Jan Drcyfıis xaç aıası olmağı toroddüdsüz qobul ctdi. Zavallı
qıza başqa no yaxşıhq clmok olardı? Holo do bclo gcrido qalmış
xalqları gömıok hor halda ağırdır. O, balaca qıza izah etmək
istoyirdi ki, cvlonmok axmaq burjua adotidir. Əsil m əhobbot iso...
Süzaıı bu fikri onun başından çox çotinliklo çıxardı. Bu qızı
qorxutmaq lazım dcyildi. O onsuz da pis gündo idi...
Hrtosi gün Ankarpasyon orklo Süzana yaxınlaşıb uşağının
adımn no olacağını soruşdu.
- Onun adımı? - deyo Süzan tooccüblo soruşdu.
- İndi ki xaç anası sizsiniz, gorok adı da siz scçosiniz.
- Əlbotto! Bos bu no üçün monim ağlıma gəlm oyib? Ho, Moris
nccodir? Monco, bu çox gözol addır. Sənin fıkrin nədir?
- Moris... Mən Moris adda bir adam da olsun tanımıram...
Moris... Əlbotto... Yaxşıdır... Çox gözəldir.
- Böyük bir fransız inqilabçısının, böyük bir votənpərvorin
adıdır. Əgor qız olsa, adım Janct qoyarıq.
- Oğlan olacaq, - dcyo Ankarpasyon qoti bildirdi. Süzan özünün
xaç uşağı üçün təm iz ağ vo paİtar hazırlamağa başladı. Dreyfus
kimi, bütün başqa qaçqınlar kimi o da varlı dcyildi. Dors deyorək
birtohər dolanır, Avropaya qayıtmaq, ycnidon döyüşo girişməyi
arzulayırdı. Ncço aydan bori o Londondakı “Azad Fransa” qrupuna
qoşulmaq istəyirdi. Lakin dö Qol, Çörçil vo Ruzvclt hökumotləri
həlo do onu vo m inlərlo qaçqınları, İtaliya, Y uqoslaviya
kommunistlorini, onun kimi könüllülori viza gözlomoyo mocbur
cdirdi. Dö Qol başda olm aqla bu conablar, H itlcr olcyhino
m ühariboyo könüllülor axtarırlar. Lakin onlar on m übariz
antifaşistləri - kommunistlori özlorindon konar cdirlor...
Yox, Süzan varlı dcyildi. Lakin hor halda yoxsul hindlidon də
kasıb dcyildi. 0 özünün xaç uşağı üçün ayırdığı azacıq pulu qıza
güc-bola ilə vcrdi. Qıza clo golirdi ki, pulu çoxdur. Drcyfüs do öz
növbəsindo pul vcrdikdo m obloğ ikiqat artdı. Ankarpasyon birinci
dofo idi ki, belə bir dövlət sahibi olurdu.
Doğrudan da uşaq oğlan oldu. O, qırmızı osgiyo oxşayırdı.
Lakin balaca dcyildi. Ncco dcyərlər, lap əsil uşaq idi. Süzanla
Drcyfıis balaca hindli qızı gülüm soyən gördükdo scvinirdilor. Onlar
qıza yaşamaq hovosi, qürur vo ümid vcrmişdilor. Elo zonn cdirdilər
ki, vozifolorini ycrino yetirmişlor. Lakin bir sohor Ankarpasyon
utana-utana soruşdu:
172
- Cümə günü moşğul dcyilsiniz ki? Moşğulsunuzsa, günü
doyişmək olar...
- Cümo günü! Cümo günü noyino lazımdır!
- Uşağı xaç suyuna salmaq üçün...
- A h , xaç suyu üçün! Aman Allah, yamanca ycrdo gccəlomi-
şik!.. - Bu, Süzanın hcç ağlına golmomişdi!
- Yaxşı mon... Mon cənab Drcyfuslo danışaram, - dcyo Süzan
qıza ürək vcrdi.
Jan Drcyfüs do mat qaldı. Onların fikrinco, bozon yoldaşları ilo
gctmoli olduqları morasimloro oxşayan tontonoli bir morasim
gözlonilirdi.
