Qafqaz müSƏlmanlari idarəSİ baki islam universiteti
Yüklə 3,24 Mb. Pdf görüntüsü
|
H əmçinin, rəvayətdə deyilir: “Kəbə ona gərə Ətiq adlanır ki, Allah oranın ziyar ətçilərini Cəhənnəm əzabından qoruyacaqdır”. Yen ə də onun Ətiq adlanmasının səbəbi haqqında deyilir: “Ora ona görə Ətiq adlanır ki, Allah orada möminləri əzabdan qorumuşdur” 1 . 1.8. Kəbənin tikilmə tarixi Şeyx Səduq “əl-İləl” əsərində rəvayət edir: “Adəm (ə) Cənnətdən endirildikdən sonra Əbu Qubeys dağına düşdü. O, qorxudan rəbbinə şikayət etdi. O, Cənnətdə eşitdiklərini burada eşitmirdi. Allah ona qırmızı yaqut göndərdi. O, yaqutu Kəbənin küncün ə qoyub ona təvaf etdi” 2 . Dig ər bir rəvayətdə isə deyilir: “Adəm (ə) Kəbəni tikdikdən sonra dedi: ey R əbbim! Mənim əməlimin mukafatı və səvabı nədir? Allah buyurdu: əgər onu təvaf ets ən, səni bağışlayaram”. Başqa bir hədisdə isə deyilir: “Allah Cəbrailə (ə) əmr ed ərək buyrdu: “Mən rəhman və rəhimli Allaham, həqiqətən də mən Adəmə və H əvvaya rəhm etdim. Onlar mənə şikayət etdilər ki, onlara Cənnətdən xeymə endirim. M ən onlara rəhm etdim. Onların ağlamaqlarına, qorxmaqlarına və tənha olmaqlarına görə sən Məkkə dağı arasında hündür bir yerdə xeymə qur”. Xeymə Beytin yerind ə quruldu. Onun sütunlarını mələklər ucaltdılar 3 . K əbənin tarixi təhlili onu göstərir ki, Allah bu yerin imarət olmasını, öz dini üçün ayinl ər məkanına çevrilməsini və onun nişanə olmasını əzəldən istəmişdir. H əmçinin, Adəmin (ə) yer üzünə endirilməsindən etibarən Kəbə müqəddəs və əzəmətli məkana çevrilmiş, onun aradan getməsinə Allah yol verməmiş, oranı dinlər v ə millətlər üçün sığınacaq etmişdir. Oranı Adəmdən (ə) əvvəl mələklər ziyarət etmiş, İbrahim peyğəmbər (ə) oranı təmir etmişdir. Bu da onu göstərir ki, həqiqətən Ad əmdən (ə) əvvəl oranın torpağı bərəkət və paklıq rəmzi olmuşdur. Bu haqda Peyğəmbər (s) buyurur: “Bizim vilayətimiz yer üzünün torpaqlarına göstərildi. M əkkə onu hamısından qabaq qəbul etdiyi üçün Kəbə ilə zinətləndirildi. Sonra M ədinə hamısından önə keçdi və mənimlə zinətləndirildi. Ondan sonra Kufə hamısından əvvələ keçdi və İmam Əli (ə) ilə zinətləndirildi” 4 . Ad əm (ə) tərəfindən ibadətgaha çevrilən Kəbə növbəti peyğəmbərlərin (ə) də dini ayinl ərində müqəddəs məkan kimi ziyarət edilirdi. Sonralar Nuhun (ə) tufanı zaman ı dağılan Kəbə İbrahim peyğəmbər (ə) tərəfindən təmir olundu. Mənbələrə görə İbrahim (ə) onu dörd daşla təmir etmişdi. O daşlardan biri Turi-Sina dağından, o birisi Cudi dağından, digəri Hira dağından, o birisi isə Səbir dağından mələklər vasit əsi ilə gətirilmişdi. Onun sütunları yer üzü yaradılmamışdan iki min il əvvəl yaradılmışdi. Sonra yer üzü onun altından dartılıb genişləndirilmişdir. İbrahim (ə) onun hündürlüyünü yeddi dirs ək, ərazisini isə otuz iki dirsək etmişdir. Onun qapısını düz əltmiş, ona ağacdan kilid düzəldərək üstünə də örtük çəkmişdi. İbrahim (ə) bu işləri tamamladıqdan sonra Cəbrail (ə) ona nazil olub demişdi: t əvaf et! O, oğlu İsmail (ə) ilə birlikdə təvaf etmiş və məqamın arxasında iki rükət namaz