Qafqaz müSƏlmanlari idarəSİ baki islam universiteti
Yüklə 5,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.Abdullah bin Ömər bin Xəttab
- 3.Ənəs bin Malik bin ən-Nadir
[57]
vermişdir. Belə ki, o qoyun otaran zaman dağda vəhşi pişik balalarını tapıb və onları evə gətirdiyi üçün atası ona bu künyəni vermişdir. 240
Əbu Hüreyrənin rəvayət etdikləri hədislərin böyük əksəriyyəti bu gün əlimizdə mövcud olan məşhur hədis məcmuələrində yer almaqdadır. Məşhur hədisşünaslardanikisi - Buxari və Müslim birlikdə ondan 325 hədis rəvayət etimşlər. 241
Əbu Hüreyrənin İslamı qəbul etməsi hicrətin yeddinci ilində, məhərrəm ayında və xəndək müharibəsindən sonra olmuşdur. 242
Əbu Hüreyrə hələ İslamı qəbul etməmişdən əvvəl yazıb oxumağı bilmiş və ədəbi qabiliyyətə sahib olan bir şəxs kimi tanınmışdır. O, fars və həbəş dilini bilmiş və incildən xəbərdar olan bir şəxs olmuşdur. 243
Quranı deyil, eyni zamanda həzrət Peyğəmbərin (s) sözlərini də yazmağa başlamışdır. Mənbələrin verdiyi məlumatlara görə Əbu Hüreyrədən 800-dən artıq kişi hədis rəvayət etmişdir. Ümumiyyətlə Əbu Hüreyrənin əsil-nəcabəti kimi elmi və dini şəxsiyyəti də İslam alimləri tərəfindən ixtilafla qarşılanmışdır. Belə ki, bir qrup alimlər onun müstəsna hafizəyə malik olmasını iddia etmiş və bu iddianı onun özündən gələn bir neçə hədisə bağlamışlar. Əbu Hüreyrə özü barəsində bir neçə hədis demişdir. Həmin hədislərdən biri budur: “Əbu Hüreyrə deyir: “Ey Allahın Rəsulu,mən səndən bir çox hədis eşidirəm amma onları unuduram” dedim. Mənə: “paltarını yerə sər”-dedi. Paltarımı yerə sərdim və onu iki əli ilə tutdu sonra qatla dedi. Onu qatladım və ondan sonra heç bir şey unutmadım.” 244
səhabələr həm də onlan sonra gələn bir qrup İslam alimləri tərəfindən məzəmmət edilmişdir. Belə ki, İslamın ikinci xəlifəsi Ömər bin Xəttab onu hicrətin 21-ci ilində Bəhreynə vali təyin etmiş, 23-cü ildə isə onu vəzifəsindən sui-istifadə edib beytül- maldan 10 min dinarı mənimsədiyinə görə xaric etmişdir. 245 Tarixi məlumatlara görə xəlifə Əbu Hüreyrəni bu əməlinə görə şallaqlamış və onu şiddətli məzəmmət etmişdir. 246
hədislərin böyük əksəriyyətinin şübhəli olmasına səbəb olmuşdur. Hətta onun bu qədər hədis rəvayət etməsisəhabələri belə narahat etmişdir. 247
240 həmin mənbə 241 həmin mənbə 242 Həmmam bin Münəbbihin səhifəsi, səh. 45 243 əz-Zəhəbi, Təzkirətül-hüffaz, c. I, səh. 34 244 Səhihi-Buxari 245 Seyid Şərəfuddin, Əbu Hüreyrə əsəri 246 həmin mənbə 247 bax: Səhihi-Müslim, fədail bölümü [58]
Həzrət Peyğəmbərdən (s) mindən artıq hədis rəvayət edən şəxslər içərisində ikinci yeri Abdullah bin Ömər tutmuşdur. O, Peyğəmbərdən (s) 2.630 hədis rəvayətetmişdir. 248
Abdullah bin Ömər səhabələr içərisində elm baxımdan çox məşhur olmuşdur. O, İslam fiqhinin mahir bilicilərindən olmuş və məşhur fəqih kimi şöhrət qazanmışdır. Tarixi qaynaqların verdikləri məlumatlara görə Abdullah bin Ömər on və yaxud on üç yaşında atası ilə birlikdə Məkkədən Mədinəyə hicrət etmişdir. 249
Bildiyimiz kimi o, Peyğəmbərin (s) həyat yoldaşı Həfsənin qardaşıdır. Abdullah kiçik olduğundan İslamın ilk böyüşlərində iştirak etməmiş, Xəndək döyüşündə və ondan sonrakı döyüşlərdə iştirak etmək fürsətinə nail olmuşdur. Görkəmli İslam alimi İbn Həcər“əl-İsabə” adlı əsərində Peyğəmbərin (s) Abdullah bin Ömər haqqındakı aşağıdakı hədisini xatırlayır: “Abdullah nə gözəl adamdır, bir az da gecələri namaz qılsa, yaxşı olar.” Abdullah bin Ömər hicri 77 (və ya 73)-ci ildə vəfat etmişdir. Onun ölümünün səbəbini İbn Həcər belə rəvayətedir: “Əməvi xəlifəsi Əbdülməlik bin Mərvan Həccaca Abdullah bin Ömərin həcc əmiri olmasını və özünün də ona tabe olmasını əmr etdi. Abdullah bin Ömər ziyarət zamanı Həccacın önünə keçdi. Bu işdən xoşlanmayan Həccac adamlarından birinə onu zəhərli mizraqla vurmasını tapşırdı. Həccacın tapşırığı yerinə yetdikdən bir müddət sonra Abdullah bin Ömər vəfat etdi.
250
Abdullah bin Ömərin Həzrət Əliyə (ə) qarşı münasibəti yaxşı olmamışdı. O, Əliyə (ə) heç vaxt beyət etməmişdi. O, Əlidən (ə) sonra Həsən (ə) və Hüseynə (ə) eyni münasibəti göstərmişdi. 3.Ənəs bin Malik bin ən-Nadir Ənəs bin Malik Peyğəmbərin (s) ən yaxın səhabələrindən bir olmuşdur. Tarixi məlumatlara görə o, Peyğəmbərin (s) Mədinəyə hicrəti zamanı anası tərəfindən Peyğəmbərin (s) xidmətinə verilmişdir. Muksirundan olan Ənəs bin Malik Peyğəmbərdən(s) 2.286 hədis rəvayətetimşdir. 251
Peyğəmbərin (s) xidmətinə verilən zaman onun 9 və 10 yaşı olmuşdur. O, “Rəsululahın xidmətçisi” ləqəbi ilə tanınmışdır. 252
Ənəs bin Malikin anası Ümmu Süleymdir. Onun anası İslamı qəbul edən ilk qadınlardandır. Onun atası isə İslam olmadan əvvəl vəfat etmişdir. 253
Görkəmli İslam alimi Əllamə Məclisi “Biharül- ənvar”adlı əsərində yazır: “Ənəs bin Malikin anası Ümmu Süleym bint Məlhan bin Xalid əl-Ənsaridir. Onun anasının adını Səhlə, Rəmilə, Rəmişə, Məleykə və yaxud Üneysə olduğunu da deyirlər.” 254
248 Cəfər Sübhani, Üsulul-hədis və əhkamuhu, səh. 125, H. S. əd-Dari, Muhadarat fi ülumil-hədis, səh. 169 249 Hədis Ricali, səh. 49 250 Təhzibüt-təhzib, c. V, səh.124 251 Cəfər Sübhani, Üsulul-hədis və əhkamuhu, səh. 125, H.Səd-Dari, Muhadarat fi ülumil-hədis, səh. 169 252 İbrahim Canan, Kütubu sittə tərcüməsi və şərhi, c. I, səh. 75 253 M. Eriş, Səadətçağındansimalar, c. I,səh. 55 254 c. I,səh. 12 Yüklə 5,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|