- Elədir, dcyo Süzan danışırdı. Lakin biz bu balaca ilo kilsoyo
gctm əsək onun günü qara olacaq. Bütün mcksikalılar kimi, o da
dindar və adotporostdir. O qodər maymaq, savadsız vo sadodir ki,
dinsiz olmağın mümkünlüyünü ağlına bclo gotirmir. Bizə goldikdo
isə, bunun bizo no xcyri var, no do zorori. Gcdib uşağm xaç suyuna
çokildiyini görərik... Siz razısımzmı?
- Olan olub, - dcyo Drcyfus gülümsoyorok ağzım marçıldatdı.
- Şərabı ki, süzdülər gorək içəson, gcri qaytarmaq olmaz.
Doğrudan, dcyoson, bu dinsiz lap scvinirdi. Gcdib kilsodo bclo
bir mozhoko oynamaq onun ürəyindon idi.
C üm ə günü dördü do yola düşdülor. Ankarpasyon gcydiyi tozo
gözəl donunda işıq saçırdı. Yuxulu Morisi qucağında tutmuşdu.
Uşağm qıpqırmızı sifoti ağ örtüyün arasında görünürdü. Dördü do
kilsəyə daxil oldu.
Süzanla Drcyfus kilsoni ağzına kimi dolu görüb mat qaldılar.
Arvadlar borbozəkli gcyinmişdilər. Onların yanlarındakı kişilor cnli
sombrcrolarım qarınlan üstündo iki olli tutmuşdular. Yəqin ki, bu
qədor dindarı razı salmaq üçün zoncirlə ibadot ctmok lazımdır.
Bolko bu gün burada dini bayramdır? Ankarpasyon pıçıtdadı ki,
şöbəlordən birinin boşalmasını gözlomok lazımdır. Orada uşağı
zoncirli xaç suyuna çokmok lazımdır.
Bir kcşiş gəlib çıxdı. O, Ankarpasyona fıkir vcrmədon hor iki
fransıza yaxınlaşdı. Şübhə yox ki, xaricilorə hörmot ctmok istə-
yirdi. Həm do ki camaat dindarların ilk sırasında ontarı görsolor
yaxşı idi. İşlor xarab idi! İndi no cdoydilor? Ömürlorindo bir dofo
do olsun, ibadotdo olmamışlar. Drcyfus, dcyəsən, buranı xoşlayırdı.
O yan-yörosino baxa-baxa ağzını marçıldadırdı. Süzan özünü
saxlaya bilmoyib gülocəyindon qorxurdu. Axı burada dofolorlo
qozəblonmiş camaat xarici turistlori qovub kilsodən çıxarmışdt.
Çünki onlar Mcksika dindarlanm n morasimi zamant gülümsəm iş-
dilər.
- Özünüzü ciddi apann? - dcyo qorxmuş Süzan xobordarlıq ctdi.
- Balacanm xatirinə!
- Yaxşı, onsuz da olan olub.
Onlar dua oxuyurlarmış kimi ağızlarını tərpotmoyo başladılar.
Lakin başqa dindarlar kimi oxuya-oxuya çiyinlorinə do baxmalı
idilor. Holo düzgün yamsılamaq üçün onlarla birlikdo oturur, bir-
likdo do qalxırdılar. liam ısı birdən özlərini dizi üsto ycro buraxır-
dılar, özü do hosir olmadığına göro birbaş daş döşomonin üstüno.
Daşlar çox incidirdi. Sakitlik çökmüşdü. Dizləri üsto durmuş Jan,
Süzan torofo çcvrildikdo aydm soslə pıçıldadı:
- Yazıq anam, məni bu gündo görsoydi, özündən gcdərdi!
Bu dofo gülmokdon özlorini saxlaya bilmodilər.
Süzan da, Drcyfus do üzlorini əllori ilo gizlotmişdilor. X oşbəxt-
likdən birinci corgədo idilər, hcç kəs onları görmədi. Az sonra hamı
ayağa qalxdı vo onlann səsi cşidilm əz oldu.
