28
―Sosial iş nəzəriyyəsi və təcrübəsi-1‖
fənninin müasir dövrün
sosial işçiləri üçün, yəni sosial iş sahəsi ilə məşğul olan
mütəxəssis-kadrların hazırlanması üçün mühüm əhəmiyyəti
vardır. İlkin mərhələdə tədris olunan bu fənn sosial iş
sahəsindəki nəzəri və təcrübi məsələləri elmi ardıcıllıqla
öyrənilmədə
əhəmiyyətlidir.
Fənnin
mənimsənilməsində
həmçinin tarixilik
və beynəlxalq təcrübənin yeni, sosial işin
ictimai xarakteri, sosial işə əsas və mühüm elmi yanaşmlar da
müxtəlif mənbələrin bazasında və müvafiq normativ-hüquqi
aktlara istinadən öyrənilir.
Fənnin tədrisi prosesində sosial iş nəzəriyyəsinin metodları və
metodoloji əsasları
həm nəzəri, həm də təcrübi aspektlərdən
öyrənilir. Bu proseslərdə müxtəlif nəzəri və praktiki nəticələrin
də əhəmiyyəti ön plana çəkilir.
Müasir dövrdə sosial işçilərin qarşısında duran tələblərin əhatə
dairəsi məzmun və mahiyyət baxımından daha genişdir. Çünki,
ölkəmizdə baş verən hərtərəfli inkişaf,
dünyada baş verən
hadisələr zəminində sosial işçi müqayisələr və təhlillər aparmalı,
müvafiq tədbirlərin görülməsi istiqamətində planlaşma işlərini
yerinə yetirməyi peşəkar kimi bacarmalıdır. Buna görə də
sosial
işdə modellər və nəzəriyyələr, rol və kommunikativ
nəzəriyyələrin tədris edilməsi, bu prosesdə
təcrübi istindlardan
istifadə vacibdir.
Tədris zamanı sosial iş nəzəriyyəsi və təcrübəsinin ictimai
elmlər strukturunda yeri və əhəmiyyəti də öyrədilir. Təbii ki, bu
zaman insan amilinin mühüm və aparıcı yeri elmi şəkildə tədris
edilir. Bu proseslərdə şəxsiyyət amilinin qiymətləndirilməsi də
əhəmiyyətlidir.
Fərddən
şəxsiyyətə
qədər
formalaşma
dövrlərinin xüsusiyyətlərinin özünəməxsusluğu və müasir
dövrdə şəxsiyyətin rolunun mühümlüyü dəyərləndirilir.
29
İnsan resurslarının əhəmiyyəti və bu resurslardan istifadə
bacarıqlarının formalaşdırılması da
vacibdir və bu istiqamətli
bilik və bacarıqların, vərdişlərin aşılanması elmi xarakterli
olmalıdır.
Hazırki qloballıq şəraitində xalqların bütün fəaliyyət
istiqamətlərində inteqrasiyası prosesində etnik münasibətlərə
əhəmiyyət verilməsi məqsədəmüvafiqdir. Bu baxımdan fənnin
tədrisi zamanı sosial-etnik münasibətlərin
nəzəri və praktiki
tərəflərinin müqayisələrin müstəvisində bilikilərin aşılanması və
bacarıqların formalaşdırılması həyata keçirilir.
Fənnin tədrisində sosial işdə qrup və kollektivlərin qarşılıqlı
fəaliyyətlərinin rolu, sosial işdə bioloji və sosial cəhətlər,
tələbatlar, əqidələr, cəhdlər, iddia səviyyələri arasındakı
fərqlilikilər həm nəzəri, həm də təcrübi baxımdan mühüm elmi
istiqamətlər öyrənilir.
Sosial işdə sosial diaqnostika və onun tətbiqi metodları, sosial
işdə profilaktika, adaptasiya, reabilitasiya və terapiya işlərinin
tətbiqi, ictimaiyyət tərəfindən qanun pozuntularının deviant kimi
müəyyənləşdirmə imkanları da tədris əhəmiyyətlidir. Həmçinin
sosial işin texnoloji mahiyyəti, sosial ekspertiza texnologiyaları,
əhalinin məşğulluq sferasında sosial işin texnologiyaları, deviant
davranışlı şəxslərlə sosial işin texnologiyaları
da elmi
ardıcıllıqla tədris edilməsi mühüm əhəmiyyətlidir.