1 g____________________ 100% 0.9 g____________________ X % %
90
%
100
1
9
.
0
X
bunda toza benzoy kislota 90%
qo`shimchalar 10%ni tashkil etadi.
Nazorat savollari:
1. Qayta kristallash usulida qanday moddalarni tozalash mumkin?
2. Qayta kristallash usulida erituvch tanlayotganda moddaning qaysi
hususiyati etivorga olinadi?
3. Qayta kristallash usulining boshqa usullardan farqlarini ayting?
Laboratoriya ishi №2 ORGANIK MODDALARNI HAYDASH USULIDA TOZALASH
Ajratilgan vaqt -4 soat
Ishdan maqsad: organik moddalarni haydash usulida tozalash.
Kerakii jihozlar va reaktivlar: Vyurs kolbasi, sovutgich, termometr, gaz
gorelkasi, alonj, tozalash uchun modda, yig`gich kolba.
Identiv o 'quv maqsadi: 1.Organik moddalarni haydash usulida tozalashni talabalarga tushuntirib
berish.
2.Organik moddalarni haydash usulida talabalar mustaqil tozalay oladi,
Ishni bajarish tartibi: Reaksiya tarkibida ko'p miqdorda smola
qo'shilmalari bo'lsa ko'pincha bug' bilan haydab tozalanadi. Ko'pincha suvda kam
eriydigan va suv bilan reaksiyaga kirishmaydigan moddalar suv bug'i bilan
haydaladi. Bir-biri bilan aralashmaydigan moddalar aralashmasining bug'i Dalton
qonuniga bo'ysinadi. Bu qonunga ko'ra aralashma ustidagi bug' bosimining
umumiy miqdori ayni temperaturadagi har bir komponentning bug' bosimi
yig'indisiga teng bo'ladi. Bir-biri bilan aralashmaydigan va o'zaro reaksiyaga
kirishmaydigan ikki suyuqlik orasidagi suv bug'ining (PH
2
O) modda bug`i
bosimining (P
H
)
f
yig'indisi atmosfera bosimiga tenglashganda ya'ni P=P
H
+PH
2
O
bo'lganda o'ynaydi.
26
Aralashma 100° dan past haroratda qaynay boshlaydi. Aralashma
bug'ining o'zaro nisbatga bog'liq emas. Aralashma qaynash temperaturasi ya'ni
molekulyar massasi bilan partial bosimi bir-biriga bog'liq bo'ladi:
