ŞƏ r q -q o r b

dinmoyocokdi.  liu  gün  onun  üçün  hololik  tohlükoli  olaraq  qalırdı. 
Doqiqobodoqiqo ona telcqramlar goldikco Rivycr hiss edirdi ki, hor an 
öyronilmomiş  saho  azalır  vo  o,  talcyin poncosindon  noyiso  qoparır 
vo toyyaronin  hcyotini  geconin  qaranlığından  sahilo çokib çıxanr.
Xidmotçi  Rivyero yaxınlaşıb  radioqramı  ona  uzatdı:
-   Çilidon  golon  poçt  toyyarosi  molumat  verir  ki,  o,  Bucnos- 
Ayrcsin  işıqlarını  görür.
-  Yaxşı.
Tczliklo  Rivycr  bu  toyyaronin  sosini  eşidocok:  sirlorlo  dolu 
doniz uzun  müddot yırğalandıqdan sonra qabarıb çokilorək  xozinoni 
sahilo atdığı  kimi, gcco do toyyarolordon  birini  ona qaytaracaq.  Bir 
azdan  o,  gccodon  digor  iki  toyyaroni  do alacaq.
Onda  bu  gün  bitmiş  hcsab  edilocok  vo  ycniloriylo  ovoz 
olunmuş,  yorğun  hcyotlor  yatmağa  gcdocok.  Rivycrso  dincolo 
bilmoz:  Avropa  poçt  loyyarosi  do  öz  növbosindo  onu  narahat 
hissloro  bürüyocok,  homişo  do  bclo  olacaq.  Bu  köhno  döyüşçü  ilk 
dofoydi  ki,  yorğunluğunu  lıiss  ctdiyino  tooccüblonirdi.  T oyyarə- 
lorin  enmosi  onun  üçün  hcç  vaxt  mühariboni  qurtanb,  müqoddos 
sülh crasını clan cdon qolobo dcyildi.  Bu, olsa-olsa atılan bir addım, 
bir-birini  izloyon  minlorlo  eyni  addımdan  biri  olacaqdı.  Uzun 
müddotdon  bori  dincolmoyon,  dincolm əyə  ümidi  olmayan  Rivycro 
clə  golirdi  ki,  uzanmış  qolları  ilo  çox  ağır  yük  qaldırır.  “Q oca- 
lıra m ...” Əgor o,  fəaliyyotdon başqa yeni arzu  ilo ycni  hisslər, yeni 
duyğular  təlob  cdirdisə,  dcmok  qocalırdı.  Qoribodir,  hcç  vaxt  qar- 
şıya  qoymadığı  bclo  mosololor  haqqında  düşünmok  onu  toəccüb- 
londirdi.  Bununla bclo,  indiyo qodor özüno yaxın  buraxmadığı  belo 
fıkirlorin zo rif vo xcyirxah dalğaları, əbodi olaraq  iton okcan dalğa- 
ları  kimi  hozin  şırıltı  ilo ona sarı  golirdi.  “ Dcmok,  hor şey bu  qodor 
yaxınm ış?..”
Rivycr  gördü  ki,  hiss  clomodon  yavaş-yavaş  qocahğa  vo  insan 
hoyatını şirinloşdiron “bir vaxt golocok”  fikrino qodom qoyub.  Bolko 
doğrudan  da  gözol  günlorin  birindo,  haradasa  ömrün  sonunda  oldo 
cdilon,  fikirlordo  tosvir  olunan  “vaxt”  golib  çatsın  vo  bu  müqoddos 
dincliyo  nail  olasan.  Lakin  belo bir dinclik  yoxdur.  Ola  bilsin  ki,  heç 
qolobo də yoxdur. Bütün poçt toyyarolorinin golib çatması da hcç vaxt 
doqiq olmur.
Rivyer toyyarə  ilo moşğul  olan  köhno mcxanik  Lcrunun yanında 
dayandı.  Onun kimi  Lcru da qırx il  idi ki,  işleyirdi.  O,  işo bütün qüv- 
vosini  hosr  cdirdi.  Axşam  saat  10-a  yaxın,  bozon  gccoyarısı  eve
golondə  onun  qarşısmda  başqa bir alom  açılmaz, o  iso cvo gctmoyə 
hcç do tolesməzdi.  Rivycr kobud sifotli  bu adama gülümsodi, mcxa- 
nik ise öz növbəsindo göy rongli oxu göstordi: “Bu çox bork idi. Mon 
onu  düzoltdim” .  Rivyer  oxa  toref  əyildi.  O,  yenidon  iş  haqqında 
fikirləşdi.  “Sexloro  xəbor  vcrmok  lazımdır ki,  bunları  bir qodor boş 
düzoltsinlor” . O, barmağı  ilo mctalın üzorindoki cızığı yoxladı, sonra 
ycnidən  Lcruya nəzor saldı.  Ciddi  vo qınş sifətli  Lcrunun  qarşısında 
ağzından  çıxan  qoribo suala  Rivycr özü do güldü:
-  Leru,  hoyatınızda mohobbəto çox  vaxt sorf etmisiniz?