qılmışlar. Sonra Cəbrail (ə) ona digər əməlləri öyrətmiş, Səfa, Mərvə və 1 ər-Rihabüt-tahirə, səh. 21 2 c. II, s əh. 145 3 Əllamə Hairi, Dairətül-məarif, c. XV, səh. 181 4 H əmin mənbə, c. XVII, səh. 305 16 Muzd əlifə qanunlarını başa salmışdı. Sonra qurbangaha enmiş və orada onlara şeytan görünmüşdü. Belə olan halda Cəbrail (ə) şeytanı daşlamağı İbrahimə (ə) demiş, o da yeddi h əsa daşını ona atmışdı. Onlar sonra Ərəfata getmiş, İbrahimə (ə) orada Cəbrail demişdi: həccin əməllərini bildinmi? (araftə?) İbrahim (ə) də ona bəli bildim (araftu) demişdi. Sonra C əbrail (ə) ona müsəlmanları həccə çağır demişdi. İbrahim (ə) bunun müqabilind ə demişdi: Ey Rəbbim! Səsim kimə yetişəcək? Allah da ona çağır, çatdırmaq mənim öhdəmdədir, deyə buyurmuşdu. İbrahim (ə) dağın başına çıxmış, insanları çağırmış və onun səsini Allah bütün aləmlərə yaymışdı. İbrahimin (ə) nidası bel ə olmuşdur: Allahın evinə gəlib həcc etməyiniz sizə vacib edildi. Rəbbinizə cavab verin! K əbənin ilk dəfə kimin tərəfindən tikilməsi ixtilaflı məsələdir. Tarix və təfsir əhlinin yanında bu haqda aşağıdakı fikirlər var: I. K əbəni mələklər tikib II. K əbəni Adəm (ə) tikib III. K əbəni Şis ibn Adəm (ə) tikib IV. K əbəni İbrahim (ə) tikib Şübhəsiz ki, yuxarıdakı hər bir ehtimalı irəli sürən alimlərin dəlilləri vardır. Amma bizim fikrimizc ə bu dəlillər içərisində ən güclüsü bəlkə də Kəbənin Adəm (ə) t ərəfindən tikildiyini ehtiva edən rəvayətlərdir. İndi isə yuxarıdakı versiyaları irəli sür ən alimlərin dəlillərinə diqqət yetirək: 1.9. Kəbəni mələklər tikib K əbənin mələklər tərəfindən tikildiyini deyən alimlər Quranın bu ayələrinə istinad edirl ər: “H əqiqətən insanlar üçün ilk bina olunan ev Bəkkədəki evdir ki, o şübhəsiz bütün aləmlərdən ötrü bərəkət və doğru yol qaynağıdır” 1 . “Orada aydın nişanələr İbrahimin məqamı vardır. Ora daxil olan şəxs əmin-amanlıqdadır. Onun yoluna gücü çatan hər bir kəsin həccə gedib, o evi ziyar ət etməsi insanların Allah qarşısında borcudur” 2 . Aliml ərə görə əgər ev insanlar üçün tikilibsə, onun insanların yaranmasından əvvəl olması lazımdır. Bundan əlavə əl-Əzrəqi Əli bin Hüseyndən (ə) rəvayət edir: “H əqiqətən də mələklər Kəbəni Adəmdən (ə) əvvəl inşa ediblər” 3 . İnsanlar üçün ilk evin Kəbə olaraq tikilməsini hədislər də təsdiq etməkdədir. Bel ə ki, Əbu Zər əl-Qəffari deyir: “Peyğəmbərdən (s) yer üzündə ilk məscidin hansı olduğu haqqında soruşdum, Peyğəmbər (s) dedi: Məscidül-haramı. Dedim: sonra hansı? Dedi: Məscidül-əqsa. Dedim: Onların arası nə qədər çəkmişdir? Dedi: qırx il, sonra yer üzü s ənə məsciddir, harda namaz vaxtı daxil oldu qıl” 4 . H əmçinin, Şafei M əhəmməd bin Kəb əl-Qərəzidən rəvayət edir: “Adəm (ə ) həcci ziyarət edərkən orada m ələklərlə görüşdü. Mələklər ona: həccin mübarək olsun ey Adəm! dedilər” 5 . 1 Ali- İmran, 96 2 Ali Imran, 97 3 Əhməd Cad, Vəsfül-Kəbətil-müşərrəfəti və tarixüha, səh. 33 4 Şeyx Səduq, əl-Fəqih, c. II; Səhihi-Müslüm, səh. 520 5 Müsn əd, səh. 116; Beyhəqi, Sünəni- kubra, hədis № 9617 17 Yüklə 3,24 Mb. Dostları ilə paylaş:
|