O`zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o`rtа mахsus tа’lim vаzirligi

ОRGАNIK MОDDАLАRNI TОZАLАSH VA AJRATISH USULLАRI 

Labarotoriya ishi № 1
BENZOY KISLOTASINI QAYTA KRISTALLASH USULIDA 
TOZALASH 
Ajratilgan vaqt-6 soat 
` 
Ishdan maqsad: 
Organik moddalarni qayta kristallash usulida tozalash.
. 
Kerakli asbob va reaktivlar:
stakan, shisha tayoqcha, voronka, 
filtrqog'oz, Vyurs kolbasi, tomizgich voronka, havo sovitgichi, elekrt isitgich, 
tozalanmagan benzoy kislota. 
Identiv o'quv maqsadi:
1.Talaba qayta kristallash usulida organik moddalarni tozalash usuli
haqida umumiy tushunchaga ega bo`ladilar. 
2. Organik moddalarni qayta kristallash usulida bemalol tozalay oladi. 
Ishni bajarish tartibi:
Benzoy kislotani kristallash uchun 100 ml hajmli 
Vyurs kolbasi yoki stakanga 1 g tozalanmagan benzoy kislota solib unga 50 ml suv 
qo'shiladi. Agar qaynoq eritmani rangi tiniq bo'lmasa uni burma qog'oz filtrli 
varonkadan o'tkaziladi 
Filtrlangan eritmali kolbani vodoprovod jo`mragiga tutib sovutiladi. Benzoy
kislota mayda kristallar. shaklida cho'kadi. Kristallarfiltrlab ajratib olib quritiladi. 
Ushbu laboraroriya ishi quyidagi 6-rasmda tasvirlangan qurilma yordamida 
amalga oshiriladi. 
6-rasm. Moddalarni qayta kristalga tushirish asbobi. 
1-havo sovitgichi, 2-tomizgich voronka, 3-yon naychali o`tish nayi, 
4-tiqin, 5-kolba, 6-qayta kristallanayotgan modda eritmasi. 
 

---

25 
Natijani hisoblash: 
Filtrlab quritgan benzoy kislotamizni tarozida tortamiz, 0.9 gr modda 
qolgan. Bu toza benzoy kislota bo'lib, uning tarkibidagi qo'shimchalarining foiz 
miqdorini quyidagicha hisoblash mumkin: 
%
100


m
m
X
X

yoki proporsiya usuli bilan hisoblanadi