-  Oh!  Mohobbot,  bilirsiniz, conab direktor...
-  Sizo do  monim  kimi  homişo  vaxt çatmayıb.
-   Boli,  vaxl çox  olmurdu.
Rivycr  cavabındakı  kodori  duymaq  üçün  onun  sosino  qulaq 
asırdı:  lakin kodor hiss olunmurdu.  Kcçmişino nozor salan bu adam, 
taxtanı  qeşəng  hamarlayıb  “ Budur,  hazırdır!”  -  dcyon  dülgor  kimi 
öz sakit hoyatından  razı  idi.
“ Budur, -  Rivycr fikirləşdi. -  Mənim də hoyatım hazırdır” .
O,  yorğunluqdan  doğan  bütün  kodorli  fikirlori  özündon  konar 
qovub anqara'  torof yönoldi:  lıavada Çili  toyyarosi  uğuldayırdı.
III
M ühərrikin  uzaqdan  golon  səsi  gct-gcdo  güclonirdi.  Toyyaro 
göründü,  işıqlarını  yandırdı.  Knmo  xottini  göstoron  nişanların 
qırmızı  fənərləri  toyyarolorin  saxlandığı  anqarı,  radio  qüllosini  vo 
dördkünc mcydançanı  işıqlandırdı.  Hor şeydo bayram ohval-ruhiy- 
yosi  duyulurdu.
-  Budur o!
T əyyarə  artıq  projcktorların  işığı  altmda  iroliloyirdi.  Elo  parıl- 
dayırdı ki, sanki təzo idi. Toyyaro anqarın qarşısında dayanan  kimi, 
mcxanik ve fohlolər yükü boşaltmaq üçün ona torəf cumdular, lakin 
təyyarəçi  Pclren  tərpənmirdi.
-  Ey!  N e  gözleyirsiz? Çıxm!
Gizli  işlo  məşğul  olan  adam  kimi  toyyarəçi  cavab  vcrmoyə 
maraq  göstormodi.  Yoqin  ki,  kcçirdiyi  uçuşun  bütün  guaıltusunu 
hele  do  eşidirdi.  O,  yavaş-yavaş  başını  silkələdi  vo  irəli  əyılorok 
əli  ilo  neyisə  yoxlamağa  başladı.  Nəhayot  o,  mülküno  baxan  kimı 
rehborloro  vo  yoldaşlarına  tə re f  dönüb,  onlan  ciddi  nezorlərlə

---

süzdü. Ona clo golirdi ki, o hor şcyi  sayır, ölçür vo çəkir, fıkirloşirdi 
ki, bunların hamısını -  bayramsayağı  bozonmiş bu təyyaro anqannı, 
bu  bcton  mcydançanın  borkliyini  və  bir  qodor  uzaqda  horəkotdo 
olan  şohori,  qadınlarını,  onun  horarotini  namusla  qazanmışdır.  İndi 
o,  iri  ollorindo  bu  xalqı  müti  roiyyotlor  kimi  bork-bork  tuturdu, 
çünki  onlan  başa  düşor,  cşidor  vo  danlaya  bilordi.  Toyyaroçi  ov- 
volco sakit olduqlan, tohlükosizliyino omin olduqları vo Aya heyran 
olduqları  üçün  onları danlamaq  istodi,  lakin  birdon-biro  m chriban- 
laşdı.
-  İçki  pulunu  siz vcrocoksiniz...
Vo  toyyarodon  düşdü.
Uçuş vaxtı  no  düşündüklorini  danışmaq  istodi:
-   Kaş  ki,  siz  bilsoydiniz!..
Bununla hor şeyin deyildiyini  güman cdorok  meşin  gödokcosini 
çıxarmağa başladı.
Maşın  onu  qaraqabaq  inspcktor  Robino  vo  az  danışan  Rivycrlo 
Bucnos-Ayreso  aparanda  Pclrcn  qomginloşdi.  Əlbotto,  bodboxtlik- 
don  xilas  olub,  ayaqlarının  altında  bork  yeri  hiss  edondo  utanmadan 
odobsiz söyüşlor söymokdon  lozzotli  no ola bilor.  Bu, neco do güclü 
scvinc doğurar!  Lakin sonra xatırlayanda nodonso özünü pis hiss edir- 
son.
Siklonla  mübarizo -   bu,  hcç  olmasa,  rcal  vo  aydmdır.  Əşyalann 
görünüşü  -   bu  iso  tamam  başqa  şcydir,  onlar homin  voziyyoti  ancaq 
tok olanda alırlar. Toyyaroçi  fikirloşdi:
“ Bu,  lap  üsyanda  olduğu  kimidir:  sifotlor  azacıq  saralır,  lakin 
otrafda  hor şcy  o  qodor doyişilir ki!”
O özünü  kcçmişi  xatırlamağa  m ocbur ctdi.
