734
əvvəlkilər kimi qaldıra bilməyəcəyimiz yükü
yükləmə. Bizi, suçlarımızı, günahlarımızı əfv elə və
bağışla! Bizə mərhəmət buyur, Yarəbbi!» Səsim bir
anlığa qırıldı, heç gözləmədiyim halda axan göz
yaĢlarımdan, bəlkə də Ģəyirdlik illərində özümüzü
qorumaq, həssaslığımızı göstərməmək üçün elə hey
hazır saxladığımız lağlağılıqdan qorxduğuma görə
utandım.
Güman eləyirdim ki, göz yaĢlarım dərhal
sakitləĢər, amma özümü saxlaya bilməyib hıçqıra-
hıçqıra ağlamağa baĢladım. Mən ağladıqca onların
hər birini də qardaĢlıq, fəlakət və kədər duyğuları
bürüdüyünü
hiss
eləyirdim.
PadĢahımızın
nəqqaĢxanasında artıq firəng tərzində nəqĢ
ediləcək, bütün həyatımızı sərf elədiyimiz üsullar
və kitablar yavaĢ-yavaĢ unudulacaq, əslində, hər
Ģey bitəcək və ərzurumilər bizi sıxıĢdırıb
boğazlamasalar,
padĢahın
iĢgəncələri
Ģikəst
eləyəcəkdi... Amma ağlayanda öz hıçqırıqlarım,
köks ötürmələrim arasında yağıĢın hüznlü
tıqqıltısını hələ dinləməyə davam elədiyim kimi,
beynimin bir guĢəsiylə də məni ağladan Ģeyin
bunlar olmadığını hiss eləyirdim. O birilər bunu nə
qədər baĢa düĢürdülər? Həm səmimiyyətlə ağlayır,
həm də yalandan ağladığıma görə gizli-aĢkar günah
duyurdum.
735
Kəpənək mənə yaxınlaĢdı, əlini çiynimə
qoydu, saçlarımı oxĢadı, yanağımdan öpdü, Ģirin
sözlər söylədi. Bu dostluq məni daha da
səmimiyyətlə və günahkarcasına ağlatdı. Üzünə
baxa bilmirdim, amma nədənsə özümü inandırmağa
çalıĢırdım ki, o da ağlayır. Ġkimiz də oturduq.
NəqqaĢxanaya necə eyni ildə birgə Ģəyird
verildiyimizi, anamızdan ayrılıb baĢqa həyata
qəfildən baĢlamaqla keçən qəribliyin hüznünü, hələ
ilk gündən yeməyə baĢladığımız Ģillələrin ağrısını,
xəzinədarbaĢıdan gələn ilk hədiyyələrin sevincini,
qaça-qaça evə qayıtdığımız günləri elə bu ovqatla
xatırladıq. Əvvəlcə yalnız o danıĢır, mən kədərlə
dinləyirdim, amma sonra Leylək, daha sonra ilk
Ģəyirdlik illərimizdə bir ara nəqqaĢxanaya gəlib-
gedən Qara da bizə yoldaĢlıq eləyəndə, az sonra
ağladığımı da unutdum, mən də onlarla gülüĢə-
gülüĢə danıĢmağa baĢladım.
ġəyirdlərin erkəndən qalxıb, nəqqaĢxananın
ən böyük otağındakı ocağı yandırıb, isti suyla
döĢəməni sildikləri qıĢ səhərlərini xatırladıq. Bütün
gündə ağacın bir yarpağını ancaq nəqĢ eləyəcək
qədər ilhamsız, ehtiyatlı bir rəhmətlik qədim
«usta»nın o yarpaq əvəzinə açıq pəncərədən
görünən bahar ağaclarının yamyaĢıl yarpaqlarına
yenə baxdığımızı görəndə «ora yox, bura baxın!»
deyib, bizi döyüb-eləmədən yüzüncü dəfə
736
danlamağını xatırladıq. Ġfrat iĢləməkdən süst
düĢəndə evinə geri yollanan sısqa bir Ģəyirdin
əlində boğçası qapıya gedən vaxt bütün
nəqqaĢxanada eĢidilən ağlartısını xatırladıq. Sonra
gözümüzün qabağına üç nəqqaĢın üzərində altı ay
çalıĢdıqları bir səhifənin (Şirvan yolunda, Qanıq
dərəsi qırağında aclıq təhlükəsi keçirən Osmanlı
ordusunun Ərəşi işğal eləyəndə qarnını doyurması)
üstündə çatlayan tunc hoqqadan ölümcül qırmızının
ağır-ağır tökülməsinə ləzzətlə tamaĢa eləməyimiz
canlandı (çünki heç bizim qəbahətimiz deyildi).
Fəthlərinə, gücünə, var-dövlətinə baxıb, evində
eynilə padĢahımızın ov köĢkündəki kimi tavan
bəzəyi istəyən yetmiĢyaĢlı paĢanın ən gözəl arvadı
çərkəz xanımla üçümüzün birgə seviĢib, birgə ona
aĢiq olmağımızdan nəzakətlə, hörmətlə söz açdıq.
QıĢ səhərləri buxarı kağızı yumĢaltmasın deyə
yarıaçıq qapının kandarında içilən mərcimək
Ģorbasının ləzzətindən də həsrətlə söz açdıq.
Ustadımız məcbur elədiyinə görə uzaq bir yerə
Ģəyirdlik
eləməyə
gedəndə
nəqqaĢxanadakı
dostlardan və ustalardan uzaq düĢməyin hüznündən
də. Bir ara gözlərimin qabağında əziz Kəpənəyin on
altı yaĢındakı o ən Ģirin görkəmi canlandı: bir yaz
günü açıq pəncərədən düĢən gün iĢığı bal rəngli
çılpaq qollarını iĢıqlandıranda əlindəki balıqqulağı
möhrəni sürətlə oynadıb kağız cilalayırdı. Dalğın-
737
dalğın gördüyü bu iĢin yarısında bir anlığa dayanır,
gözlərini kağızdakı nöqsana yaxınlaĢdırıb diqqətlə
saf-çürük eləyirdi. Möhrəni bir-iki cürbəcür
hərəkətlə həmin yerdən keçirəndən sonra yenə
əvvəlki vəziyyətini alıb, əli sürətlə aĢağı-yuxarı
gedib-gələndə xəyallar içində pəncərədən uzaqlara
baxırdı. Heç unutmayacağım, sonralar mənim də
baĢqalarına elədiyim Ģey – yenidən pəncərədən
eĢiyə baxmadan, baxıĢlarını çox qısa müddətə
gözlərimin içinə dikməsiydi. Bu baxıĢın bütün
Ģəyirdlərin bildiyi bircə mənası vardı: xəyala
dalmasan, vaxt heç keçməz.
58. MƏNƏ QATİL DEYƏCƏKLƏR
Məni unutmusunuz, yox? Burada olduğumu
barı artıq sizdən gizlətməyim. Çünki qəlbimdə
getdikcə böyüyən bu səslə danıĢmaq məndən ötrü
qarĢısıalınmaz ehtiyacdır. Bəzən özümü çox
məcbur eləyirəm, buna görə də səsimdəki çatdağın
baĢa düĢüləcəyini ağlıma gətirirəm. Bəzən özümü
əməlli-baĢlı ələ verirəm – onda da ağzımdan o biri
Ģəxsiyyətimə iĢarə eləyən, sizin baĢa düĢəcəyiniz
sözlər çıxır. Əllərimi titrədir, alnıma tər gətirir,
Dostları ilə paylaş: |