ŞƏ r q -q o r b

I V
Rivyer  Pelrene  baxırdı.  İyirmi  dəqiqodən  sonra  Pelren  m aşm - 
dan düşəcok.  Yorğun vo tonbel halda camaata qarışacaqdı.  Ola bil- 
sin,  fıkirleşəcekdi  də:  “Bərk  yorulmuşam...  alçaq  peşedir!”  Evdə 
arvadma: “Bura And dağlarmın üzərindən daha yaxşıdır” -  deyə cti- 
ra f edəcək və buna benzər bir neçə söz dcyocokdi.  Buna baxmaya- 
raq, insanların bork-bərk bağlandıqlan bütün bu şcylərdən o, dcmək 
olar ki, əl çəkmişdi.  0   indicə dork etmişdi  ki, bütün  bunlar ncco də 
xırdaçılıqdır.  Pelren  indieo  bir neçə  saat  dckorasiyanm  o  biri  təro - 
fində  bu  şohərə,  onun  işıqlarına  bir  daha  nail  olacağını  bilm ədən 
yaşamışdı.  O, bir daha darıxdıncı, hom do əziz olan uşaqlıq dostla- 
nnı  və özünün  bütün  insan  zəifiiklerini  görocokdimi?
Rivyer fikirləşdi:  “Hor bir kütlonin  içorisindo clo adamlar var ki, 
onlan  forqlondirmok  olmur,  lakin  onlar  qoribo  müjdoçidirlor.  Ve 
bunu  özləri  d ə bilmirlor.  A ncaq...”
Rivycr bəzi  porəstişkarlardan  qorxurdu.  O nlar hava sorgüzoşti- 
nin v ə təyyaroçilərin həyatınm  m üqəddəs xaraktcrini başa düşm ür- 
dülər,  onların  həyəcanlı  qışqınqları  bu  hava  sərgüzoştinin  heqiqi 
monasmı  to h rif  edir  və  adamları  kiçildirdi.  Lakin  Pelren  burada 
insan alicənablığınm  böyüklüyünü tocossüm  etdirirdi  vo o başqala- 
rına nisbotən  dünyam  daha  yaxşı  dork  cdir vo  ə g ər bu  dünyaya bir 
gün  toyin  olunmuş  bucaq  altından  baxılsa,  onda  insanın  böyüklüyü 
bayağı  təriflori  kəskin  nifrətlə rodd  edordi.
R ivyer d ə  hom çinin  onu  təbrik ctdi:
-  Siz nccə  m üvəffoq  oldunuz?
Zindanından  danışan  dəm irçi  kimi,  uçuşu  vo  sənoti  haqqmda 
sadə  damşan  Pelreni  Rivycr sevirdi.
Pelren  evvolcə  izah  ctdi.  O  dcmok  olardı  ki, üzr istoyirdi:  “Gcri 
çekilm əyo artıq yol yox idi. H əm  də çıxış yolu tapa bilmirdim” . Sonra 
o, daha hcç nə görmomişdi.  Qar onu görm əyə qoymurdu.
Eyni zamanda şiddətli  hava axmlan  onu yeddi  min m etr yü k sək - 
Iiye  qaldıraraq  xilas  etmişdi.
“Bütün  keçid  orzində  mon  zirvolorle  bir  səviyyəde  uçmalı 
oldum ” .  O  hom çinin  jiroskopdan  danışdı  və  dcdi  ki,  onun  yerini 
doyişm ok  lazım  goləcok,  çünki  onu  qar  vurur:  “Buz  bağlayır,  başa 
düşürsüzm ü?”  Bir  qodər  sonra  hava  axınları  Pelreni  üç  min  metr 
başı  -   aşağı  tullamışdı  və  o,  başa  düşə  bilmirdi  ki,  necə  olub  heç
186
noyo  toxunmayıb.  Birdon  görür  ki,  düzenliyin  üzəriylə  uçur. 
“Birdon gördüm ki, soma təmizdir". Homin an Pelreno elə gəlmişdi 
ki,  o,  qaranlıq mağaradan  çıxıb.
-  Mendozada da tufandır?
-  Yox. Mən aydın səmadan endim. Hava küloksiz idi. Lakin tufan 
moni  qarabaqara  izloyirdi.
Toyyarəçi tufanı təsvir edorok dcyirdi: “Hor halda bu çox qoribo 
idi” .  Tufanın  zirvosi  çox  hündürdə  qar buludlannın  arasında  itirdi, 
onun təmoli iso çomonliyin üzorindo qara lava kimi axırdı. O, bir-bir 
şəhorlori  udurdu.  “Men  hcç  vaxt  bele  şcy  görmemişdim...”  Pelrcn 
hanstsa xatirəni  yada salaraq susdu.
Rivycr inspektora to rəf döndü:
-  Bu siklon Sakit okcandandtr, bizə gcc xəbər vermişdilor. Bundan 
başqa, bu siklonlar hcç vaxt And dağlannı  aşıb keçmir.
Hcç  kim  qabaqcadan  deyo  bilməzdi  ki,  tufan  öz  horokotini 
şərqə doğru  davam  ctdirocək.
Bu barodo heç bir şcy bilməyon  inspektor onunla razılaşdı.
N osə  demoyo  təroddüd  cdən  inspektor  Pelrcno  torof döndü  vo 
onun xirtdəyi torpondi.  Lakin o, susdu və götür-qoy ctdikdon  sonra 
ycnidən  düz qarşısına baxaraq  öz mclanxolik  loyaqotini  saxladı.
İnspektor  melanxolikliyini  ağır  dord  kimi  özü  ilə  gozdirirdi. 
Bayağı işlərin icrası üçün Rivyer tərofındon çağırılmış inspcktor, bu 
orofədo  Argentinaya  golib  çıxmışdı,  ancaq  onun  iri  əllori  vo  ins- 
pektor ləyaqəti  hərəkətini  çətinləşdirdi.  Onun no  coşqun  ruh  yük- 
sokliyinə, n ə də fantaziyaya qapılmağa hüququ çatmırdı. Rütbosinə 
göro o,  ancaq bir şeyə,  doqiqliyo heyran  olmalı  idi.
Onun  dostları  ilo  moclisdo  no  bir  stəkan  şərab  içmeyə,  nə  do 
yoldaşlanna  “son”  dcm əyə  ixtiyan,  zarafat  etmoyə  iso  cüroti  çat- 
mırdı.  Ə gər qeyri-mümkün  təsadüflər hoqiqətə  çcvrilsəydi, onda o 
da  eyni  acrodromda  başqa  bir  inspektorla  rastlaşar  və  zarafatlaşa 
bilərdi.
Robino  fıkirləşdi:  “ Hakim olmaq nə  qədər çətindir  .
Ə slində  o  m ühakim ə  ctmirdi,  ancaq  başını  silkəleyirdi.  Rast 
goldiyi  hor şcyin qarşısında o, hcç  no bilmodon yavaş-yavaş başını 
yırğalayırdı.  Onun  bu  horokoti  qara  fikirli  adamlan  pərt  cdirdı. 
D em ək  olar  ki,  onu  heç  kim  scvmirdi,  çütıki  inspcktor  m əhəbbət 
hozlori  duymaq  üçün  yəx,  yalmz  məruzolor  hazırlamaq  üçün

---

yaranmışdı.  O,  ycni  metodları  vo  tcxniki  tokmilloşdirmolori  m oru- 
zoloro  salmağı  o  vaxtdan  bori  rodd  cdirdi,  çünki  Rivycr  yazmışdı: 
“İnspcktor  Robinodan  xahiş  cdirik  ki,  bizo  pocmalar  yox,  m oru- 
zolor  toqdim  ctsin.  İnspektor  Robino  toyyaronin  hcyotini  fəal- 
laşdırmaq  üçün  bilik  vo  bacarığından  istifado  etm əlidir” .  Bundan 
sonra  o  da  gündolik  ruzi  kimi  insana  xas  olan  zəifliklorin  ardınca 
qaçırdı.  O,  içmoyi  sevən  mexanikin,  yuxusuz  gccələr  keçiron 
acrodrom  roisinin  və  toyyaroni  düzgün  oturda  bilmoyən  pilotun 
üstünə düşürdü.
Rivyer onun  haqqında  dcyirdi:  “O,  çox  da  fərasətli  deyil,  buna 
göro  do  böyük  xcyir vcrir” .  Rivycr  torofındon  tortib  cdilmiş  daxili 
nizam -intizam   qaydaları  Rivycr  üçün  adamlarla  tamşlıq,  Robino 
üçünsə ancaq nizamnamo  ilə  tanışlıq  kimi  mövcud  idi.
Bir gün  Rivyer ona  dcdi:
-   Robino,  siz  gccikmiş  uçuşlar  üçün  günahkarları  mükafatından 
mohrum  ctməlisiniz.
-  Hotta onlardan  asılı  olmasa da?  Bos qatı  duman  olarsa  necə?
-  Qatı  duman olsa bclo,  mohrum ctməlisiniz.
Ədalotsiz  olm adığından  bclo  qorxm ayan,  nüfuzlu  rəhbori 
olduğu  üçün  Robino  özündo  moğrurluq  hiss  ctdi.  Bu  hakimiyyətin 
böyüklüyündon Robino da istifado cdəcək vo adamları  ineitmokdon 
qorxmayacaqdı.
-  Siz toyyaroni saat altı on beş doqiqodo yola salmısınız. -  Sonra 
üzünü acroport  rohbərlərino  tutub:  -   Biz sizə m ükafal  vcrə  bilm o- 
yəcəyik, -  dcdi.
-   Axı,  conab  Robino,  saat  bcş  otuzda  on  mctr  qabağı  görmok 
olmurdu!
-  Nizam nam oyə om əl  ctmok  lazımdır.
-  Conab  Robino,  biz dumanı  qova  bilmorik ki!
Robino  isə  susurdu.  O,  müdiriyyoti  tomsil  cdirdi.  Fırfıra  kimi 
fırlanan  bu adamların  arasında  təkco  o  bilirdi  ki,  onları  eozalandır- 
maqla  havanı  yaxşılaşdırmaq  olar.
Onun  haqqında  Rivycr  dcyirdi:  “O,  hcç  no  fikirloşmir  və  özü- 
nün sohv  fikirlərilo  bizo manc olm ur” .
-   Ə gər  təyyaroçi  maşını  xarab  cdorso,  hotta  qoza  baş  vcrmoso 
do,  mükafatdan  mohrum  olur.
Robino  soruşmuşdu:
-  Ə gor qoza  mcşo  üzorindo  baş  vcrərso?
188
-  Mcşo üzorindo olsa da.
Robino bu  göstorişə tabc oldu.
— Mon  çox  toəssüf edirom, — sonra o hozz alaraq  toyyarəçiləro 
dcyirdi:  —  Mon  son  dorocodo  toossüflonirom  ki,  qozanı  mcşo 
üzərindo yox, başqa ycrdo ctmok lazımdır.
— Conab Robino, harda olub-olmamasını  biz scçmirik.
-  No ctm ək olar,  nizamnamodo bclodir.
Rivyer fıkirloşirdi:  “Nizamnamo  mənasız dini  ayinləro oxşayır, 
lakin  bu,  adamları  formalaşdırır’’.  Ədalotli  vo  ya  odalotsiz  görün- 
moyin  Rivycr üçün  hcç  bir  fərqi  yox  idi.  Ola bilsin  bu sözlor onun 
üçün  hotta  m ənasız  idi.  Axşamlar  balaca  şohorlorin  mcşşanları 
musiqi  köşkünün  oırafmda  fırlanarkon  Rivycr  fıkirloşirdi:  “Onlara 
qarşı  odalotli  vo ya odalotsiz olmaq  monasızdır:  onlar holo mövcud 
deyillor” .  İnsan  oııun  üçün  ol  doymomiş  mum  kimiydi,  onu 
yoğurmaq  lazımdır.  Bu  matcriala  can  vermok  vo  onda  irado 
yaratmaq  lazım  idi.  O  bu  sortliyi  ilo  adamları  qul  ctmok  fıkrindo 
dcyildi,  lakin  onların  öz-özlərino  qalib  golmoyini  istoyirdi.  Hor 
dofo  gecikondo  onlan  cozalandıraraq  odalətsiz  horokot  cdordi, 
lakin bununla adamların iradosini uçuşa doğru yönoldirdi. Bu iradoni 
o yaratmışdı.  Uçuş üçün olvcrişli olmayan havada adamlara istirahot 
ctm oyə və scvinmoyə icazo vcrmoyən Rivycr, onları gorgin  voziy- 
yətdə  somanın  işıqlanmağını  gözloməyo  mocbur cdirdi  vo  bu  inti- 
zar lap qara fəhləyə qədər hamını gizli surotdo alçaldırdı.  Bcloliklə, 
onlar zirchli  səmada  ilk yanqdan  istifado ctmoyo çalışırdılar:
“Şimala çıxış var, irəli!" Rivycrin sayosindo on bcş min kilomctrlik 
hava  yolunda  poçtun  vaxtında  çatdırılmasma  porostiş  hər  şcyi  ötüb 
kcçirdi.
Rivyer bəzon dcyirdi: “Bu adamlar xoşboxtdirlər, çünki gördük- 
lori  işi  bilir və onu sevirlər, ona göro scvirlor ki, mon  loləbkaram” .
Ola  bilsin  o,  adamlara  oziyyot  vcrirdi,  cyni  zamanda  onlara 
güclü  scvinc  bəxş  cdirdi.  Rivycr  fikirləşirdi:  “Onlara  iztirab  və 
scvinc  bəxş  edən  fəaliyyətlərini  gorgin  vo  qaynar  hoyata  doğru 
yönoltm ək  lazımdır, çünki  belo hoyat əsil  hoyatdır” .
Maşın  şəhoro  daxil  olan  kimi  Rivycr  omr  ctdi  ki,  onu  aviaşir- 
kotə  aparstn.  Pclrcnlo  tək  qalmış  Robino  ona  baxdı  vo  danışmaq 
üçün dodaqlarmı  ayırdı.
189

---