bütün müvəffəqiyyətim heç olar.
Sünnilikdən və şiəlikdən ayrı bir yol tutmağını təklif
etsəm də, o, bu sözümə əhəmiyyət vermədi. Lakin
Səfiyyənin vasitəsi ilə onu ələ almağı bacardım.
Aramızdakı soyuqluğu aradan aparmaq üçün bu
hiyləyə əl atdım:
Peyğəmbərimiz
səhabələrini
bir-birinə
qardaş
etmişdir, elə deyilmi?
Bəli, elədir.
İslamın hökmləri müvəqqətidir, yoxsa davamlı?
Əlbəttə ki, davamlı.
Peyğəmbərimizin halalı qiyamətə qədər halal, haramı
isə haramdır. Elə isə gəl, səninlə qardaş olaq.
Nəcdi də mə`muniyyətlə razılaşdı. O gündən sonra
ondan ayrılmadım. Səfərə də birlikdə gedirdik. Ona çox
hörmətlə yanaşırdım. Gəncliyimin ən dəyərli günlərini
onunla
keçirdim. Yaxşı ki, əkdiyim ağac öz bəhrəsini
verməyə başlamışdı. Hər ay MNN-ə fəaliyyətimlə əlaqədar
yeni mə`lumatlar göndərirdim. Gələn cavablar cəsarətverici
və təşviqedici idi. Məhəmməd Nəcdi cızdığım yolla addım-
addım irəliləyirdi. Mənim vəzifəm ona istiqlal və hürriyyət
verib, yeni-yeni şübhələr aşılamaq idi. Ona bu işdə
müvəffəqiyyət qazanacağını söyləyir və tə`rifləyirdim.
Bir gün ona yuxu gördüyümü söylədim: “Dünən gecə
Peyğəmbərimizi
yuxuda
gördüm.
(Peyğəmbərin
ruhanilərdən eşitdiyim əlamətlərini təsvir etdim.) O, bir
kürsüdə oturmuşdu. Ətrafında da tanımadığım alimlər var
idi. Siz içəri daxil olduqda üzünüzdən nur saçırdı.
Peyğəmbərə yaxınlaşanda o, ayağa durub alnınızdan öpərək
40
belə dedi: “Sən mənim elmimin varisisən. Din və dünya
işlərimdə vəkilimsən”. Sən isə, “Ya Rəsuləllah, mən elmimi
insanlara açmağa qorxuram” dedin. Peyğəmbər cavabında
dedi: “Sən dahisən, heç nədən qorxma!” Məhəmməd Nəcdi
bu yuxunu eşitdikdən sonra sevincindən sanki uçurdu. Bir
neçə dəfə doğru deyib-demədiyimi soruşdu. Mən də onu
əmin edərək, bu yuxunu həqiqətən gördüyümü söylədim.
Zənn edirəm ki, Nəcdi elə o gündən yeni bir məzhəb
yaratmaq qərarına gəldi.
|