ŞƏ r q -q o r b
Yüklə 31,5 Kb. Pdf görüntüsü
|
M Ə H Ə B B Ə TİN M EHRİBAN VƏ QO RXULU ÜZÜ J A K P R E V E R (1900-1977) Q A P I D Ö Y Ü L Ü R Kimdir orda? Hcç kəs! Sən dcmo, üroyimmiş döyünon... Yaman vurur üroyim, Çırpmır sono göro. Çöldo iso Taxta qapımdakı domir oldon No sos çıxır, No torponir. Biri ağac, Biri domir. A ZA D LIĞ IN SİR R İ Poncosi qaldı tülkünün Bir tolonin dişlorindo, Qar üslüno qan tökülüb Ağ tülkünün qanıdır, Qar üstüno izlor düşüb Ağ tülkünün izloridir, Günoş batır, tülkü qaçır Qaçır, amma üç ayaqdır, Ağzında bir dovşan tutub Dovşan iso holo sağdır. Başa vurub uzun günü Mohobbolin üzünü Gördüm bir axşam O hom mchriban idi, Hom do zəhor yağırdı Qaş-qabağından. Bolko do gördüyüm Oxu uçuşa hazır Bir kaman idi, Bolko do musiqiçi, Arfasım köklomiş Qolb çalan idi. Daha no dcyim, Hcç no bilmirom Birco duyuram ki, Yaralanmışam. Bolko bir ox doydi, Bolko bir avazdan Yara almışam. Birco bilirom ki, O yaralayıb, Lap üroyimdon vurub. Uzun çokor sağalması Yandırır, qövr cloyir Mohobbotin yarası. S E V G İÇ A Y I Körpülor altından çox sular axıb Qan çayı da görüb homon körpülor. İri bir çay da var, rongi işıqlı Dolamr scvginin ayaqlanna, Hor gün şonlondiyim Ay bağlarında Scvgi çayı noğmo dcyir, Gözii yuxulu Ay monim başımdır, Başıma dolanan mavi günoşso Sonin gözlorindir, scvgi sorğulu. “METEOR” Qosobo türmosi poncərosindon Bir naringi atdılar, O da şimşok kimi çaxıb Düşdü nocis küposino, Ətrafa çilodi qabın içini... Üz-gözü batmış mohbus Gizlotmodi scvincini, Gülo-gülo düşündü... Scvgilim unutmayıb Holo yad cdir moni... 192 K L O D AVL İ N (1901-1992) FREDERİK BÖLONUN İKİNCİ ÖLÜMÜ ( roman ) Simon Rivycr qolyanmı yandırdı vo olub-kcçonlori xatırlamaq üçün onun nozorlori qolyanın atoşxanasından qalxan alovda gozdi. - O gündon bori çox scllor-sular axıbdır, - dcdi. - Onda monim iyirmi altı yaşım vardı, indiso otuz ikidir. Doqquz il idi ki, işlo- yirdim, daha moni qotiyyon tocrübosiz hcsab ctmok olmazdı. Toc- rüboli işçilor monim baromdo dcyirdilor: “Bu clo atası Rivycrin oğludur ki var!” Monim üçün bundan artıq torif ola bilmozdi. Oh! Amma burası da var ki, istintaq işlorini mono ctibar ctmirdilor! Ancaq mon daha çotin işlor görmok istoyirdim. Homin gün axşam Cinayot Axtarış İdarosino golorkon sonsuz doroco aşıb-daşan arzularımın hoyata kcçocoyino qoti şübhom qalmamışdı. İçori giron kimi xobor vcrdilor ki, “ş c f ’ moni bork torifloyirmiş. Cinayot Axtanş İdarosinin roisi müsyö Pikarı bu cür çağırmaq adoti mono atamdan vo xaç atalığımdan qalmışdı. Atamla o, cyni alayda horbi xidmotdo olarkon biri-birilorilo qaynayıb-qarışmış, Frcdcrik Bölo ilo do clo o vaxtlar dostlaşmışdılar. Elo o vaxtdan, m üxtolif vozifolordo işlomolorino baxmayaraq, onlar çox sadiq vo şon dostluq triosu təşkil ctmişdilor. Atamın vofatından sonra - onda monim on bcş yaşım vardı - no Bölo, no do şcf bir daha bizo golib gctmodilor. Anam dalıa onları görmok istomirdi: atamın ölümündo anam Bölonu vo şcfi günahkar sayırdı. Frcdcrik Bölo monim xaç atalığım idi. Horbi xidmotimi başa vuran kimi (bu vaxt anam da ölmüşdü) ondan moni bir işo düzoltmosini xahiş ctdim. O moni şcfin yanına apardı vo dcdi: “ Bu oğlanı işo götür, o özünii yaxşı göstorir” . Mon çox sado şokildo aparılan müsabiqodon müvoffo- qiyyotlo kcçdim vo bcloliklo, cinayot axtarışı müfottişi Simon Riv- ycr - “Oğul Rivyer” kimi tanındım. 193 - Axşamın xcyir, Simon! Əyloş! Bu gün xaç atalığını gör- dünmü? - müsyö Pikar soruşdu. Görmodiyimi bildirdim. O yenidon sözo başladı. Onun osobi danışığmdan noyo cyham vurduğunu başa düşmok olardı: - Ağlasığmayan bir şcy. Bu gün sohor Bölo yorğun idi vo günortadan sonra cvdo qalmağı qorara almışdı. Buna baxmayaraq, mon ona saat bcşdo tclcfon ctdim ki, mümkün qodor tcz monim yanıma golsin. Cavab vcrdi ki, clo bu saat yola düşür. O, on uzağı saat altının yarısında burada olmalı idi. İndiso saat sokkizdir, holo do onu gözloyirom. Ycnidon ona tclcfon ctdim. Cavab vcron olmadı. İyinni ildo birinci dofodir ki, gccikmosinin sobobini mono bildirmir. Narahatam. Tcz bir taksiyo min, K.rım küçosino gct. Voziyyoti öyron vo çalış ki, mono tcz tclcfon cdoson. Mon burada sonin zongini gözloyirom. Bu ohvalat noyabrın dördündo baş vcrmişdi. Nohayot, biz lCrım küçosindoki 26 nömroli cvo golib çatdıq. Qapı bağlı idi. Kiçık dax- mada ycrloşdirilmiş stolun qarşısında dayanan madam Moron orini gözloyirdi. - Ah! - qadın dillondi. - Müsyö Bölo cvindo olmalıdır, onun cvdon çıxdığını mon görmomişom... Zongi basdım. Sos vcron olmadı. Qapı möhkorn bağlanm adı- ğından toxunan kimi açıldı. İçori qaranlıqdı. Olinıi divara sürto-sürto düymociyi tapıb işığı yandırdım. Dohliz işıqlandı. Bölonun şabalıdı rongli paltosu vo zo rif kcço şlyapası mortoboyo qalxan pillokonin yaxınlığındakı asılqandan asılmışdı. Onun iş otağının qapısını açdım. Monimlo borabor otağa işıq da doldu vo döşomo boyu uzandı. Vo mon Frcdc- rik Bölonu sir-sifoli al-qan içindo olağın ton ortasında ycro sərilmiş gördüm. Tolosik tavandan asılmış clcktrik lampasını yandırdım. G üllə monim xaç atalığımın başından doymişdi. “ Brauninq" m ar- kalı tapaııçası da yanında idi. O xırıldayırdı. Toxunmağa cosarot ctmodim, mümkün qodər tcz hokim çağırmaq lazım idi - təcili yar- dım maşını. Özümü tclcfonun üstüno atdım. Cinayot Axtarışı İda- rosini toləb ctdim. Danışmağa başladım. Başım qarışdığından diq- qotim can vcron adanıdan yayınmışdı vo artıq hcç no görmürdüm. Özümdon asılı olmayaraq gözlorim bir nöqtoyo zillondi. Bu, iş kabinctini ümumi salondan ayıran qapının üstündon pordo ovəzino asılmış divar xalçasının altında görünon sakit, yumulu bir ol idi. Can- 194 sız ol....Orada adam vardı, üzüüsto tir kimi ycro sorilmişdi; onun da yanında “brauninq" markah tapança vardı. O da boz gcyimdo idi. Dohşot içorisindo, hcç no fıkirloşmodon onu çcvirdim vo gördüm ki, bu adam da Frcdcrik Bölo. Holo can vcrmokdo olan Bölonun qarşısında diz çökərok cib yaylığımla onun sifotinin bozi ycrlorindo laxtalanmış qanı sildim. Ilor iki adamın sifəti bir-birino ağlasığmaz dorocodo oxşayırdı. Onların bığı, sifətlorinin rongi, alınları, burun porəlori, dodaqlarının qalınlığı - hor şcy bir-birinin cyni idi. Yalnızsifotlorindoki ifadolor bir-birino oxşanurdı. Mcyitin görünüşü sadoco olaraq tooccüb doğururdu. Onun ağzı vo gözlori yarıaçıq idi. Görünür, güllo doyon kimi ölmüşdü. Yaralıya goldikdo iso, sifoti vo yumulmuş gözlori onun çox ozab çokdiyini büruzo vcrirdi. Tocili yardım maşınının qulaqbatırıcı sosini cşitdim. Qapıya torof götürüldüm. Qoca hokim Bontct vo homkarım Bonardcl do golonlərin arasında idi. Iləkim can vcron adamın üzorinə oyildi. Ölünü iso o görmodi və mən onu öz işindon ayırmadım. Bonardcli yanıma çokdim. Hor iki Bölonu ona göstordim. Bu sohnoni görcok onun rəngi qaçdı. - Dcmok, bu doğru dcyil? - o pıçıltı ilo dcdi. Bir nofor tibb qardaşı hokimo kömok cdirdi. Onun yoldaşı vo hor iki sürücü - monim tolobimə göro iki tocili yardım maşını göndomıiş- d ilə r-ö z lo rin i itirmiş halda donub ycrlorindo qalmışdılar, ağ xalatlı bir dosto adam iso iki otaq arasında ollori qoynunda dayanmışdı: - Voziyyəti çox ağırdır, - Bontct qamotini düzoldorok dcdi. - Onu chmalca aşağıya düşürmok lazımdır. Opcrasiya olunmalıdır. - Üzünü mono çcvirorok:-- Döş qəfosindo güllo qalıbdır, dcdi. - Bos cani hanı? - hokim soruşdu. O tokco bir Bölo görmüşdü. Cosodin qarşısında hamı hcyrot içindo idi; başqa vəziyyotdo bu, gülüş doğurardı. Bonardcl iso tokrar-təkrar dcyirdi: “İlalıi, özün saxla!" - Şcfın xobori varmı? - dcyo Bonardcldon soruşdum. Bonardcl başının horəkoti ilo yox işarosi vcrdi. Mon oııdan xahiş ctdim ki, tcz şcfo zəng cdib voziyyoti bildirsin. O, müsyö Pikarla tclcfonda danışan kimi dostoyi mono vcrdi. Mon astadan bildirdim: - İki Bölo... Biri ölübdür, o birisi iso ölümcüldür. Şcf borkdon qışqırdı: Yüklə 31,5 Kb. Dostları ilə paylaş:
|