O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta`lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi

Diskli jamlagichlar - ma’lumotsaqlash, hujjatlarni va dasturlarni bir jodan ikkinchi joyga olib o‘tish, bir kompyuterdan ikkinchisiga o‘tkazish kompyuter bilan ishlaganda foydalanadigan axborotni doimiy saqlash uchun disklardagi jamlagichlar ishlatiladi. Ular ikki turda bo‘lib, egiluvchan diskla (disketalar) va qattiq disklardagi jamlagichlar (vincesterlar) deb ataladi.
Egiluvchan disklar (disketalar)ga - ma’lumot yozish va ulardan ma’lumot o‘qish uchun disk yurituvchi (diskovod) qurilmasi ishlatiladi. Bunday disketalar qattiq plastmassa g‘ilofga o‘ralgan bo‘lib, bu ularning ishonchliligini va ishlash muddatini oshiradi. Ushbu disketalarda yozishni ta‘qiqlovchi yoki imkon beruvchi maxsus o‘tkazgichi mavjud. Agar teshikcha bekilgan bo‘lsa ma’lumotlaryozish mumkin, aks holda esa, mumkin emas. Disketadan birinchi bor foydalanganda uni albatta maxsus ravishda formatlash, initsializatsiya qilish kerak.

3.6-rasm. Egiluvchan disklar.


Qattiq disklardagi jamlagichlar (vinchesterlar) - kompyuter bilan ishlaganda axborotni doimiy saqlashga mo‘ljallangan. Qattiq diskdagi jamlagichlar bir-biridan, ya’nidiskka qancha axborot sig‘ishi bilan farq qiladi. Diskning ish tezligi ikki ko‘rsatkich bilan aniqlanadi:

• 
  diskning sekundiga aylanishlar soni.
  
• 
  diskdagi ma’lumoto‘qish va unga ma’lumotyozish tezligi.
  

3.7-rassm. Qattiq disk (vinchester).


Kontrollerlar (maxsus electron sxemalar) - kompyuter tarkibiga kiruvchi turli qurilmalar (monitor, klaviatura va boshqalar) ishini boshqaradi.
Kiritish-chiqarish portlari orqali protsessor tashqi qurilmalar bilan ma’lumotalmashadi. Ichki qurilmalar bilan ma’lumotalmaShuvi uchun maxsus portlar hamda umumiy portlar mavjud. Umumiy portlar 2 xil bo‘ladi: parallel - (LPT1, ..., LPT4) va ketma-ket (COM1, ..., COM3) bilan belgilanadi. Parallel portlar kirish-chiqishni, ketma-ket portga nisbatan tezroq bajaradi. Har bir port o‘zining shaxsiy manziliga va raqamiga ega bo‘lib, ularning umumiy soni 65536 taga yetadi.