Pclrcn,  Andın  Kordilycr  dağlarını  kcçondo  hcç  vaxt  tohlüko  hiss 
etmozdi;  bu  dağın  üzorindo  ozomotli  sakitliyi  ilo  qar  hökmranlıq 
cdordi.  Əsrlor qodim  vo ölü qosrloro sakitlik gotirdiyi  kimi, qarlar da 
bu  zirvoloro  sakitlik  boxş  ctmişdi.  İki  yüz  kilometr  mosafodo  no  bir 
insan, no bir hoyat nişanosi, no bir horokot var idi.  Yalnız hündürlüyü 
altı min mctro çatan sıldınm zirvolor, onlann düz aşağı düşon daş pal- 
tarları  vo  bir do dohşotli  sakitlik  mövcud  idi.
Bu, Tupunqato  zirvosinin  yaxınlığında  olm uşdu...
Pclrcn fikro gctdi.  Boli, o ancaq orada möcüzonin şahidi olmuşdu.
Özünün  tok  olduğunu  güman  edon  vo  birdon  kiminso  onu  gör- 
düyünü  hiss  cdon  adam  kimi  o  da  ovvolco  hcç  bir  şey  görmodi,
184
sadoco  olaraq  özünü  narahat  hiss  ctdi.  Çox  sonra,  holo  do  hcç  no 
başa düşmoyorok Pclrcn hiss ctdi ki,  no üçünso onu qozob bürüyür. 
Lakin  haradan  doğurdu  bu qozob?
Toyyaroçi  nodon  duydu  ki,  onu  bürüyon  qozob  daşlardan  vo 
qardan  doğur?  Dcmok  olar  ki,  hcç  bir  şcy  yox  idi  vo  hcç  bir  qara 
tufan  yaxınlaşmırdı.  Lakin  onun  gözlori  qarşısında  adot  ctdiyindon 
azacıq  forqlonon  başqa  bir  dünya  canlanırdı.  Pclrcn  narahat  ürok 
sıxıntısı  ilo  günahsız  görünon  bu  zirvoloro,  bu  sivri  çıxıntılara, 
homişoki  kimi  ağ  olan  bu  qar  topolorino  baxırdı  vo  bütün  bunlar 
kütlo  kimi  yavaş-yavaş canlanırdı.
Pclrcn  döyüşo  girmomişdi,  lakin  şturvalını  bork-bork  sıxırdı. 
Onun  başa  düşmodiyi  noso  bir  şey  hazırlanırdı.  O  sıçrayışa  hazır 
olan  vohşi  hcyvan  kimi  ozololorini  gorginloşdirdi,  lakin  heç  no 
görmürdü,  sakitlik  idi.  Boli,  sakitlik  idi,  ancaq  bu  sakitlikdo  qcyri- 
adi  bir q ü w o  gizlonmişdi.
Sonra hor şcy sivriloşdi.  Bu diş-diş çıxıntılar vo zirvolor neştoro 
dönürdü:  toyyaroçiyo  clo  golirdi  ki,  onlar  dalğaları  yaran  gomi 
bum u  kimi  güclü  küloyin  bağnnı  dolir  vo  sonra  ona  clo  goldi  ki, 
onlar döyüş üçün  mövqc  tutan  nohong gomilor kimi  onun otrafında 
fırlanır vo dönürlor.  Sonra havaya toz qarışdı:  o qalxır, yclkon kimi 
qarın  üzorindo  yüngülco  dalğalanırdı.  Gcriyo  dönmok  zomroti 
yaranardısa,  çıxış  yolu  axtarmaq  üçün  toyyaroçi  arxaya  baxdı  vo 
titrodi:  arxada  bütün  Kordilycr coşub-daşırdı.
-  Mohv oldum.
Qabaqda bir zirvodo qar püskürdü.  Bu qar vulkanı  idi.  Sonra bir 
qodor sağda  ikinci  zirvo  qar püskürmoyo  başladı.  Beloliklo,  bütün 
zirvolor  bir-birinin  ardınca  alışırdılar,  sanki  ardıcıl  olaraq  gözogö- 
rünmoz  moşolçi  od  vumrdu.  Elo  bu  vaxt,  sanki  dağlar birinci  hava 
burulğanları  ilo  toyyaroçinin  otrafında  yırğalanm ağa  başladı. 
Qızğın  döyüş az  iz buraxır:  toyyaroçi onu  fırladan güclü qasırğaları 
xoyalında  axtardı,  lakin  tapa  bilmodi.  O  yalmz  bu  boz  alov  dillo- 
rinin  içindo qozoblo  çapalamağını  xatırlayırdı.
O  fikro getdi.
“ Siklon  bir şcy dcyildir. Canını  xilas edo bilorson.  Lakin o həlo 
başlanmamışdı!  Bu  onunla  ilk  görüş  idi!"
O  fıkirloşirdi  ki,  min  sifotin  arasından  bu  molum  sifoti  tanıya 
bilor vo  bununla bclo toyyaroçi  artıq  onu unuımuşdu.
185

---