Nəhayot, bu ağır mərasim sona yctdi. Bir kcşiş yaxınlaşıb uşa-
ğm xaç anası ilo xaç atasına işaro ctdi. O nlar kcşişin arxastnca gct-
dilor. Kcşiş onları bir otağa aparıb masamn arxasında əyloşdi. Qcyd
kitabçasım çıxanb sorğu-sual etm əyə başladı. Adınız... doğulduğu-
nuz vaxt və ycr... dininiz...
Aman Allah, Süzamn atası qatı dinsiz idi. O, qızımn xaç suyuna
çokilm əsino yol vermomişdi. Bos indi nə ctsin?
- K atolik? - dcyo m üsahibino baxm ağa cü rət etm ədən
inandırıcı soslo dilləndi.
Drcyfüsün növbəsi çatdı.
- Adınız?
- Dreyfüs.
D eyəson, ad katolik adına oxşamır...
- Dininiz?
- Ka...to...lik... - dcyo Jan üz-gözünü turşudaraq cavab vcrdi.
Kcşiş şübhəli-şübholi ona baxdı. Süzan toləm -toləsik:
- İcazo vcrin... kasıblar üçün sədoqo vcrim...
O, stolun üstüno pul qoydu.
174
Keşiş daha tərəddüd ctmodi. İnamla onları şöbəyə torəf apardı.
Ankarpasyon qucağmda uşaq, başqa bir kcşişlə orada gözləyirdi.
Keşiş xaç anasına müraciət ctdi:
- Uşağı qucağınıza götürün.
“G örəsən bu nə hoqqadır?!” Süzan hər chtimala qarşı:
- Kasıblar üçün sədoqo, — dcyə oradakı kcşişə ycno pul vcrdi.
Sonra Morisi qucağına aldı.
- “Müqoddos Ata” duasını söyləyin, - deyə kcşiş qıza işarə ctdi.
Özünü itirmiş Süzan Yana tərəf çcvrildi. O sofch öz şənliyini giz-
lotmok üçün üzünü yana çcvirdi.
- Bilirsinizmi... Mon bacarıram... Mon ispan dilində dua oxuya
bilmirom.
- Eybi yoxdur, - dcyo kcşiş aliconablıqla gülümsədi. - Fransız
dilində oxuyun...
- Bizim göylordoki atamız... - dcyə Süzan oxumağa başladı.
Sonra dodaqiannın arasında nə isə mızıldayaraq: patati, patata,
reparati, reparata... Amin!
- İndi isə “ Sizə salam göndorirəm, Mariya” duasını oxuyun.
- Sizə salam göndərirom, Mariya... və bağışlayın ki, gcrisini bil-
mirəm, sonra nə demok lazım olduğunu bilmirəm. Balacanın xatirinə
bclə ctmək lazımdır... Amin!
Mərasim, nohayot ki, başa çatdı. Ankarpasyon indi qanunsuz
sayılmayan körpəsini şadlıqla ycnidən bükdü.
Xcyli sonra Süzan Janla olub-kcçonləri götür-qoy ctdiyi zaman
dcdi:
- H ər halda, biz pis iş görmüşük! İşə bax: mcksikalı günahsız
körpoyə dinsiz bir kommunistin adını qoymuşuq! Hələ ən pisi
budur ki, onun xaç anası və xaç atası da dinsizdirlər. Hcç xaç
suyuna da çokilməyiblor... Bu dini yığıncaq bilmirom nə üçünmüş?
Sizin zənninizco, belə bir şəraitdə bu xaç suyuna çəkmonin bir
əhəm iyyəti oldumu?
- Əlbətto, - dcyə Jan qəti səslo inandırdı. - Bilirsinizmi, ogor
doğrudan da o xeyirxah Allah mövcuddursa, bizim bu morasimi
başqalanndan çox-çox üstün tutmalıdır. O özü yaxşı bilir ki, biz
bunu sobəbsiz etməmişik!
175
Dostları ilə paylaş: |