12
Rim adabiyotini lotin tili taraqqiyoti davrlariga mos ravishda
quyidagi asosiy davrlarga ajratish mumkin:
I. Qadimgi davr – Rimda yunonlar
namunasi asosidagi adabi-
yot paydo bo‘lguniga qadar (m.av.240 yilga qadar)
II. Arxaik davr – Sitseron adabiy faoliyatiga qadar (m.av.240–
81-yillar)
III. Rim adabiyotining oltin davri:
a) Sitseron davri – Rim nasrining gullab yashnashi (m.av. 81–
43-y)
b) Avgust davri – Rim she’riyatining gullab yashnashi (m.av.
43–14-y)
IV. Rim adabiyotining kumush davri – imperator
Trayan vafoti-
ga qadar (14–117-y.)
V. Imperatorlikning so‘nggi davri (117–476-y.)
Rim adabiyotining ilk vakili sifatida IV asr oxiri va III
asr boshlaridagi taniqli
davlat arbobi Appiy Kladviy nomi tilga olinadi. U rimda birinchi bo‘lib
adabiyotning mafkura vositasi sifatidagi roliga yuksak baho bergan va yozuvchi
sifatida ham tanilgan. Uning Rim tarixida mashxur bo‘lgan tinchlik sulhi tuzishga
qarshi qirol Pirrga qarata so‘zlagan nutqi (279 yil) siyosiy risola
sifatida nashr
etilgan.
Bundan
tashqari,
Appiy Kladviy ibratli fikr, aforizmlardan iborat to‘plam chop
ettirgan bo‘lib, ulardan bizgacha uchta aforizm yetib kelgan.
Ulardan biri
hozirda Ovrupa xalqlari maqoliga aylangan “Har kim o‘z baxtining me’mori”
iborasidir.
12.
Drama va uning paydo bo’lishi tarixi
Drama (yun. drama — harakat) — 1) badiiy adabiyotning 3 asosiy turidan biri
(epos, lirika bilan bir qatorda). Drama teatrga ham taalluqli. Syujetlilik,
harakatlarning ziddiyatga asoslanishi va ularning sahna, epizodlarga boʻlinishi,
bayonning yoʻqligi, personajlar munosabatlarining oʻzaro soʻzlashuvga
Dostları ilə paylaş: