Roman, povestlər
Yüklə 3 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Onuncu fəsil
503 — üzr diləyir. Fuad elə bilirdi ki, bu hadisəni ondan, Fuaddan başqa xatırlayan ikinci bir insan yoxdur və bu hadisə — bəlkə də ancaq onun yaddaşında mövcuddur... Sanki o Keçmişin də Gələcək kimi daima mövcud olduğunu, haradasa — itənlərdə donub qaldığını, yoxa-puça çıxmadığını — unutmuşdu. Halbuki Keçmiş də, Gələcək kimi həmişə var, həmişə durur axı... Daima baqidir. İntəhası biz insanlar birini tərk edib gedir, o birinə tələsirik. Bəlkə də dövrə vurub yenidən geri qayıtmağa tələsirik. Budur bax, oturub Keçmiş onun qarşısında — otuz il bundan qabaqkı hadisənin fitvaçısı, təşkilatçısı, iştirakçısı və canlı şahidi... —Bilirsən sənə neynərik? — belə demişdilər o vaxt. Bəlkə intiqam dəmi məhz elə indi, bax bu gün, bu saat gəlib çıxıb. Otuz il sonra Fuad həmin o cümləni qarşısındakı adama qaytara bilərdi: "Bilirsən sənə neynərik?" Məhz, "neynərəm" yox, "neynərik", çünkü o tək deyildi — bütün mənsəbi, vəziyyəti, gücü onun "tək"ini çoxlaşdırırdı və doğrudan da Fuad, istəsəydi, bu on iki nömrəli nosilşikə çox şey edə bilərdi — işdən qovdura bilərdi, döydürə bilərdi, bir bəhanə tapıb tutdura bilərdi — deyərdi ki, sərxoş halda gəlib mənə sataşır — Zeydullanın ağzından, doğrudan da şirin çaxır iyi gəlirdi. Başından əcaib bir fikir də keçdi Fuadın: Zeydullanın atasının adını öyrənsin və məcbur eləsin ki, Zeydulla öz atasını qaban adlandırsın, yazsın, iri hərflərlə, nida işarəsi də qoysun... Bəlkə heç hədə-qorxu da lazım deyil, Zeydulla bir şüşə "Ağdam" çaxırına dədəsini satmağa razıdır? Bəlkə də yox, bəlkə də dünyanın bütün ləl-cavahiratı və bütün, hədə-qorxusu Zeydullanı atasını satmağa vadar edə bilməz. Kim bilir? Bəs onda intiqam nə olsun? Axı Fuad haçansa — əlbəttə, lap uşaq yaşlarında — özünü inandırmışdı ki, Zeydulladan intiqam alacaq, elə güman edirdi ki, bu intiqamdan sonra acı xatirənin köynəyi daha onu incitməyəcəkdir. Ancaq Fuad çox sonralar başa düşdü ki, heç bir intiqam onun yaddaşını otuz il
504 qabaqkı təhqirin çapığından xali edə bilməyəcək. Əgər bu söz düzdürsə ki, "ürək — şüşədir, sındırarsan kim yamar", onda başqa bir şüşəni sındırmaqnan öz sınığını yamamaq mümkündürmü, məgər? İndi Fuad bu sualın cavabını bilirdi. Şübhəsiz, bu adama heç bir şey etməyəcəkdi — bunu da bilirdi. Bu adam — o adam deyildi. O Zeydulla otuz ilin arxasında qalmış — harın, gücünə arxayın, acizə zalım bir varlıq idi. Bu Zeydulla... —Diqqət! Reproduktordan Moskva təyyarəsinin endiyini xəbər verdilər. Fuad: —Bağışla,— dedi, — təyyarənin qabağına getməliyəm. Zeydulla: —Mən də, — dedi. O da həmin təyyarəni qarşılayırdı. Gələn sərnişinlərin baqajlarını...
Bakının, Abşeron aqlomerasiyasının şəhərsalma problemləriylə maraqlanırdı qonaqlar — ilk amfibiya-şəhər Neft daşları, şəhər landşaftının təşkili, şəhər peyklərində çoxmərtəbəlik problemləri, nəqliyyat qovşaqlarının prinsipləri, yerli şərait və iqlim baxımından layihələşdirmə istiqaməti, əhali artımıyla əlaqədar perspektiv planlaşdırma və proqnozlar — bütün bu məsələlər ətrafında suallar verirdilər. Bəziləri az- maz rusca danışırdı, amma hər halda əsas ağırlıq tərcüməçilərin üstünə düşürdü. Tərcüməçiləri cins şalvar geymiş Qalya adlı bir qız idi. Fuad suallara ətraflı cavablar verirdi, çoxlu rəqəm və sənədə isnad edirdi, amma gözləri qarşısında elə hey yarıuçuq divar, nida işarəsi və Zeydullanın sallaq dodaqları durmuşdu: "Oxartana çəkərik sənə..." 505 Qarşılayanlar içində raykomun, nazirliyin, "İnturist"in nümayəndələri də vardı, proqrama görə qonaqlar bir saatdan sonra Mingəçevirə getməliydilər, odur ki, elə burdaca, Aeroportun restoranında onların şərəfinə yüngülvari bir banket təşkil olunmuşdu. Fuadı tamada seçdilər. Fuad: —Əziz qonaqlarımız! Bu gün bizimçün çox sevincli bir gündür, — dedi. — Bizə qonaq gəlməyinizə çox şadıq. Bu badələri sizin şərəfinizə qaldırırıq...
...Fuad: —Bu gün bizimçün çox kədərli bir gündür, — dedi. — Memarlığımıza ağır itki üz vermişdir. Görkəmli sənətkarlarımızdan biri, hörmətli müəllimimiz, istedadlı həmkarımız Fuad Salahlıdan həmişəlik ayrılırıq... Mikrofon nə isə xırıldayırdı. Onlar yenicə qurulmuş taxta artırmanın üstündə dayanmışdılar. Xeyli adam gəlmişdi qəbir üstünə. Fuad danışdıqca fikri gah bu xırıldayan mikrofona, gah onu dinləyən adamlara, gah gül-çiçək içində itmiş tabuta, tabutun üstündə Fuad Salahlının gülümsəyən fotoşəklinə, gah da tabutun yanında dayanmış qarapaltarlı, ağsaçlı qadına yayınırdı. —Fuad Salahlı, dərin biliyini, zəngin təcrübəsini cavanlardan, saysız-hesabsız tələbələrindən əsirgəmirdi. — Fuad bu sözləri tələffüz edir və düşünürdü: bu ağbaş qadın Solmazdırmı? Əlbəttə, Solmazdır. Vaxt insanı necə dəyişərmiş ilahi?! Təsadüf elə gətirmişdi ki, o vaxtdan Solmazı bir dəfə də görməmişdi və indi bu kök, ağır baxışlı, dərdi-qəmi qaralara bürünmüş qadını o vaxtkı arıq gəlinlə, çit paltarlı, həmişə mehriban gülümsəyən, əlinin tozunu ətəyinə silən, saçlarını biləyinin ardıyla gözlərinin üstündən çəkən — o nərmə-nazik gəlinlə eyniləşdirməkmi olardı?.. Bu ikisi — eynimi adam idi — ya biri orada, Keçmişdə qalmışdı, ikincisi indi, burada dayanmışdı? Qısaqol köynək geymiş vızbaş oğlan artırmaya qalxıb Yüklə 3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|